Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας (ΕΣΚ), μέρος του προγράμματος έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ «Ορίζων Ευρώπη», θα στηρίξει την ευρωπαϊκή έρευνα στον τομέα της βαθιάς τεχνολογίας και τις νεοφυείς επιχειρήσεις υψηλού δυναμικού με 1,4 δισ. ευρώ το επόμενο έτος. Το πρόγραμμα εργασίας του ΕΣΚ για το 2025, το οποίο ενέκρινε σήμερα η Επιτροπή, αντιπροσωπεύει αύξηση κατά σχεδόν 200 εκατ. EUR σε σύγκριση με το 2024.
Εκτός από τον μεγαλύτερο προϋπολογισμό, το πρόγραμμα εργασίας για το 2025 επιφέρει αρκετές βελτιώσεις, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης πρόσβασης σε κλιμακούμενη χρηματοδότηση ιδίων κεφαλαίων με το σύστημα επέκτασης της πλατφόρμας στρατηγικών τεχνολογιών για την Ευρώπη (STEP) του ΕΣΚ, το οποίο θεσπίστηκε μετά τον κανονισμό STEP που εγκρίθηκε στις αρχές του τρέχοντος έτους. Περιλαμβάνονται επίσης και άλλες βελτιώσεις με βάση τις συστάσεις της επιτροπής ΕΣΚ, αναφέρει ανακοίνωση της Κομισιόν.
Τα κυριότερα σημεία είναι τα εξής:
- Νέο καθεστώς κλιμάκωσης STEP του ΕΣΚ, το οποίο θα λειτουργήσει με προϋπολογισμό 300 εκατ. EUR το 2025 (και αναμένεται να αυξηθεί σε 900 εκατ. EUR κατά την περίοδο 2025-27) για την παροχή μεγαλύτερων επενδύσεων σε εταιρείες με στόχο την εισαγωγή στρατηγικών τεχνολογιών στην αγορά της ΕΕ και την αποφυγή στρατηγικών εξαρτήσεων. Θα παρέχει επενδύσεις μεταξύ 10 και 30 εκατ. ευρώ μέσω του Ταμείου του ΕΣΚ ανά εταιρεία για τη μόχλευση ιδιωτικών συνεπενδύσεων, επιτυγχάνοντας συνολικά τουλάχιστον 50 έως 150 εκατ. ευρώ. Το σύστημα κλιμάκωσης STEP του ΕΣΚ θα συμβάλει στην αντιμετώπιση του χάσματος της αγοράς όσον αφορά τη χρηματοδότηση βαθιάς τεχνολογικής επέκτασης στην Ευρώπη, με στόχο τις ψηφιακές τεχνολογίες, τις καθαρές και αποδοτικές ως προς τη χρήση των πόρων τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένου του μηδενικού ισοζυγίου, και τις βιοτεχνολογίες.
- Επικαιροποιημένη δέσμη «προκλήσεων της EIC»:
- 120 εκατ. ευρώ για αναδυόμενες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων των αυτόνομων ρομπότ, των ανθεκτικών στην κλιματική αλλαγή καλλιεργειών, της μετατροπής των αποβλήτων σε υλικά εισροής και της ιατρικής διάγνωσης.
- 250 εκατ. ευρώ για επιχειρήσεις προηγούμενου σταδίου σε συγκεκριμένες τεχνολογίες-στόχους, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, του νέου διαστήματος, της αγροτικής τεχνολογίας και των μελλοντικών λύσεων κινητικότητας.
- Αύξηση της πρόσβασης σε υπηρεσίες επιτάχυνσης των επιχειρήσεων για αναδυόμενες εταιρείες από «χώρες διεύρυνσης» (χώρες με χαμηλότερα επίπεδα επιδόσεων έρευνας και καινοτομίας).
- Απονομή σφραγίδων αριστείας στο πλαίσιο τωνπροσκλήσεων μετάβασης και επιτάχυνσης και της νέας σφραγίδας STEP στο πλαίσιο του προγράμματος STEP Scale-up και των προσκλήσεων Accelerator Challenge: οι εν λόγω σφραγίδες διευκολύνουν την πρόσβαση σε συμπληρωματικές και εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, όπως τα ταμεία συνοχής, καθώς και σε υπηρεσίες επιτάχυνσης επιχειρήσεων του ΕΣΚ.
Τέσσερα καθεστώτα
Το πρόγραμμα εργασίας του ΕΣΚ για το 2025 βασίζεται σε τρία βασικά χρηματοδοτικά προγράμματα:
- Pathfinder του ΕΣΚ — 262 εκατ. ευρώ για διεπιστημονικές ερευνητικές ομάδες για την ανάληψη οραματικής έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης σε πρώιμο στάδιο με τη δυνατότητα να οδηγήσουν σε τεχνολογικές ανακαλύψεις (επιχορηγήσεις έως 4 εκατ. ευρώ).
- Μετάβαση του ΕΣΚ — 98 εκατ. EUR για τη μετατροπή των αποτελεσμάτων της έρευνας σε ευκαιρίες καινοτομίας, σε συνέχεια των αποτελεσμάτων που προέκυψαν από τα συνεργατικά έργα Pathfinder του ΕΣΚ, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας και του πυλώνα 2 του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» (κοινωνιακές προκλήσεις) (επιχορηγήσεις έως 2,5 εκατ. EUR).
- Accelerator του ΕΣΚ — 634 εκατ. ευρώ για νεοφυείς επιχειρήσεις και ΜΜΕ για την ανάπτυξη, την εμπορία και την επέκταση καινοτομιών με δυνατότητα δημιουργίας νέων αγορών ή διατάραξης υφιστάμενων αγορών (επιχορηγήσεις κάτω των 2,5 εκατ. ευρώ, επενδύσεις από 500 000 EUR σε 10 εκατ. ευρώ).
Επιπλέον, το πρόγραμμα κλιμάκωσης της Πλατφόρμας Στρατηγικών Τεχνολογιών για την Ευρώπη (STEP) του ΕΣΚ — 300 εκατ. ευρώ — θα παράσχει πρόσθετη χρηματοδότηση ιδίων κεφαλαίων σε ελπιδοφόρους εταιρείες που προωθούν την καινοτομία σε κρίσιμους τομείς (ΜΜΕ, νεοφυείς επιχειρήσεις, τεχνοβλαστοί και μικρές επιχειρήσεις μεσαίας κεφαλαιοποίησης) για να εξασφαλίσουν μεγαλύτερες ιδιωτικές συνεπενδύσεις για περαιτέρω κλιμάκωση των επιχειρήσεών τους (επενδύσεις από 10 σε 30 εκατ. ευρώ).
Η άμεση χρηματοδοτική στήριξη σε φορείς καινοτομίας συμπληρώνεται με πρόσβαση σε ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών επιτάχυνσης των επιχειρήσεων και υποστηρικτικές δράσεις που προσφέρουν κορυφαία εμπειρογνωμοσύνη και συνδέονται με επιχειρήσεις, επενδυτές και φορείς οικοσυστήματος.
Ιστορικό
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας δρομολογήθηκε τον Μάρτιο του 2021 ως σημαντική καινοτομία στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», με βάση μια πιλοτική φάση από την περίοδο 2018-2020. Διαθέτει προϋπολογισμό άνω των 10 δισ. ευρώ μεταξύ της περιόδου 2021-2027. Μέχρι στιγμής, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», το ΕΣΚ έχει στηρίξει περισσότερες από 630 εταιρείες και περισσότερα από 450 ερευνητικά έργα.
Το επενδυτικό σκέλος του ΕΣΚ, το Ταμείο ΕΣΚ, ανήλθε σε 1 δισ. ευρώ σε πραγματικές επενδύσεις σε νεοφυείς επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας, με τετραπλάσια μόχλευση σε συνεπενδύσεις. Αυτό καθιστά το Ταμείο ΕΣΚ το μεγαλύτερο και το πιο ενεργό ταμείο συνεπένδυσης βαθιάς τεχνολογίας στην Ευρώπη. Για την περαιτέρω ενίσχυση της πρόσβασης ρηξικέλευθες εταιρείες του ΕΣΚ σε επιχειρηματικά κεφάλαια, η Επιτροπή εγκαινίασε πρόσφατα το δίκτυο έμπιστων επενδυτών του ΕΣΚ.
Ο κανονισμός για την πλατφόρμα στρατηγικών τεχνολογιών για την Ευρώπη (STEP) εγκρίθηκε τον Φεβρουάριο του 2024 και αναθεωρεί τη νομοθεσία του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» με σκοπό τη θέσπιση νέων δυνατοτήτων ευελιξίας για τη στήριξη των επενδύσεων και τη διευκόλυνση μεγαλύτερων επενδύσεων στο πλαίσιο του ΕΣΚ για εταιρείες σε στρατηγικούς τομείς. Το ΕΣΚ είναι ένα από τα διάφορα προγράμματα της ΕΕ που θα υλοποιήσουν το STEP.