Ήταν μία πρώτη αλλά και εμφατική συμφωνία στις μετεκλογικές διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης στην Αυστρία από το ακροδεξιό Κόμμα των Ελευθέρων (FPÖ) και το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (ÖVP). Το απόγευμα της Δευτέρας οι ηγέτες των δύο κομμάτων, Χέρμπερτ Κικλ και Κρίστιαν Στόκερ, ανακοίνωσαν ότι κατέληξαν σε συμφωνία για τον νέο κρατικό προϋπολογισμό για το τρέχον έτος.
Για το 2025 προβλέπονται περικοπές συνολικού ύψους 6,3 δισ. ευρώ, με στόχο τη μείωση του ελλείμματος σε ποσοστό κάτω από 3% του ΑΕΠ, όπως ορίζουν τα κριτήρια του Συμφώνου Σταθερότητας. Ο ακροδεξιός Χέρμπερτ Κικλ, που όπως όλα δείχνουν θα είναι ο πρώτος ακροδεξιός καγκελάριος στην μεταπολεμική ιστορία της Αυστρίας, δηλώνει ότι πρόκειται για «μία απόφαση αρχής» και «ένα κοινό χρονοδιάγραμμα, ώστε να αποτραπεί μία διαδικασία επί παραβάσει της Συνθήκης εναντίον της Αυστρίας, λόγω υπερβολικού ελλείμματος».
«Όχι νέοι φόροι»
Αξιοσημείωτο είναι ότι η εξυγίανση του κρατικού προϋπολογισμού βασίζεται αποκλειστικά στην περιστολή κρατικών δαπανών, χωρίς να προβλέπονται νέες φορολογικές επιβαρύνσεις. Όπως υποστηρίζει ο Κικλ, το έλλειμμα θα υποχωρήσει «χωρίς νέους φόρους, χωρίς φόρο δωρεάς ή κληρονομιάς, χωρίς φόρο περιουσίας, παρά μόνο με τη λήψη μέτρων για να καταπολεμηθούν τα "παράθυρα" και τα προνόμια της φορολογικής νομοθεσίας, να τερματιστούν οι υπερβολικές επιδοτήσεις, και όλα αυτά λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση στην αγορά εργασίας και τους δείκτες ανάπτυξης».
Είναι τόσο απλό; Πολλοί αμφιβάλουν. Μιλώντας στην αυστριακή ραδιοτηλεόραση, ο Γιαν Χόλερ, μέλος του ανεξάρτητου Συμβουλίου Δημοσιονομικής Πολιτικής, δηλώνει ότι «φαίνεται εξαιρετικά δύσκολη» η επίτευξη των στόχων του προϋπολογισμού εστιάζοντας αποκλειστικά στην πλευρά των δαπανών. Συν τοις άλλοις, επισημαίνει ο αναλυτής, πολλά από τα προβλεπόμενα μέτρα λιτότητας, όπως οι περικοπές στις συντάξεις και η κατάργηση περιβαλλοντικών επιδοτήσεων, απαιτούν τροποποιήσεις στην ισχύουσα νομοθεσία, η οποία με τη σειρά της προϋποθέτει συγκεκριμένες προθεσμίες ή μεταβατικές περιόδους. Κατά συνέπεια, τα μέτρα δεν θα προλάβουν να αποδώσουν τα προσδοκώμενο αποτέλεσμα μέσα στο 2025.
Συμφωνία-εξπρές ενόψει Eurogroup
Μόλις τρεις ημέρες χρειάστηκαν τα δύο κόμματα, προκειμένου να καταλήξουν σε συμφωνία για ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα, όπως ο νέος προϋπολογισμός λιτότητας. Αυτή η ταχύτητα εκπλήσσει, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς την επιμονή, με την οποία μέχρι πρότινος το ÖVP απέρριπτε κάθε διαπραγμάτευση με το ακροδεξιό FPÖ, για να αλλάξει γνώμη αμέσως μετά την παραίτηση του συντηρητικού καγκελάριου Καρλ Νεχάμερ στις αρχές Ιανουαρίου. Ο ηγέτης του ÖVP Κρίστιαν Στόκερ ισχυρίζεται ότι η συμφωνία προέκυψε πολύ γρήγορα, διότι «είχε γίνει ήδη σημαντική προεργασία» στον προηγούμενο γύρο διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης του ÖVP με το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα SPÖ και το φιλελεύθερο NEOS, που όμως δεν κατέληξε σε συμφωνία.
Ο ίδιος μάλιστα κάνει λόγο για χρονικό ορίζοντα επταετίας, αφήνοντας να εννοηθεί ότι βλέπει θετικά μία μακροχρόνια συνεργασία με το FPÖ στην κυβέρνηση. «Συμφωνήσαμε σε ένα χρονοδιάγραμμα επταετίας, χωρίς διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος» τονίζει ο Κρίστιαν Στόκερ. «Ο επικεφαλής του Κόμματος των Ελευθέρων κι εγώ θα υπογράψουμε μία "δήλωση προθέσεων", την οποία στη συνέχεια ο υπουργός Οικονομικών Γκίντερ Μάιρ θα μεταφέρει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Με αυτή την εξυγίανση το έλλειμμα θα μειωθεί κάτω από το 3%, όπως προβλέπουν τα κριτήρια του Μάαστριχτ».
Σύμφωνα με την αυστριακή ραδιοτηλεόραση (ORF) ο «μεταβατικός» υπουργός Οικονομικών Γκύντερ Μάιρ θα παρουσιάσει το νέο σχέδιο προϋπολογισμού στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με στόχο να αποσπάσει θετική αξιολόγηση πριν από την προσεχή συνάντηση του Eurogroup στις 21 Ιανουαρίου στις Βρυξέλλες.
Η συμφωνία θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως μήνυμα «υπακοής» προς την ΕΕ, τουλάχιστον όσον αφορά το κομμάτι της δημοσιονομικής εξυγίανσης πολιτικής (άλλωστε οι μεγαλύτερες διαφωνίες του ακροδεξιού FPÖ με τις Βρυξέλλες αφορούν κυρίως την πολιτική απέναντι στη Ρωσία ή το προσφυγικό και λιγότερο το «μέτωπο» της οικονομίας). Το ÖVP θα μπορεί να την «πουλήσει» στους ψηφοφόρους του ως απόδειξη για την υποτιθέμενη ικανότητά του να τιθασεύει ακραίες συμπεριφορές του FPÖ. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι οι μελλοντικοί κυβερνητικοί εταίροι έχουν θορυβηθεί και από το (σοβαρό, πλέον) ενδεχόμενο να υποβαθμιστεί η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας. Μόλις το περασμένο Σάββατο η Fitch υποβάθμισε τις προοπτικές της αυστριακής οικονομίας από «σταθερές» σε «αρνητικές».
Πηγή: Deutsche Welle