Οι εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη ξεπέρασαν τις προμήθειες από τις ΗΠΑ τον Μάιο, για πρώτη φορά μετά από σχεδόν δύο χρόνια, παρά τις προσπάθειες της γηραιάς ηπείρου να αποδεσμευτεί από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Αν και μεμονωμένοι παράγοντες οδήγησαν στην αντιστροφή, υπογραμμίζεται η δυσκολία περαιτέρω μείωσης της εξάρτησης της ευρύτερης περιοχής από το φυσικό αέριο της Ρωσίας, ιδίως όσον αφορά χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.
«Είναι εντυπωσιακό ότι το μερίδιο αγοράς του ρωσικού φυσικού αερίου και του LNG ανακάμπτει στην Ευρώπη, μετά από τόσες προσπάθειες αποσύνδεσης και απομάκρυνσηw του κινδύνου ενεργειακού εφοδιασμού», δήλωσε ο Tom Marzec-Manser, αρμόδιος επί του θέματος στην εταιρεία συμβούλων ICIS.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, η Μόσχα μείωσε τις προμήθειες φυσικού αερίου και η Ευρώπη αύξησε τις εισαγωγές LNG κυρίως με πλοία από τις ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ ξεπέρασαν τη Ρωσία ως προμηθευτής φυσικού αερίου στην Ευρώπη τον Σεπτέμβριο του 2022 και από το 2023 αντιπροσώπευαν περίπου το ένα πέμπτο προμηθειών της περιοχής, γράφουν οι Financial Times.
Ωστόσο, τον περασμένο μήνα οι αποστολές αερίου και LNG μέσω ρωσικών αγωγών αντιπροσώπευαν το 15% της συνολικής προσφοράς σε ΕΕ, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία, Σερβία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη και Βόρεια Μακεδονία, σύμφωνα με στοιχεία του ICIS.
Το αμερικανικό LNG αποτελούσε το 14% της προσφοράς στην περιοχή, στο χαμηλότερο επίπεδό του από τον Αύγουστο του 2022.
Η αντιστροφή έρχεται εν μέσω γενικής ανόδου των ευρωπαϊκών εισαγωγών ρωσικού LNG, παρότι αρκετές χώρες της ΕΕ πιέζουν προκειμένου να επιβληθούν κυρώσεις στον εν λόγω τομέα.
Η Ρωσία στα μέσα του 2022 σταμάτησε να στέλνει φυσικό αέριο μέσω αγωγών που τη συνδέουν με τη βορειοδυτική Ευρώπη, αλλά συνεχίζει να παρέχει προμήθειες μέσω Ουκρανίας και Τουρκίας.
Οι ροές τον Μάιο επηρεάστηκαν από μεμονωμένους παράγοντες, όπως η διακοπή λειτουργίας σε μεγάλη εγκατάσταση εξαγωγής LNG των ΗΠΑ, ενώ παράλληλα η Ρωσία έστειλε περισσότερους όγκους μέσω Τουρκίας ενόψει της προγραμματισμένης συντήρησης του Ιουνίου. Η ζήτηση για φυσικό αέριο στην Ευρώπη επίσης παραμένει σχετικά χαμηλή, καθώς τα επίπεδα αποθήκευσης πλησιάζουν υψηλά ρεκόρ για την εποχή.
Η ανατροπή πιθανώς «δεν θα διαρκέσει», είπε ο Marzec-Manser της ICIS, καθώς η Ρωσία από το καλοκαίρι θα μπορεί να μεταφέρει LNG στην Ασία μέσω του δρόμου της Βόρειας Θάλασσας. Κατά συνέπεια, ενδεχομένως θα μειωθούν οι ποσότητες που θα σταλούν στην Ευρώπη, ενώ η αμερικανική παραγωγή LNG θα έχει αποκατασταθεί.
«Η Ρωσία έχει περιορισμένη ευελιξία να διατηρήσει αυτό το μερίδιο στην Ευρώπη όσο η ζήτηση για φυσικό αέριο θα ενισχύεται τον επόμενο χειμώνα, ενώ η συνολική παραγωγή LNG στις ΗΠΑ αυξάνεται σταθερά με ακόμη περισσότερη νέα χωρητικότητα στην παγκόσμια αγορά μέχρι το τέλος του έτους », πρόσθεσε.
Η συμφωνία διαμετακόμισης μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας λήγει επίσης φέτος, θέτοντας σε κίνδυνο τις ροές μέσω αυτής της διαδρομής.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει τις προσπάθειες για επέκταση της χωρητικότητας των αγωγών στο Νότιο Διάδρομο, μεταξύ ΕΕ και Αζερμπαϊτζάν.
Ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ είπε ότι οι προμήθειες μέσω της διαδρομής δεν επαρκούν επί του παρόντος για να αντικαταστήσουν τα 14 δισ. κυβικά μέτρα ρωσικού φυσικού αερίου που ρέουν μέσω της Ουκρανίας προς την ΕΕ κάθε χρόνο.
Η επίτροπος Ενέργειας Κάντρι Σίμσον έχει εκφράσει ανησυχίες σχετικά με την εκτροπή του LNG από την Ευρώπη για την κάλυψη της ζήτησης στην Ασία. Σε πρόσφατο ταξίδι της στην Ιαπωνία, είπε ότι Τόκιο και Βρυξέλλες έχουν δημιουργήσει ένα «σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης» για την παρακολούθηση των ελλείψεων LNG, ενώ συμφώνησαν να ακολουθήσουν μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας.
«Η ΕΕ είναι έτοιμη να περιορίσει τυχόν αρνητικά γεγονότα προσφοράς ή ζήτησης στις παγκόσμιες αγορές φυσικού αερίου», πρόσθεσε. «Η αποθήκευση αερίου μας παραμένει σε επίπεδα ρεκόρ, ενώ η ζήτησή μας σε φυσικό αέριο σταθεροποιήθηκε σε χαμηλά ρεκόρ, μειωμένη κατά 20% σε σύγκριση με το 2021».