Να εξαρτηθεί η πρόσβαση στις επιδοτήσεις της ΕΕ από τις εθνικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις ως ένας πιθανός τρόπος για να βελτιωθεί η υποτονική ανταγωνιστικότητα του μπλοκ έναντι των παγκόσμιων ανταγωνιστών, προτείνει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία διεξάγει καμπάνια για μια δεύτερη πενταετή θητεία, δήλωσε στους Financial Times ότι «βλέπει τα πλεονεκτήματα» της επιβολής όρων στα Ταμεία Συνοχής αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων και στη γενναιόδωρη Κοινή Αγροτική Πολιτική του μπλοκ.
Η πιθανή αλλαγή θα αποτελούσε μια δραματική μεταβολή στον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ κατανέμει τις δύο μεγαλύτερες χρηματοδοτικές ροές της και θα μπορούσε τελικά να απελευθερώσει χώρο για πρόσθετες δαπάνες για την άμυνα και τη βιομηχανική ανάπτυξη, εν μέσω του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και της αύξησης των επιδοτήσεων στην Κίνα και τις ΗΠΑ.
Ένα επιτυχημένο προηγούμενο, δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν, ήταν το πρόγραμμα NextGenerationEU του μπλοκ -ένα πρόγραμμα κοινού δανεισμού ύψους 800 δισ. ευρώ, που είχε ως στόχο την επανεκκίνηση των εθνικών οικονομιών μετά την πανδημία της Covid-19-, στο οποίο οι εθνικές κυβερνήσεις έχουν πρόσβαση μόνο εάν πραγματοποιήσουν οικονομικές μεταρρυθμίσεις.
Έχοντας έναν «συνδυασμό μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων... οδήγησε στην ανάπτυξη», δήλωσε η ίδια. «Και το βλέπετε τώρα στην επιτυχημένη οικονομική ανάπτυξη που έχουμε στην Ιταλία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία».
«Θα πρέπει λοιπόν να πάρουμε μαθήματα», είπε. «Είμαι ανοιχτή σε αυτή τη συζήτηση, διότι βλέπω ότι ο αντίκτυπος των επενδύσεών μας ήταν ισχυρός».
Η πρόταση έρχεται καθώς τα κράτη-μέλη της ΕΕ, από τα οποία η Φον ντερ Λάιεν χρειάζεται υποστήριξη για να κερδίσει μια δεύτερη θητεία μετά τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον επόμενο μήνα, αρχίζουν να διατυπώνουν απαιτήσεις από τον επόμενο προϋπολογισμό, ο οποίος θα διαρκέσει από το 2028-2034.
Οι περιορισμοί των δαπανών και οι μακροοικονομικές προϋποθέσεις αποτελούν συχνές απαιτήσεις από τις εύπορες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της πατρίδας της Γερμανίας, της Ολλανδίας και των σκανδιναβικών χωρών.
Τα κράτη-μέλη ζήτησαν ο επόμενος προϋπολογισμός της ΕΕ να περιλαμβάνει περισσότερα χρήματα για την άμυνα και την ασφάλεια, να επενδύσει σε νέες τεχνολογίες και να στηρίξει την ευρωπαϊκή βιομηχανία, αιτήματα που φαίνεται ότι θα οδηγήσουν σε αύξηση του μεγέθους της.
Η Φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι είναι «ανοιχτή» σε νέο κοινό χρέος για την κάλυψη των χρηματοδοτικών κενών, μια ιδέα που υποστηρίζεται από τον Μακρόν και άλλους, αλλά ότι πρόκειται για μια «καθαρά κυρίαρχη απόφαση» των κρατών-μελών.
«Εάν έχουμε μια πολύ σαφή ανάλυση σχετικά με το ποιες είναι οι προτεραιότητες [των δαπανών] και ποιες από τις προτεραιότητες που θέλουμε να βάλουμε είναι σε ευρωπαϊκό επίπεδο... Είμαι ανοιχτή σε αυτό, αλλά πρέπει πρώτα να τεθούν οι προϋποθέσεις», δήλωσε η ίδια. «Δεν υπάρχει καμιά λευκή επιταγή».