Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την κινητοποίηση 77 εκατ. ευρώ από το γεωργικό αποθεματικό για τη στήριξη των γεωργών από τους τομείς των οπωροκηπευτικών και του οίνου της Αυστρίας, της Τσεχίας και της Πολωνίας, οι οποίοι πρόσφατα επλήγησαν από δυσμενή κλιματικά φαινόμενα πρωτοφανούς μεγέθους, καθώς και των Πορτογάλων οινοπαραγωγών που αντιμετωπίζουν σοβαρές διαταραχές της αγοράς.
Οι προτάσεις της Επιτροπής, που έγιναν δεκτές από τα κράτη μέλη, διαθέτουν 10 εκατ. EUR στην Αυστρία, 15 εκατ. EUR στην Τσεχία, 37 εκατ. EUR στην Πολωνία και 15 εκατ. EUR στην Πορτογαλία. Οι χώρες αυτές μπορούν να συμπληρώσουν την εν λόγω στήριξη της ΕΕ έως και κατά 200 % με εθνικούς πόρους.
Την άνοιξη του τρέχοντος έτους, η Τσεχία, τμήματα της Αυστρίας και τμήματα της Πολωνίας επλήγησαν από πρωτοφανή παγετό ο οποίος, μετά από ασυνήθιστα ήπιες θερμοκρασίες τον Μάρτιο, επηρέασε σημαντικά τους οπωρώνες και τους αμπελώνες.
Πρόσθετες ζημίες προκλήθηκαν στην Πολωνία από χαλάζι. Οι περιοχές και το μερίδιο της σχετικής παραγωγής είναι σημαντικά και θέτουν σε κίνδυνο την οικονομική βιωσιμότητα των επηρεαζόμενων γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Οι εθνικές αρχές θα διανέμουν την ενίσχυση απευθείας στους γεωργούς για να τους αποζημιώσουν για τις οικονομικές τους απώλειες. Η Αυστρία, η Τσεχία και η Πολωνία θα πρέπει να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή τις λεπτομέρειες της εφαρμογής των μέτρων, ιδίως τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό της μεμονωμένης ενίσχυσης, τον επιδιωκόμενο αντίκτυπο του μέτρου, την αξιολόγησή του και τα μέτρα που ελήφθησαν για την αποφυγή στρέβλωσης του ανταγωνισμού και υπεραντιστάθμισης.
Εντω μεταξύ, οι οινοπαραγωγοί στην Πορτογαλία πλήττονται από ανισορροπίες της αγοράς που θα μπορούσαν να μετατραπούν σε παρατεταμένη και ευρύτερη κρίση. Η σημερινή άνευ προηγουμένου συσσώρευση αποθεμάτων στην Πορτογαλία οφείλεται στη μείωση των πωλήσεων ερυθρού οίνου σε συνδυασμό με την αύξηση της παραγωγής πέρυσι. Η Πορτογαλία ήταν το 2023 το κράτος μέλος με τη μεγαλύτερη αύξηση της παραγωγής σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Η δέσμη μέτρων στήριξης που παρουσίασε η Κομισιόν θα χρηματοδοτήσει την προσωρινή απόσταξη κρίσης στη χώρα αυτή, ώστε να εξαλειφθούν ορισμένοι από τους όγκους που υπερβαίνουν επί του παρόντος και να επανεξισορροπηθεί η αγορά. Για να αποφευχθεί η στρέβλωση του ανταγωνισμού, η αλκοόλη που λαμβάνεται με απόσταξη μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για βιομηχανικούς σκοπούς, όπως η απολύμανση, οι φαρμακευτικοί και οι ενεργειακοί σκοποί.
Οι εθνικές αρχές μπορούν να διανέμουν την ενίσχυση στους οινοπαραγωγούς, τους οινοποιητικούς συνεταιρισμούς, τους αποσταγματοποιούς και τις οινοποιητικές επιχειρήσεις και θα καθορίσουν τους κανόνες για την αίτηση στήριξης. Η Πορτογαλία αναμένεται να κοινοποιήσει στην Επιτροπή την εφαρμογή του μέτρου, ιδίως όσον αφορά τις ποσότητες οίνου που αποσύρθηκαν από την αγορά για κάθε περιφέρεια.
Για την αντιμετώπιση των μεγαλύτερων προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο αμπελοοινικός τομέας της ΕΕ, η Επιτροπή δρομολόγησε επίσης πρόσφατα ομάδα υψηλού επιπέδου για την πολιτική οίνου, η οποία αναμένεται να διατυπώσει συστάσεις για μελλοντικές εξελίξεις πολιτικής έως τις αρχές του 2025.
Οι ενισχύσεις στους γεωργούς για τη χρηματοδοτική στήριξη έκτακτης ανάγκης στην Τσεχία, την Αυστρία και την Πολωνία πρέπει να καταβληθούν έως τις 31 Ιανουαρίου 2025, ενώ η στήριξη προς τους δικαιούχους για την προσωρινή έκτακτη απόσταξη κρίσης στην Πορτογαλία πρέπει να καταβληθεί έως τις 30 Απριλίου 2025. Οι δύο πράξεις που καθορίζουν τις διατάξεις της στήριξης θα εκδοθούν τις επόμενες ημέρες και θα τεθούν σε άμεση εφαρμογή μετά την έναρξη ισχύος τους τον Ιούλιο του 2024.
«Με αυτή τη στήριξη έκτακτης ανάγκης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παράσχει την αναγκαία ενίσχυση στους γεωργούς μας στην Αυστρία, την Τσεχία, την Πολωνία και την Πορτογαλία», δήλωσε ο Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, επίτροπος Γεωργίας.
«Οι μείζονες κλιματικές διαταραχές και διαταραχές της αγοράς που βιώνουν οι εν λόγω γεωργοί καταδεικνύουν για άλλη μια φορά τη σημασία ενός ισχυρού γεωργικού αποθεματικού στον προϋπολογισμό της ΚΓΠ, για την ενίσχυση της σταθερότητας έναντι ολοένα και πιο σοβαρών και απρόβλεπτων κρίσεων. Η σταθερότητα των γεωργών μας είναι θεμελιώδης για τη σταθερότητα της κοινωνίας μας. Ως εκ τούτου, τώρα και στο μέλλον, η Επιτροπή θα είναι ενωμένη μαζί τους στην εποχή των αναγκών τους».