Δυτικοί αξιωματούχοι επιχειρούν να μετριάσουν τις προσδοκίες για το σχέδιο τερματισμού του πολέμου που παρουσιάζει ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι στη Νέα Υόρκη αυτή την εβδομάδα, ομολογώντας πως δεν βλέπουν να οδηγεί σε σημαντική πρόοδο στη σύγκρουση με τη Ρωσία.
Ατομο που επικαλείται το Bloomberg υπό τον όρο ανωνυμίας και που γνωρίζει συνομιλίες του Ζελένσκι με ξένους ηγέτες είπε ότι δεν υπάρχουν πραγματικές εκπλήξεις στο λεγόμενο «σχέδιο νίκης» του προέδρου και ότι δεν κομίζει κάποια σημαντική αλλαγή παιχνιδιού. Αλλος αξιωματούχος το περιέγραψε ως «λίστα ευσεβών πόθων».
Η κρύα υποδοχή και αξιολόγηση του σχεδίου αντανακλά μια βαθύτερη αίσθηση απαισιοδοξίας μεταξύ των συμμαχικών κρατών, καθώς ο πόλεμος εισέρχεται στον τρίτο χρόνο του. Οι σύμμαχοι φοβούνται, επίσης, πιθανή αποδυνάμωση της υποστήριξης προς την Ουκρανία εάν ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιστρέψει στον Λευκό Οίκο μετά τις εκλογές, που έρχονται σε μόλις έξι εβδομάδες.
Τουλάχιστον ένας από τους συμμάχους έχει υποστηρίξει ότι ήρθε ο καιρός για έναν νέο γύρο προσέγγισης του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, είτε από τον Ζελένσκι είτε από άλλες χώρες, δήλωσαν οι δύο αξιωματούχοι.
Δυτικές χώρες αρχίζουν επίσης να ανησυχούν και για τη δική τους ασφάλεια, καθώς η Ρωσία προχωρά στην παραγωγή όπλων που θα μπορούσαν να έχουν αντίκτυπο και πέρα από την Ουκρανία.
Η Μόσχα προγραμματίζει να αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες στο ιστορικό υψηλό των 13,2 τρισ. ρουβλιών (142 δισ. δολ.) το 2025, σύμφωνα με προσχέδιο τριετούς προϋπολογισμού που είδε το Bloomberg.
Ο Ζελένσκι θα παρουσιάσει το σχέδιό του στο περιθώριο της ετήσιας συνεδρίασης της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών. Ο δεύτερος αξιωματούχος είπε ότι, ενώ οι σύμμαχοι θέλουν να στηρίξουν την Ουκρανία για όσο διάστημα χρειαστεί, πρέπει να διευκρινίσει πώς θα είναι αυτή η περίφημη περίοδος ειρήνης.
Ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε σε δημοσιογράφους την προηγούμενη Παρασκευή ότι το σχέδιο έχει στόχο να βάλει τη χώρα του σε ισχυρότερη θέση ενόψει μελλοντικών διπλωματικών συνομιλιών με τη Ρωσία. Το Κίεβο ανησυχεί ότι τυχόν κατάπαυση του πυρός χωρίς σαφείς εγγυήσεις θα άφηνε τον Πούτιν ελεύθερο να χτυπήσει ξανά, αφού επανεξοπλιστεί.
Ο Άντρι Γιέρμακ, επιτελάρχης του Ουκρανού προέδρου, είπε στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων στη Νέα Υόρκη χθες Δευτέρα ότι επιδίωξη του σχεδίου είναι η πρόσκληση για ένταξη στη συμμαχία του ΝΑΤΟ, ενώ προέτρεψε τους εταίρους να αγνοήσουν τις ρωσικές απειλές για κλιμάκωση.
Ο Ζελένσκι επισκέφθηκε ένα εργοστάσιο πυρομαχικών στο Σκράντον της Πενσιλβάνια —πατρίδα του προέδρου Τζο Μπάιντεν— το Σαββατοκύριακο, σε μια προσπάθεια να κρατήσει τον αγώνα της Ουκρανίας στο προσκήνιο. Σκοπεύει να παρουσιάσει στον Μπάιντεν το «σχέδιο νίκης» τις επόμενες μέρες.
Το μήνυμα που φέρνει στις ΗΠΑ και στους συμμάχους είναι να μην αμφιταλαντεύονται. Σε συνέντευξή του στο ABC, ζήτησε από τους συμμάχους να ενισχύσουν την Ουκρανία αποφασιστικά ώστε να τερματιστεί το γρηγορότερο ο πόλεμος.
«Νομίζω ότι είμαστε πιο κοντά στην ειρήνη απ' όσο νομίζουμε», είπε.
Το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ είναι πιθανό να επηρεάσει τους σχετικούς υπολογισμούς. Ο Τραμπ υποστήριξε σε συγκέντρωση τη Δευτέρα ότι, κατά τη γνώμη του, ο Ζελένσκι θέλει ξεκάθαρα να κερδίσει η Δημοκρατική Καμάλα Χάρις, ενώ ο ίδιος δήλωσε ότι θα οδηγήσει τις δύο πλευρές, Ουκρανία και Ρωσία, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Χωρίς καμία ένδειξη ότι το Κρεμλίνο σχεδιάζει να υποχωρήσει, οι σύμμαχοι συζητούν το ενδεχόμενο να έρθουν σε απευθείας επαφή με τον Πούτιν πριν από τη συνάντηση των G-20 στη Βραζιλία, που έχει προγραμματιστεί για τον Νοέμβριο, σύμφωνα με τον πρώτο αξιωματούχο.
Οι δυτικοί ηγέτες μέχρι στιγμής δεν έχουν δείξει διατεθειμένοι να προχωρήσουν πολύ περισσότερο στην ικανοποίηση των απαιτήσεων της Ουκρανίας για ακόμη πιο εξελιγμένα όπλα. Αμερικανοί αξιωματούχοι, για παράδειγμα, προσπάθησαν να ψαλιδίσουν τις ελπίδες του Κιέβου ότι θα εγκριθεί το αίτημά του χρησιμοποιεί πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς εναντίον στόχων βαθιά σε ρωσικό έδαφος.
Ο Ζελένσκι προειδοποίησε την Παρασκευή ότι, εάν το σχέδιο απορριφθεί, θα αφήσει τον κόσμο διχασμένο. «Οι μεν θα στηρίξουν την Ουκρανία και οι δε θα προσποιούνται ότι Ρωσία και Ουκρανία διαπραγματεύονται», είπε σε δημοσιογράφους στο Κίεβο.