Σε υψηλό από τον περασμένο αιώνα (1997) έχει «σκαρφαλώσει» η τιμή της ποικιλίας καφέ αράμπικα στη σημερινή συνεδρίαση στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, με τις ανησυχίες για μειωμένη προσφορά να δίνουν ώθηση προς τα πάνω στην τιμή του εμπορεύματος.
Περί τις 17:30 ώρα Ελλάδος, η τιμή του καφέ αράμπικα στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης στη Νέα Υόρκη σημείωνε άνοδο της τάξεως του 2,36% διαμορφούμενη στα 309,10 δολάρια η λίβρα, έχοντας κάνει πέρασμα στο υψηλό ημέρας από τα 311,27 ένα υψηλό 27 ετών.
Η τιμή της ποικιλίας αράμπικα καταγράφει κέρδη της τάξεως του 64% από την αρχή του τρέχοντος έτους. Οι προβλέψεις για προβλήματα στις σοδειές της Βραζιλίας (μεγαλύτερη παραγωγός της ποικιλίας καφέ αράμπικα) και του Βιετνάμ (μεγαλύτερος παραγωγός στην ποικιλία καφέ ρομπούστα) έχει πυροδοτήσει ένα κύμα ανησυχιών ότι στην αγορά καφέ θα υπάρξει έλλειμμα.
Σε αυτό το κλίμα, οι χονδρέμποροι και οι εταιρείες σπεύδουν να εξασφαλίσουν προμήθειες υπό το φόβο να βρεθούν προ δυσάρεστων εκπλήξεων, κάτι που έχει στείλει τις τιμές στα ύψη. Πρόσφατα, η τιμή της ποικιλίας ρομπούστα εκτινάχθηκε σε υψηλό από τη δεκαετία του 1970.
Το ράλι του καφέ υποδεικνύει πώς ορισμένα αγροτικά προϊόντα εξακολουθούν να πιέζουν τα εισοδήματα των καταναλωτών, ακόμη οι τιμές χονδρικής των τροφίμων έχουν υποχωρήσει από το υψηλό ρεκόρ που σημείωσαν στις αρχές του 2022. Κατά μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού, οι πωλητές έχουν αυξήσει τις τιμές και έχουν καταργήσει τις εκπτώσεις για να προστατεύσουν τα περιθώρια κέρδους τους και παράλληλα προειδοποιούν για περισσότερες αυξήσεις στο μέλλον.
Κατάργηση του ΕΦΚ ζητά η Ελληνική Ενωση Καφέ
Το πάγιο αίτημά της για κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης επαναφέρει με ανακοίνωσή της η Ελληνική Ένωση Καφέ. Όπως σημειώνει «τροχοπέδη για την πορεία του κλάδου καφέ στην Ελλάδα αποτελεί η επιβολή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης το 2017, γεγονός που επιβαρύνει έτι περαιτέρω τις τιμές. Η Ελληνική Ένωση Καφέ θεωρεί υπό τις παρούσες συνθήκες, επιβεβλημένη την κατάργησή του, ώστε να περιοριστεί κατά το δυνατόν η επίπτωση του αυξημένου κόστους και να μην εκτιναχθεί η τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής».
Σύμφωνα με την Ελληνική Ένωση Καφέ, οι τιμές του καφέ βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 13 ετών αγγίζοντας τα 287,50 σεντς του δολαρίου ανά λίβρα για την ποικιλία arabica στο κλείσιμο του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης την περασμένη Δευτέρα. Σε υψηλό επίπεδο 16 ετών κινούνται επίσης και οι τιμές για την ποικιλία robusta. Πρόκειται για συνθήκες που επηρεάζουν δραματικά το κόστος για τις βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην εισαγωγή, επεξεργασία και διάθεση καφέ, που παρά τον έντονο ανταγωνισμό που χαρακτηρίζει τον κλάδο, θα έχουν επίπτωση και στην ελληνική αγορά.
Σύμφωνα με την Ελληνική Ένωση Καφέ, παρά τις μέχρι πρότινος εκτιμήσεις της αγοράς για αποκλιμάκωση, εν τέλει παρουσιάστηκε περαιτέρω αύξηση στις τιμές τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Τα αυξημένα κοστολόγια δεν είναι πλέον εφικτό να απορροφηθούν από τις επιχειρήσεις του κλάδου. Επομένως, ο μόνος τρόπος να αποφευχθούν σημαντικές ανατιμήσεις στην τιμή καταναλωτή, καθίσταται επιτακτική πλέον η ανάγκη κατάργησης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στον καφέ.
Ιστορικά η τιμή της ποικιλίας καφέ arabica έχει φτάσει δύο ακόμα φορές σε αντίστοιχο σημείο, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η αγορά έχει βρεθεί αντιμέτωπη με τρεις συνεχόμενες χρονιές όπου παρουσιάζεται ελλειμματικό ισοζύγιο παραγωγής και ζήτησης, με καθοριστική την επίδραση της κλιματικής κρίσης στις μεγαλύτερες παραγωγικές χώρες καφέ του πλανήτη όπως η Βραζιλία και το Βιετνάμ. Συνθήκες όπως ο παγετός και η παρατεταμένη ξηρασία επιδρούν καθοριστικά στην παγκόσμια παραγωγή μειώνοντας την παραγόμενη ποσότητα διαμορφώνοντας αυξητικές τάσεις στις τιμές. Οι απρόβλεπτες κλιματικές συνθήκες φαίνεται ότι τείνουν να αποτελέσουν τη νέα κανονικότητα για την καλλιέργεια του καφέ όπως και για το σύνολο του πρωτογενή τομέα.
Σημαντική όμως είναι και η επίδραση του ευρωπαϊκού οδικού χάρτη EUDR, που προκαλεί περαιτέρω πίεση στις τιμές, δεδομένου ότι για να εισαγάγει μία επιχείρηση ποσότητες καφέ, θα πρέπει να αποδείξει ότι οι φυτείες από τις οποίες προέρχεται η πρώτη ύλη, δεν έχουν συμβάλλει στην αποψίλωση δασών προσκομίζοντας τα ανάλογα πιστοποιητικά, η έκδοση των οποίων επιβαρύνουν επιπλέον το κόστος της πρώτης ύλης. Ως αποψίλωση (deforestation) ορίζεται η μετατροπή του δάσους σε γεωργική έκταση, μετά από φυσικές καταστροφές που έχουν προκληθεί.