Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ζήτησε από όλους τους ηγέτες της ΕΕ να είναι σε επιφυλακή και σε ετοιμότητα.
Σήμερα αρχίζει η διήμερη Σύνοδος Κορυφής, όμως χθες είχαμε τη συνάντηση των ηγετών με χώρες του Κόλπου. Συμμετείχαν η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, τα ΗΑΕ, το Μπαχρέιν και το Ομάν, προσδίδοντας έτσι μεγάλη σημασία στις συζητήσεις. Πηγές των Βρυξελλών ανέφεραν στο Euro2day.gr ότι οι επίσημες ατζέντες «αυτό τον καιρό είναι για τα μάτια του κόσμου».
Αυτό που ενδιαφέρει, είναι να έρθουν σε συνεννόηση ΕΕ και Άραβες για το ποιες χώρες ατύπως διευκολύνουν το Ισραήλ να πραγματοποιήσει ένα «διαχειρίσιμο» χτύπημα-απάντηση στο Ιράν. «Οι ισορροπίες είναι πολύ λεπτές, επιδιώκουμε ένα στρατιωτικό χτύπημα χωρίς να αφήσει πολλές παράπλευρες απώλειες (νεκρούς πολίτες)». Ο κοινός παρονομαστής είναι να μην υπάρξει γενίκευση του πολέμου και εκατομμύρια νέοι μετανάστες.
Πηγές από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσαν ότι το μεταναστευτικό είναι το «νούμερο ένα» πρόβλημα αυτή τη στιγμή για την ΕΕ και τις χώρες του Κόλπου. Ήδη υπάρχουν δυνητικά γύρω στα 2 εκατομμύρια πρόσφυγες από τα χτυπήματα του Ισραήλ στη Γάζα και τώρα στη Βηρυτό και ίσως στη Συρία και στο Ιράν.
Η Κύπρος ειδικά βάζει στο τραπέζι την ερώτηση: ποιες χώρες θα απορροφήσουν τους πρόσφυγες και εάν η Τουρκία θα πρέπει να εισπράξει την εμπιστοσύνη της ΕΕ και των χωρών του Κόλπου, σε περίπτωση που δεχθεί μέρος των προσφύγων έναντι κονδυλίων φυσικά. Όπως αναφέρθηκε στο Συμβούλιο, η Τουρκία έχει χρησιμοποιήσει ως «όπλο» τους πρόσφυγες έναντι της ΕΕ ουκ ολίγες φορές.
«Δυστυχώς δεν υπάρχουν πολλές εναλλακτικές», ανέφερε η πηγή. Και πρόσθεσε ότι η Τουρκία δεν λαμβάνει μέρος σε καμία συζήτηση και αυτό «είναι δίκοπο μαχαίρι»
Ο Ζελένσκι ξανά στη Σύνοδο Κορυφής
Στο γράμμα του προς τους ηγέτες της ΕΕ, ο Σ. Μισέλ έγραψε ότι σήμερα η Ουκρανία θα είναι ένα από τα κεντρικά θέματα στις συζητήσεις. Παρών θα είναι για άλλη μια φορά ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βλ. Ζελένσκι, ο οποίος αναμένεται να ζητήσει να συνεχιστεί η βοήθεια προς τη χώρα του. Η ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή δημιουργεί νευρικότητα στο Κίεβο, ότι η βοήθεια θα λιγοστέψει όπως και το ενδιαφέρον. Για αυτό τον λόγο ο Ζελένσκι κατάρτησε με τους συνεργάτες του το λεγόμενο «Σχέδιο Νίκης», το οποίο και θα παρουσιάσει σήμερα στους ηγέτες της ΕΕ.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ανέφερε ότι η Σύνοδος Κορυφής θα εργαστεί «για τα επόμενα βήματα για την οικοδόμηση συναίνεσης γύρω από μια ειρηνευτική πρωτοβουλία που βασίζεται στις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου».
Βέβαια το φλέγον θέμα είναι η χρηματοδότηση της Ουκρανίας καθώς αρκετές χώρες, με πρώτη τη Γερμανία, δήλωσαν ότι η χρηματοδοτική βοήθεια από τον κρατικό προϋπολογισμό σταματάει.
«Αναμένω να τηρήσουμε τη δέσμευση του Ιουνίου, μαζί με τους εταίρους της G7, να παράσχουμε περίπου 45 δισεκατομμύρια ευρώ (50 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) μέχρι το τέλος του έτους για να στηρίξουμε τις στρατιωτικές ανάγκες, τον προϋπολογισμό και τις ανάγκες ανασυγκρότησης της Ουκρανίας», έγραψε ο Μισέλ στους ηγέτες.
«Παρά αυτές τις σημαντικές προόδους, θα πρέπει επίσης να αξιολογήσουμε τη στήριξη που παρέχεται μέχρι τώρα και να εντείνουμε τις προσπάθειές μας καθώς πλησιάζει ο χειμώνας. Με πάνω από το ήμισυ της ενεργειακής υποδομής της Ουκρανίας να έχει καταστραφεί, οι προσπάθειες ενόψει του χειμώνα χρειάζονται επείγουσα προσοχή», πρόσθεσε.
Σε αυτό το σημείο αρχίζει και επισήμως το πρόγραμμα ανοικοδόμησης της Ουκρανίας, παρά το γεγονός ότι ο πόλεμος συνεχίζεται. Όπως έχουμε γράψει, το δέλεαρ της συνέχισης της χρηματοδότησης της Ουκρανίας είναι ευρωπαϊκές εταιρείες να πάρουν μεγάλο μερίδιο στην ανοικοδόμηση της χώρας, τακτική που ακολουθεί εδώ και δεκαετίες η Αμερική.
Μετά την Ουκρανία, τη σκυτάλη θα λάβει και πάλι η Μέση Ανατολή καθώς οι ηγέτες θα κάνουν έναν απολογισμό των χθεσινών συνομιλιών αλλά και των εξελίξεων της τελευταίας στιγμής. Βεβαίως στην ατζέντα είναι πρώτη η ανθρωπιστική βοήθεια καθώς, κατά τον Σ. Μισέλ, η κατάσταση «κλιμακώνεται δραματικά».
«Επιτόπου, η ανθρωπιστική κατάσταση επιδεινώνεται, με απαράδεκτο φόρο αίματος για αθώους πολίτες. Η άμεση κατάπαυση του πυρός και η απελευθέρωση των ομήρων παραμένουν κορυφαίες προτεραιότητες. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρέπει να πιέσει σθεναρά για αποκλιμάκωση και να επιμείνει στον σεβασμό του διεθνούς και ανθρωπιστικού δικαίου. Οι πρόσφατες επιθέσεις κατά των Κυανόκρανων του ΟΗΕ στο Νότιο Λίβανο είναι ανεύθυνες και απαράδεκτες», αναφέρει στο γράμμα του προς τους ηγέτες.
Η ανθρωπιστική βοήθεια της ΕΕ πάει χέρι με χέρι με τη μετανάστευση, καθώς ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου μίλησε για «στρατηγική ανταλλαγή μεταξύ των ηγετών».
«Θα έχουμε την ευκαιρία να επικεντρωθούμε σε συγκεκριμένα μέτρα για την πρόληψη της παράτυπης μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένου του ενισχυμένου ελέγχου των εξωτερικών μας συνόρων, των ενισχυμένων εταιρικών σχέσεων και των ενισχυμένων πολιτικών επιστροφής», είπε.
Ομως οι αντιπαραθέσεις και οι αντιθέσεις έχουν αρχίσει εδώ και μήνες. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τα γερμανικά μέσα, οι ηγέτες δεν πρόλαβαν καλά καλά να συνυπογράψουν το νέο «Σύμφωνο για τη Μετανάστευση» και οι εντάσεις πληθαίνουν.
Από τα μέσα Σεπτεμβρίου, η Γερμανία έχει θεσπίσει συστηματικούς ελέγχους σε όλα τα χερσαία σύνορά της για έξι μήνες, σε πρώτη φάση, με στόχο την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης. Γειτονικές χώρες αντιδρούν, κάποιοι κάνουν λόγο για «κλείσιμο των συνόρων» ή ακόμη και για «το τέλος της Ζώνης Σένγκεν».
Η αντίδραση της Γερμανίας έρχεται μετά την πρωτοβουλία δύο κρατών-μελών να ζητήσουν μία «αυτοεξαίρεση» (opt-out) από την κοινή μεταναστευτική πολιτική. Όπως για παράδειγμα η Δανία είχε εξασφαλίσει παλαιότερα, με σύμφωνη γνώμη των υπόλοιπων κρατών-μελών την αυτοεξαίρεσή της από το ευρώ, τώρα η Ολλανδία και η προεδρεύουσα χώρα της ΕΕ και της διήμερης Συνόδου, Ουγγαρία θέλουν το opt-out.
Η Κομισιόν προσπαθεί να αποφύγει το πλήρες ναυάγιο, με την πρόεδρό της έτοιμη να καταθέσει στη Σύνοδο Κορυφής πρόγραμμα που θα λέει ότι μέχρι το τέλος του 2024 θα δοθεί πακέτο στήριξης ύψους 1 δισ. ευρώ για βοήθεια προς τους Σύρους πρόσφυγες και τις ευάλωτες κοινότητες, αλλά και στήριξη της Τουρκίας στη διαχείριση των συνόρων και της μετανάστευσης.
Ένας από τους «εφιάλτες» της ΕΕ είναι ο πόλεμος να μετατεθεί σε δύο μέτωπα, στη Συρία και στο Ιράν, με την Τεχεράνη να κλείνει τα στενά του Ορμούζ και το πετρέλαιο να ανεβαίνει μεσοπρόθεσμα πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι.
Αυτό το εφιαλτικό σενάριο απεύχονται οι κεντρικές τράπεζες, οι οποίες μόλις έχουν καταφέρει να ισορροπήσουν τον πληθωρισμό και να προχωρήσουν σε μειώσεις επιτοκίων προκειμένου να βοηθήσουν την ανάκαμψη και την ανάπτυξη.
Ανάμεσα σε όλα αυτά τα σενάρια, προβάλλει και η βίβλος Ντράγκι για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας. Αρκετοί λένε ότι δεν υπάρχουν τα αναγκαία κεφάλαια για την εφαρμογή της αυτή τη στιγμή και ο αντίλογος λέει ότι εάν εφαρμοζόταν ήδη, τότε η ΕΕ δεν θα ήταν εκτεθειμένη σε όλους αυτούς τους κινδύνους. Θα μπορούσε, δε, να διαπραγματευτεί ως υπερδύναμη…