Ο Ντόναλντ Τραμπ έδωσε εντολή σε αξιωματούχους να ετοιμάσουν αντίποινα εναντίον χωρών που επιβάλλουν «εξωεδαφικούς» φόρους στις πολυεθνικές των ΗΠΑ, σε μια κίνηση που απειλεί να πυροδοτήσει παγκόσμια σύρραξη για τα φορολογικά καθεστώτα.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έκανε την κίνηση με εκτελεστικό διάταγμα που εξέδωσε το βράδυ της Δευτέρας, αποσύροντας την υποστήριξη των ΗΠΑ στο παγκόσμιο φορολογικό σύμφωνο του ΟΟΣΑ και το οποίο επιτρέπει σε άλλες χώρες να επιβάλλουν πρόσθετους φόρους στις πολυεθνικές των ΗΠΑ.
Τόνισε ότι ο «κατάλογος των επιλογών για προστατευτικά μέτρα» θα πρέπει να καταρτιστεί «εντός 60 ημερών», ενημερώνοντας τους υπογράφοντες στο σύμφωνο του ΟΟΣΑ — συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών της ΕΕ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Νότιας Κορέας, της Ιαπωνίας και του Καναδά — ότι η Ουάσιγκτον σκοπεύει να αμφισβητήσει ριζικά τους παγκόσμιους φορολογικούς κανόνες.
Ο Τραμπ συγκρούστηκε με τους Ευρωπαίους ηγέτες κατά την πρώτη του θητεία ως πρόεδρος των ΗΠΑ σχετικά με τους προτεινόμενους ψηφιακούς φόρους που θα επηρέαζαν μεγάλες αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες όπως η Apple και η Alphabet, απειλώντας κάποια στιγμή τη Γαλλία με δασμούς. Ο Καναδάς εισήγαγε επίσης έναν «φόρο ψηφιακών υπηρεσιών» πέρυσι, τον οποίο οι ΗΠΑ επέκριναν ως «μεροληπτικό» κατά των αμερικανικών εταιρειών.
Το διάταγμα του Τραμπ τη Δευτέρα προβλέπει μεταξύ άλλων τη διερεύνηση «αν οποιεσδήποτε ξένες χώρες δεν συμμορφώνονται με οποιαδήποτε φορολογική συνθήκη με τις ΗΠΑ ή έχουν θέσει σε ισχύ φορολογικούς κανόνες ή είναι πιθανό να θέσουν σε ισχύ φορολογικούς κανόνες οι οποίοι είναι εξωεδαφικοί ή επηρεάζουν δυσανάλογα τις αμερικανικές εταιρείες».
Η πρώην αξιωματούχος του βρετανικού υπουργείου εμπορίου, Άλι Ρένισον, η οποία εργάζεται πλέον στην εταιρεία συμβούλων SEC Newgate, δήλωσε στους Financial Times ότι η κίνηση υποδηλώνει ότι ο Τραμπ έχει διευρύνει το δίχτυ του «οικονομικού πολέμου» πολύ πέρα από τους δασμούς ως απάντηση σε αυτό που οι ΗΠΑ θεωρούν ως μεροληπτικές πρακτικές από άλλες χώρες. Οι κινήσεις αυτές δείχνουν «ότι ο Τραμπ γίνεται πιο δημιουργικός στον αγώνα του να βάλει την «Αμερική Πρώτα»» πρόσθεσε.
«Το δίχτυ του οικονομικού πολέμου διευρύνεται συνεχώς πολύ πέρα από τους δασμούς, και καθώς οι κυβερνήσεις αρχίζουν να εξετάζουν την απάντησή τους, οι ανησυχίες θα στρέφονται τώρα στο τι άλλο μπορεί να βρεθεί στο στόχαστρο εκατέρωθεν αντιποίνων– και στο αναπόφευκτο κόστος που το συνοδεύει» επισήμανε.
Η παγκόσμια συμφωνία που επιτεύχθηκε υπό την αιγίδα του ΟΟΣΑ το 2021 και εν μέρει τέθηκε σε εφαρμογή από πολλές χώρες πέρυσι, αναμενόταν να αυξήσει τα φορολογικά έσοδα από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές του κόσμου έως και κατά 192 δισ. δολάρια ετησίως.
Σύμφωνα με τον «δεύτερο πυλώνα» της συμφωνίας του ΟΟΣΑ, εάν τα εταιρικά κέρδη φορολογούνται κάτω από 15% στη χώρα όπου έχει την έδρα της η πολυεθνική, οι υπογράφοντες θα μπορούσαν ενδεχομένως να επιβάλλουν επιπρόσθετους φόρους. Ωστόσο, ένα σκέλος των μέτρων, γνωστό ως κανόνας των υποφορολογημένων κερδών, έχει προκαλέσει εδώ και καιρό την οργή των Ρεπουμπλικανών, με το κόμμα να τον χαρακτηρίζει «μεροληπτικό».
Ο Γκραντ Γουάρντελ-Τζόνσον, επικεφαλής της παγκόσμιας φορολογικής πολιτικής στην KPMG, δήλωσε στους Financial Times ότι οι απαντήσεις των ΗΠΑ θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την επιβολή επιπρόσθετων φόρων σε ξένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ ή την παρακράτηση φόρων για πληρωμές σε αυτές τις δικαιοδοσίες.
«Τελικά, βλέπουμε τη διεθνή φορολογία να μετακινείται από ένα πολυμερές καθεστώς σε έναν διμερές που βασίζεται σε ισχυρούς μονομερείς παραδοχές. Είναι ένας νέος φορολογικός κόσμος», πρόσθεσε.