Η Ελβετία δεν θέλει να εμπλακεί σε πολέμους, της αρέσει να κερδίζει χρήματα. Η σύγκρουση μεταξύ αυτών των αξιών -συν τις ανησυχίες ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν αποτελεί κίνδυνο για ολόκληρη την Ευρώπη- ωθεί τη χώρα να επανεξετάσει την αμυντική της στάση, γράφει το Politico.
Σε μια έκθεση-βόμβα που κυκλοφόρησε χθες, μια ομάδα ειδικών συνιστά στην κυβέρνηση η χώρα, η οποία είναι ουδέτερη από το 1515, να εργαστεί ώστε να έχει «κοινή αμυντική ικανότητα» με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
«Από τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία, η ουδετερότητα έχει γίνει και πάλι αντικείμενο πολιτικής συζήτησης, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Η πίεση στην Ελβετία να ξεκαθαρίσει τη θέση της αυξάνεται», αναφέρει η έκθεση, ζητώντας «αναθεώρηση» της πολιτικής της ουδετερότητας. Ένα από τα πολλά θέματα είναι το πώς η ουδετερότητα της Ελβετίας έχει επηρεάσει τις πωλήσεις όπλων.
Υπενθυμίζεται ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αλλάζει το τοπίο ασφάλειας της Ευρώπης. Η επίθεση ώθησε τη Σουηδία και τη Φινλανδία να εγκαταλείψουν την ουδετερότητά τους και να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ.
Οι εμπειρογνώμονες που ετοίμασαν την έκθεση -μεταξύ των οποίων διπλωμάτες, ανώτεροι αξιωματούχοι, πρώην αρχηγός του ελβετικού στρατού και ο Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ, πρώην διευθυντής της Διάσκεψης για την Ασφάλεια του Μονάχου- παρέδωσαν τα ευρήματά τους στην Ελβετίδα υπουργό Άμυνας και Ασφάλειας Viola Amherd.
Οι εξαγωγές όπλων
Οι εξαγωγές όπλων της Ελβετίας μειώθηκαν πέρυσι κατά 27% σε κάτω από 700 εκατομμύρια ελβετικά φράγκα (746 εκατομμύρια ευρώ) σε σύγκριση με το 2022 -λόγω τόσο των αυστηρών διατάξεων για τις εξαγωγές όπλων όσο και του εφάπαξ αποτελέσματος του τερματισμού των πωλήσεων συστημάτων αεράμυνας στο Κατάρ, απόφαση που συνδέεται με το Μουντιάλ του 2022.
Η Βέρνη απαγορεύει την πώληση όπλων σε χώρες σε εμπόλεμη κατάσταση και αυτό είχε μια μεγάλη επίδραση στις σχέσεις με άλλες χώρες, που θέλουν να στείλουν όπλα στην Ουκρανία, που μπορεί να περιλαμβάνουν εξαρτήματα και πυρομαχικά που κατασκευάζει η Ελβετία.
«Η απαγόρευση επανεξαγωγής πρέπει να αρθεί», προτρέπει η έκθεση.
Η Ελβετία έχει εμποδίσει την παράδοση όπλων και πυρομαχικών στην Ουκρανία από πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Χρειάστηκαν μήνες πίεσης για να συμφωνήσει η Ελβετία να στείλει τα πλεονάζοντα άρματα μάχης Leopard στη Γερμανία, για να αντικαταστήσουν αυτά που στάλθηκαν στην Ουκρανία. Η άρνησή της να επιτρέψει την αποστολή πυρομαχικών ελβετικής κατασκευής στα αποθέματα της Γερμανίας στην Ουκρανία για χρήση από τα αντιαεροπορικά συστήματα Gepard βοήθησε τη γερμανική οπλοποιία Rheinmetall να ενισχύσει την παραγωγή πυρομαχικών στη Γερμανία.
Οι ειδικοί θέλουν επίσης να ενισχύσουν την ελβετική βιομηχανία όπλων ενισχύοντας τις πολιτικές αντιστάθμισης και αποκτώντας πρόσβαση σε εξοπλιστικά προγράμματα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Η έκθεση ήταν αμφιλεγόμενη πριν καν δημοσιοποιηθεί, καθώς τα κόμματα της αντιπολίτευσης κατηγόρησαν την Άμχερντ ότι διόρισε κυρίως «λάτρεις» του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στην επιτροπή εμπειρογνωμόνων.
Είναι πιθανό να συναντήσει αντίδραση στο ελβετικό κοινοβούλιο, ειδικά από τα ειρηνιστικά κόμματα της αριστεράς και την εθνικιστική ακροδεξιά. Η Άμχερντ δέχεται ήδη πυρά για τους ολοένα και πιο στενούς δεσμούς της χώρας με το ΝΑΤΟ.
«Η έκθεση καθιστά σαφές ότι η Ελβετία είναι μια δυτική χώρα και ως εκ τούτου υποστηρίζει τις δυτικές αξίες», δήλωσε ο Jean-Marc Rickli, επικεφαλής του Κέντρου Πολιτικής Ασφάλειας της Γενεύης.
Ωστόσο, «οι εκκλήσεις για αυξημένη στρατιωτική συνεργασία με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ πιθανότατα θα προκαλέσουν πολλές συζητήσεις εντός της Ελβετίας», πρόσθεσε, συμφωνώντας με εκτιμήσεις ότι η έκθεση είναι δυνητικά «εκρηκτική» στο εσωτερικό.
Οι ειδικοί δεν προτείνουν η Ελβετία να καταργήσει εντελώς την ουδετερότητά της και να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, αλλά προτρέπουν για βαθύτερους δεσμούς με τη στρατιωτική συμμαχία και την ΕΕ για κοινή εκπαίδευση, άμυνα κατά των βαλλιστικών πυραύλων και διμερείς και πολυμερείς ασκήσεις.
Η έκθεση ζητά επίσης οι στρατιωτικές δαπάνες να φτάσουν το 1% του ΑΕΠ έως το 2030. Η Ελβετία δαπανά επί του παρόντος το 0,76% του ΑΕΠ για την άμυνα -πολύ λιγότερο από οποιοδήποτε μέλος του ΝΑΤΟ εκτός από την Ισλανδία, η οποία δεν διαθέτει στρατό.
Αν και είναι απίθανο να γίνει εισβολή στην Ελβετία, η χώρα είναι ήδη στόχος υβριδικού πολέμου, που περιλαμβάνει παραπληροφόρηση, κατασκοπεία και επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, σύμφωνα με την έκθεση. Οι ειδικοί συνιστούν τη μετάβαση προς την «παγκόσμια άμυνα», που σημαίνει προετοιμασία ολόκληρης της κοινωνίας -όχι μόνο του στρατού- για μια πιθανή σύγκρουση.