Το Μονακό, η έδρα των περισσότερων εκατομμυριούχων και δισεκατομμυριούχων στον κόσμο, αντιμετωπίζει τον κίνδυνο να προστεθεί σε διεθνή χρηματοοικονομική «γκρίζα λίστα» την επόμενη εβδομάδα, διότι δεν έχει σημειώσει αρκετή πρόοδο στην αντιμετώπιση των παράνομων ροών χρημάτων.
Η διακυβερνητική Ειδική Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης (Financial Action Task Force), στις 28 Ιουνίου, τελευταία ημέρα της ολομέλειάς της στη Σιγκαπούρη, αναμένεται να θέσει το πριγκιπάτο σε καθεστώς αυξημένης παρακολούθησης για την αντιμετώπιση στρατηγικών ελλείψεων στο ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Bloomberg υπό τον όρο ανωνυμίας.
Παρά τα βήματα προόδου που σημειώθηκαν τους τελευταίους μήνες, παραμένουν οι κομβικές αδυναμίες που επισημάνθηκαν στα τέλη του 2022, όταν Ευρωπαίοι επιθεωρητές επέπληξαν το Μονακό για την αναποτελεσματική δίωξη του ξεπλύματος βρόμικου χρήματος.
Οι συστάσεις της FATF λαμβάνονται σοβαρά υπόψη ώστε να μην τεθεί υπό αμφισβήτηση η ακεραιότητα του τραπεζικού συστήματος του πριγκιπάτου. Η εισαγωγή στην γκρίζα ζώνη και η στενότερη εποπτεία θα μπορούσαν να κάνουν πιο επιφυλακτικούς τους ξένους επενδυτές που δραστηριοποιούνται ή επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στο μεσογειακό κρατίδιο των πλουσίων. Μια έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου το 2021 διαπίστωσε ότι οι γκρίζες χώρες στην εν λόγω λίστα δέχτηκαν «μεγάλη και στατιστικά σημαντική μείωση στις εισροές κεφαλαίων».
Κάτι τέτοιο θα έβλαπτε την οικονομία του Μονακό. Τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του πριγκιπάτου είχαν υπό διαχείριση 160 δισ. ευρώ στα τέλη του 2023, περίπου 20 φορές το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της χώρας. Η αγορά ακινήτων του Μονακό είναι η πιο ακριβή στον κόσμο.
Πριγκιπάτο στα βήματα των... Εμιράτων
Μετά την εισαγωγή των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στην γκρίζα λίστα, τον Μάρτιο του 2022, το Μονακό θα καταστεί ακόμη μια κρατική αρχή με υψηλό προφίλ που θα έχει πληγεί από τη FATF. Η κίνηση τότε αποτέλεσε ένα από τα πιο σημαντικά βήματα στην ιστορία της διακυβερνητικής ομάδας, δεδομένης της θέσης των ΗΑΕ ως του κύριου χρηματοοικονομικού κόμβου της Μέσης Ανατολής.
Το κράτος του Κόλπου αφαιρέθηκε από τη λίστα τον περασμένο Φεβρουάριο, αφού ενίσχυσε τους ελέγχους και άνοιξε τον δρόμο για εκδόσεις ατόμων υψηλού προφίλ, που κατηγορούνται για οικονομικά εγκλήματα.
Το Μονακό βρίσκεται, ούτως ή άλλως, εν μέσω αρκετών κρίσεων. Μετά από το ξέσπασμα πολλών πολιτικών σκανδάλων τα τελευταία χρόνια, ο πρίγκιπας Αλβέρτος Β' διέκοψε δεσμούς με στενούς συνεργάτες του. Το πριγκιπάτο αντιμετωπίζει έλεγχο και από την Ομάδα Κρατών κατά της Διαφθοράς (Greco), που υπάγεται στο Συμβούλιο της Ευρώπης και αναμένεται να εκδώσει έκθεση πολύ σύντομα σε σχέση με τις επιδόσεις του στην προσπάθεια εξάλειψης φαινομένων διαφθοράς.
Η FATF με έδρα το Παρίσι, που ιδρύθηκε πριν από περισσότερες από τρεις δεκαετίες με πρωτοβουλία της G7, έχει περίπου 40 μέλη, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Κίνας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου. Η ομάδα στοχεύει να αντιμετωπίσει το ξέπλυμα χρήματος και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, αποθαρρύνοντας τις επενδύσεις σε χώρες που εντάσσονται στην γκρίζα και τη μαύρη λίστα.
Η Τουρκία βγαίνει από τη λίστα
Στην ημερήσια διάταξη της κεκλεισμένων των θυρών ολομέλειας, η οποία συγκαλείται την επόμενη εβδομάδα, η Τουρκία αναμένεται να αφαιρεθεί από την γκρίζα λίστα, ανέφερε το Bloomberg. Οι εκθέσεις αξιολόγησης των συστημάτων που ισχύουν στην Ινδία και το Κουβέιτ πρόκειται επίσης να συζητηθούν. Για το Μονακό, το οποίο δεν είναι μέλος της FATF, ο όμιλος βασίστηκε σε ανάλυση που πραγματοποιήθηκε από τον περιφερειακό οργανισμό Moneyval του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά του ξεπλύματος χρήματος.
Το 2022, ομάδα επιθεωρητών από τον Moneyval επισκέφτηκε την πόλη-κράτος, της οποίας η γαλλική ακτογραμμή της Ριβιέρας προσελκύει δισεκατομμυριούχους επενδυτές. Η επιτροπή έδωσε στο Μονακό τη χειρότερη βαθμολογία αποτελεσματικότητας για τον τρόπο με τον οποίο διώκει το ξέπλυμα χρήματος.
Οι εισαγγελείς του Μονακό είχαν εκδώσει μόλις έξι καταδικαστικές αποφάσεις σε «απλές» υποθέσεις από το 2017, ενώ καταγράφηκε ένα «αρχαίο» σύστημα επισήμανσης αμφισβητούμενων συναλλαγών: Οι αναφορές ύποπτων δραστηριοτήτων, ακρογωνιαίος λίθος των οικονομικών ερευνών, εξακολουθούν να στέλνονται με το... ταχυδρομείο. Συνολικά, οι επιθεωρητές διαπίστωσαν ότι το Μονακό «δεν διαθέτει στρατηγική προσέγγιση» για την αντιμετώπιση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.
Για να αποφευχθεί η εισαγωγή στη λίστα, πρέπει η πλειοψηφία των μελών της FATF να δεχτεί ότι η χώρα έχει σημειώσει επαρκή πρόοδο μετά την έναρξη της περιόδου αξιολόγησής της.
Επί του παρόντος, στην γκρίζα λίστα υπάρχουν περίπου 20 χώρες, όπως η Νιγηρία, η Νότια Αφρική, η Βουλγαρία, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, οι Φιλιππίνες και η Συρία. Η γκρίζα λίστα βρίσκεται ένα σκαλοπάτι πριν τη «μαύρη λίστα» του ομίλου, που έχει τιμωρητικό χαρακτήρα.