Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μπορεί να κέρδισε μια δεύτερη θητεία ως πρόεδρος της Κομισιόν όμως για να το επιτύχει ανέλαβε δεσμεύσεις προς πολλές διαφορετικές πολιτικές ομάδες, οι οποίες όμως δεν είναι ιδιαίτερα συνεκτικές μεταξύ τους, επισημαίνουν σε άρθρο τους οι Financial Times.
Πρόκειται για κρίσιμα χρονίζοντα θέματα που απογοητεύουν εδώ και πολύ καιρό τους αξιωματούχους των Βρυξελλών.
1. Είναι δυνατή μια ένωση κεφαλαιαγορών;
Η Φον ντερ Λάιεν μετονόμασε κατά την ομιλία της την ένωση των κεφαλαιαγορών των χωρών μελών σε «Ευρωπαϊκή Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων». Αλλά ένα νέο όνομα δεν αίρει τα παλιά εμπόδια σημειώνουν οι FT.
Τα επιχειρήματα υπέρ είναι τεράστια. Η ενοποίηση των κεφαλαιαγορών της ΕΕ, θα μπορούσε να απελευθερώσει έως και 470 δισεκατομμύρια ευρώ σε ιδιωτικές επενδύσεις ετησίως, εκτίμησε η Ντε Λάιεν.
Όμως η αφαίρεση εθνικών αρμοδιοτήτων, όπως η εποπτεία της αγοράς και οι κανόνες εταιρικού φόρου και πτώχευσης, και η μεταβίβασή τους σε μια κεντρική ευρωπαϊκή αρχή, έχει αποδειχθεί μέχρι στιγμής ότι είναι ανυπέρβλητο εμπόδιο . Και τίποτα δεν δείχνει ότι οι χώρες - μέλη θα υποχωρήσουν.
2. Μπορεί να οικοδομηθεί μια ευρωπαϊκή αμυντική ένωση;
Η Φον ντερ Λάιεν δεσμεύτηκε επίσης να δημιουργήσει «μια ενιαία αγορά για την άμυνα» και κοινά έργα όπως η «Ευρωπαϊκή Αεροπορική Ασπίδα».
Λίγα κράτη μέλη διαφωνούν με την ανάγκη συγκέντρωσης πόρων, δεδομένης της τεράστιας επένδυσης που απαιτείται μετά από δεκαετίες συρρίκνωσης των αμυντικών δαπανών και της απειλής από τη Ρωσία. Αλλά σχεδόν κανείς δεν είναι πρόθυμος να συμφωνήσει σε ενιαίες επιλογές ως προς το τι θα αγοραστεί, πού θα κατασκευαστεί και ποιος θα πληρώσει .
Η Γαλλία και η Γερμανία έχουν αντιπαρατιθέμενες απόψεις για τα πανευρωπαϊκά έργα αεράμυνας. Οι επιμέρους χώρες θέλουν να προστατεύσουν την εθνική τους βιομηχανία παραγωγής πολεμικού υλικού για λόγους εθνικής ασφάλειας.
3. Θα χαλαρώσουν οι κανόνες ανταγωνισμού;
Η Φον Ντερ Λάιεν υποστήριξε ότι οι νέοι όροι επιβολής του υγιούς ανταγωνισμού θα πρέπει να επικεντρωθούν στην «καινοτομία και ανθεκτικότητα», κάτι που αναζωπύρωσε τη μακροχρόνια συζήτηση σχετικά με το εάν η Ευρώπη πρέπει να χαλαρώσει τους ελέγχους συγχωνεύσεων για να επιτρέψει σε μεγαλύτερες εταιρείες να ανθίσουν. Κάτι που θα σήμαινε αλλαγή της πολιτικής εν σχέσει με την απαγόρευση της Κομισιόν το 2019 της συγχώνευσης της γερμανικής Siemens και της γαλλικής Alstom στον τομέα των σιδηροδρόμων .
Ωστόσο, οι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες είναι δύσπιστοι και με εξαίρεση τη Γαλλία και τη Γερμανία μια χαλάρωση των κανόνων για τις συγχωνεύσεις και τη συγκέντρωση της αγοράς θα αντιμετώπιζε τη ένθερμη αντίθεση από χώρες που επιδιώκουν να προστατεύσουν τις μικρές επιχειρήσεις.
4. Να συνδεθεί ο προϋπολογισμός της ΕΕ με το κράτος δικαίου;
Η πρόεδρος της Κομισιόν έχει δεσμευτεί να συνδέσει απόλυτα τις εθνικές εκταμιεύσεις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ με την τήρηση του κράτους δικαίου και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, επεκτείνοντας παράλληλα όρους όπως ο σεβασμός των δημοκρατικών κανόνων και των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε όλα τα προγράμματα χρηματοδότησης της ΕΕ.
Η Επιτροπή έχει επί του παρόντος την εξουσία να παρακρατεί ορισμένα τμήματα μετρητών της ΕΕ για παραβιάσεις του κράτους δικαίου. Αυτό πυροδότησε αντιπαραθέσεις με την Πολωνία και την Ουγγαρία στο παρελθόν, αλλά θεωρήθηκε αποτελεσματικό εργαλείο για να σταματήσει η δημοκρατική οπισθοδρόμηση.
Η εφαρμογή ακόμη περισσότερων προϋποθέσεων στη χρηματοδότηση χωρών από την ΕΕ θα κερδίσει την υποστήριξη από τις πλουσιότερες χώρες που θέλουν αυστηρότερο έλεγχο στα κοινά μετρητά, αλλά είναι πιθανό να αντιταχθούν χώρες που θεωρούν τέτοιες κινήσεις ως πολιτική επέμβαση στα εσωτερικά τους.