Η Τράπεζα της Ρωσίας αύξησε το βασικό της επιτόκιο σε επίπεδο-ρεκόρ μετά την εισβολή στην Ουκρανία, αφήνοντας περιθώρια και για περαιτέρω σύσφιξη καθώς επιμένει ο πληθωρισμός στη χώρα.
Η κεντρική τράπεζα προχώρησε σε αύξηση κατά 200 μονάδες βάσης στο 21%, σε διπλάσια κίνηση απ' αυτήν που προέβλεπαν οι περισσότεροι οικονομολόγοι του Bloomberg και του Reuters. Πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο από το 2003. Ο ρυθμός αύξησης των τιμών συνεχίζει να είναι διπλάσιος από τον στόχο 4% της κεντρικής τράπεζας.
Αιτία της αύξησης είναι η άνοδος του πληθωρισμού, σημαντικά μεγαλύτερη της αναμενόμενης, και η αύξηση των πληθωριστικών προσδοκιών.
«Το ισοζύγιο των κινδύνων πληθωρισμού εξακολουθεί να έχει σημαντική κλίση προς τα πάνω», ανέφεραν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής. «Η Τράπεζα της Ρωσίας διατηρεί ανοιχτή την προοπτική αύξησης του βασικού επιτοκίου στην προσεχή συνεδρίασή της».
Ο τρέχων εποχικά προσαρμοσμένος πληθωρισμός ανήλθε στο 9,8% τον Σεπτέμβριο από 7,5% τον Αύγουστο και οι πληθωριστικές προσδοκίες του πληθυσμού έφθασαν στο μέγιστο επίπεδο από την αρχή του έτους.
Η τράπεζα αύξησε τις προβλέψεις της για την αύξηση τιμών το 2024 και το 2025, προειδοποιώντας ότι «για να επιστρέψει ο πληθωρισμός στον στόχο, θα απαιτηθεί μεσοπρόθεσμα πολύ υψηλότερη πορεία βασικών επιτοκίων σε σύγκριση με την πρόβλεψη του Ιουλίου». Η κεντρική τράπεζα μεταθέτει για το 2026, αντί για το 2025, την επιστροφή του πληθωρισμού στον στόχο της.
Η Τράπεζα της Ρωσίας ανέφερε ότι η οικονομία εξακολουθεί να βρίσκεται σε κατάσταση υπερθέρμανσης και ότι η επιβράδυνση της ανάπτυξης οφείλεται κυρίως στους περιορισμένους πόρους για την επέκταση της προσφοράς, η οποία με τη σειρά της δημιουργεί πληθωριστική πίεση. Ταυτόχρονα, η εγχώρια ζήτηση, ενισχυμένη από δανεισμό, αύξηση μισθών και αύξηση δημοσιονομικών δαπανών, συνεχίζει να υπερβαίνει την παραγωγική ικανότητα.
«Η Τράπεζα της Ρωσίας πρέπει να αποκαταστήσει την αξιοπιστία της, καθώς η πτώση του πληθωρισμού στο 4%-4,5% το επόμενο έτος ακούγεται ευσεβής πόθος», δήλωσε η Τατιάνα Ορλόβα της Oxford Economics.
Σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, η Τράπεζα της Ρωσίας προβλέπει πληθωρισμό 8%-8,5% για το 2024, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης 6,5%-7%, και 4,5%-5% για το 2025, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης 4%-4,5%.
Οι πληθωριστικές προσδοκίες συνέχισαν να αυξάνονται, φτάνοντας το 13,4% τον Οκτώβριο από 12,5% τον προηγούμενο μήνα. Η κεντρική τράπεζα πρόκειται να χάσει τον στόχο για πέμπτη συνεχή χρονιά.
Η αύξηση των τιμών επιταχύνθηκε τον Σεπτέμβριο σε 0,5% σε μηνιαία βάση από 0,2% τον Αύγουστο, σύμφωνα με στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας.
Ο ετήσιος πληθωρισμός μειώθηκε τον περασμένο μήνα στο 8,63% από 9,05%, αλλά αναλυτές της Τράπεζας της Ρωσίας προειδοποίησαν ότι οποιαδήποτε πρόσθετη επιβράδυνση θα περιοριστεί λόγω υψηλότερων κρατικών δαπανών και αυξήσεων στις τιμές τα επόμενα χρόνια.
Το υπουργείο Οικονομικών οδεύει προς δαπάνες 1,5 τρισ. ρούβλια (15,5 δισ. δολάρια) πάνω από το σχέδιο προϋπολογισμού κατά τη διάρκεια του υπόλοιπου έτους, καθώς επιδιώκει να καλύψει πρόσθετες στρατιωτικές ανάγκες και δαπάνες που προκύπτουν από δανεισμό. Το υπουργείο έχει σχεδόν διπλασιάσει το προβλεπόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα για φέτος από 0,9% του ΑΕΠ αρχικά.
Η τρέχουσα αδυναμία του ρωσικού νομίσματος, με την επίσημη συναλλαγματική ισοτιμία έναντι του δολαρίου να έχει υποχωρήσει πάνω από 12% από τις αρχές Αυγούστου, θεωρείται επίσης από τους αναλυτές ως ισχυρός πληθωριστικός παράγοντας.
Η αύξηση αντανακλά επίσης την πολιτική υποστήριξη προς την ηγεσία της κεντρικής τράπεζας, η οποία αντιμετωπίζει πρωτοφανείς πιέσεις από κάποιους από τους πιο ισχυρούς επιχειρηματίες της Ρωσίας, μεταξύ των οποίων οι επικεφαλής των μεγαλύτερων πετρελαϊκών και αμυντικών εταιρειών της χώρας, για να σταματήσει ο κύκλος αυστηροποίησης.
Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ωστόσο ότι, παρά τα μέτρα αυστηροποίησης, ο δανεισμός των επιχειρήσεων δεν έχει επιβραδυνθεί. Η κεντρική τράπεζα εφάρμοσε σειρά πρόσθετων μέτρων τις τελευταίες εβδομάδες για να περιορίσει την αύξηση του δανεισμού.
Η κεντρική τράπεζα υπερδιπλασίασε το βασικό επιτόκιο στο 20% σε έκτακτη συνεδρίαση λίγες μέρες αφότου ο Πούτιν έστειλε στρατεύματα στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συνέχισαν γρήγορα τη χαλάρωση προτού σταματήσουν για σχεδόν ένα χρόνο στο 7,5%, ενώ από τον Ιούλιο του 2023 επανήλθαν στην πορεία σύσφιξης.