Μια γυναίκα η οποία αρνείται τις σεξουαλικές επαφές με το σύζυγό της δεν πρέπει να θεωρείται από τη δικαιοσύνη «υπαίτια» σε περίπτωση διαζυγίου, αποφάνθηκε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), το οποίο καταδίκασε σήμερα τη Γαλλία.
Το δικαστήριο δικαίωσε την ενάγουσα, μια 69χρονη Γαλλίδα από την οποία ο σύζυγος είχε πάρει διαζύγιο με αποκλειστική υπαίτια εκείνη, επειδή είχε σταματήσει από χρόνια να έχει σεξουαλικές σχέσεις μαζί του.
Στην απόφαση που εξέδωσε το δικαστήριο, που έχει την έδρα του στο Στρασβούργο (ανατολική Γαλλία), υπενθυμίζει ότι «οποιαδήποτε σεξουαλική πράξη χωρίς συναίνεση αποτελεί μορφή σεξουαλικής βίας».
Η υπόθεση
Η γυναίκα κέρδισε την έφεση στο κορυφαίο ευρωπαϊκό δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αναζωπυρώνοντας τη συζήτηση στη Γαλλία για τα δικαιώματα των γυναικών.
Οπως μεταδίδει το Reuters, η Γαλλίδα - που αναγνωρίστηκε ως η κυρία H.W, γεννημένη το 1955 - προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το 2021, αφού εξάντλησε τις νομικές οδούς στη Γαλλία σχεδόν μια δεκαετία μετά το διαζύγιο.
Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι τα γαλλικά δικαστήρια είχαν παραβιάσει το δικαίωμα της γυναίκας στον σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής.
«Στην προκειμένη περίπτωση, το Δικαστήριο δεν μπόρεσε να εντοπίσει κανέναν λόγο ικανό να δικαιολογήσει αυτή την παρέμβαση των δημόσιων αρχών στον τομέα της σεξουαλικότητας», ανέφερε σε ανακοίνωσή του.
Η απόφαση του ΕΔΔΑ έρχεται εν μέσω μιας περιόδου ψυχικής αναζήτησης στη Γαλλία μετά την πολύκροτη υπόθεση της Ζιζέλ Πελικό, ο σύζυγος της οποίας κρίθηκε ένοχος για τη νάρκωση της συζύγου του και την πρόσκληση δεκάδων ανδρών στο σπίτι τους για να τη βιάσουν. Η υπόθεση συγκλόνισε τον κόσμο, αναζωπύρωσε συζητήσεις σχετικά με τα δικαιώματα των γυναικών στη Γαλλία και μετέτρεψε τη Ζιζέλ Πελικό σε φεμινιστικό είδωλο.
Σε δήλωση που εξέδωσε η δικηγόρος της, Lilia Mhissen, η H.W. πανηγύρισε τη νομική της νίκη.
«Ελπίζω ότι η απόφαση αυτή θα σηματοδοτήσει ένα σημείο καμπής στον αγώνα για τα δικαιώματα των γυναικών στη Γαλλία», δήλωσε. «Είναι πλέον επιτακτική ανάγκη η Γαλλία, όπως και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Πορτογαλία ή η Ισπανία, να λάβει συγκεκριμένα μέτρα για την εξάλειψη αυτής της κουλτούρας του βιασμού και την προώθηση μιας πραγματικής κουλτούρας συναίνεσης και αμοιβαίου σεβασμού».
Σημαντικές νομικές επιπτώσεις
Η Mhissen δήλωσε ότι η απόφαση του ΕΔΔΑ δεν έχει καμία επίπτωση στο διαζύγιο της H.W., το οποίο είναι οριστικό. Ωστόσο, είπε ότι θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στο γαλλικό δίκαιο, εμποδίζοντας τους Γάλλους δικαστές να εκδίδουν παρόμοιες αποφάσεις διαζυγίου στο μέλλον.
«Η απόφαση αυτή σηματοδοτεί την κατάργηση του συζυγικού καθήκοντος και του αρχαϊκού, Κανονικού οράματος της οικογένειας», ανέφερε σε ανακοίνωσή της. «Τα δικαστήρια θα σταματήσουν επιτέλους να ερμηνεύουν το γαλλικό δίκαιο μέσα από τον φακό του Κανονικού Δικαίου και να επιβάλλουν στις γυναίκες την υποχρέωση να έχουν σεξουαλικές σχέσεις εντός του γάμου».
Η γυναίκα, η οποία παντρεύτηκε τον σύζυγό της το 1984 και απέκτησε τέσσερα παιδιά μαζί του, ήθελε το διαζύγιο, αλλά αμφισβήτησε την κατηγορία για τη διάλυση του γάμου, υποστηρίζοντας ότι επρόκειτο για άδικη εισβολή στην ιδιωτική της ζωή και παραβίαση της σωματικής της ακεραιότητας.
Επικαλέστηκε προβλήματα υγείας και απειλές βίας από τον σύζυγό της ως λόγους για τους οποίους δεν είχε στενές σχέσεις από το 2004 και μετά.
Το γεγονός ότι το ένα από τα παιδιά του ζευγαριού ήταν διανοητικά και σωματικά ανάπηρο επιβάρυνε επιπλέον τον γάμο.
Η H.W., η οποία κατάγεται από το Le Chesnay κοντά στο Παρίσι, δήλωσε ότι είχε υποστεί βαθύτατο τραύμα από την απόφαση, η οποία «νομιμοποίησε ένα οικογενειακό περιβάλλον όπου η ιδιωτική ζωή και η αξιοπρέπεια των γυναικών αγνοούνται και περιφρονούνται».
Η υπόθεση της H.W. υποστηρίχθηκε από δύο γαλλικές ομάδες ακτιβισμού γυναικών. Η Emmanuelle Piet, επικεφαλής της μίας από αυτές, της Φεμινιστικής Συλλογικότητας κατά του βιασμού, δήλωσε ότι είναι ενθουσιασμένη.
«Η κ. Η.W. πέρασε δεκαπέντε χρόνια δίνοντας αυτή τη μάχη και κατέληξε σε νίκη, μπράβο», είπε. «Όταν αναγκάζεσαι να έχεις σεξουαλικές σχέσεις σε γάμο, πρόκειται για βιασμό».