Δικαστήριο της Αγίας Πετρούπολης κατέσχεσε περιουσιακά στοιχεία αξίας άνω των 700 εκατομμυρίων ευρώ που ανήκαν σε τρεις δυτικές τράπεζες — UniCredit, Deutsche Bank και Commerzbank — σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα.
Η κατάσχεση σηματοδοτεί μια από τις μεγαλύτερες κινήσεις κατά δυτικών τραπεζών από τότε που η πλήρους κλίμακας εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία ώθησε τους περισσότερους διεθνείς δανειστές να αποσυρθούν ή να κλείσουν τις επιχειρήσεις τους στη Ρωσία. Και συμβαίνει λίγο αφότου η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κάλεσε τις τράπεζες της ευρωζώνης που δραστηριοποιούνται στη χώρα να επισπεύσουν τα σχέδια εξόδου τους.
Οι κινήσεις γίνονται κατ' απαίτηση της Ruskhimalliance, θυγατρικής της Gazprom, του ρωσικού ενεργειακού κολοσσού που κατέχει το μονοπώλιο στις εξαγωγές φυσικού αερίου μέσω αγωγών.
Το δικαστήριο κατέσχεσε περιουσιακά στοιχεία αξίας 463 εκατ. ευρώ που ανήκαν στην ιταλική UniCredit, που ισοδυναμεί με περίπου το 4,5% των περιουσιακών στοιχείων της στη χώρα, σύμφωνα με την τελευταία οικονομική κατάσταση της ρωσικής θυγατρικής της τράπεζας.
Τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνουν μετοχές σε θυγατρικές της UniCredit στη Ρωσία, καθώς και μετοχές και κεφάλαια που κατείχε, σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση που είχε ημερομηνία 16 Μαΐου και δημοσιεύτηκε στο ρωσικό μητρώο την Παρασκευή.
Σύμφωνα με άλλη απόφαση με την ίδια ημερομηνία, το δικαστήριο κατέσχεσε περιουσιακά στοιχεία της Deutsche Bank αξίας 238,6 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένης περιουσίας και συμμετοχών στους λογαριασμούς της στη Ρωσία.
Το δικαστήριο έκρινε επίσης ότι η τράπεζα δεν μπορεί να πουλήσει τις δραστηριότητές της στη Ρωσία. Ούτως ή άλλως θα απαιτούνταν η έγκριση του Βλαντιμίρ Πούτιν για να συμβεί αυτό. Το δικαστήριο συμφώνησε με τη Ruskhimalliance ότι τα μέτρα ήταν απαραίτητα, καθώς η τράπεζα «λάμβανε μέτρα με στόχο την απομάκρυνση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων της».
Την Παρασκευή το δικαστήριο αποφάσισε και την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων της Commerzbank, αλλά οι λεπτομέρειες της απόφασης δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιηθεί, επομένως η αξία της κατάσχεσης δεν είναι γνωστή. Η Ruskhimalliance ζήτησε από το δικαστήριο να παγώσει έως και 94,9 εκατ. ευρώ περιουσιακών στοιχείων της τράπεζας.
«Για όλα φταίνε οι κυρώσεις» - Η νομική διαμάχη
Η διαμάχη με τις δυτικές τράπεζες ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2023 όταν η Ruskhimalliance προσέφυγε σε διαιτητικό δικαστήριο στην Αγία Πετρούπολη απαιτώντας να καταβληθούν τραπεζικές εγγυήσεις βάσει σύμβασης με τη γερμανική εταιρεία μηχανικών Linde.
Η Ruskhimalliance είναι διαχειρίστρια μιας μονάδας επεξεργασίας αερίου και εγκαταστάσεων παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ουστ-Λούγκα κοντά στην Αγία Πετρούπολη. Τον Ιούλιο του 2021 υπέγραψε σύμβαση με τη Linde για τον σχεδιασμό, την προμήθεια εξοπλισμού και την κατασκευή του συγκροτήματος. Ένα χρόνο αργότερα, η Linde ανέστειλε την εργασία λόγω των κυρώσεων της ΕΕ.
Στη συνέχεια, η Ruskhimalliance στράφηκε προς τις εγγυήτριες τράπεζες, οι οποίες αρνήθηκαν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους επειδή «η πληρωμή στη ρωσική εταιρεία θα μπορούσε να παραβιάζει τις ευρωπαϊκές κυρώσεις», ανέφερε η εταιρεία στη δικαστική κατάθεση.
Στη λίστα των εγγυητών περιλαμβάνονται επίσης οι Bayerische Landesbank και Landesbank Baden-Württemberg, κατά των οποίων η Ruskhimalliance έχει επίσης καταθέσει αγωγές στο δικαστήριο της Αγίας Πετρούπολης.
Η UniCredit, μεταδίδουν οι Financial Times, είπε ότι «μόνο περιουσιακά στοιχεία που αφορούν την εν λόγω υπόθεση εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του προσωρινού μέτρου».
Η Deutsche Bank δήλωσε ότι «προστατεύεται πλήρως από αποζημίωση από πελάτη» και είχε λάβει πρόβλεψη περίπου 260 εκατ. ευρώ για να καλύψει τη ρωσική αγωγή.
«Θα χρειαστεί να δούμε πώς θα εφαρμοστεί η αξίωση από τα ρωσικά δικαστήρια και να αξιολογήσουμε τον άμεσο λειτουργικό αντίκτυπο στη Ρωσία», πρόσθεσε.
Η Bayerische Landesbank και η Landesbank Baden-Württemberg αρνήθηκαν να σχολιάσουν. Η Commerzbank δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα για σχολιασμό.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας συγκάλεσε συνάντηση τη Δευτέρα για να συζητήσει τις κατασχέσεις που επηρεάζουν την UniCredit, δήλωσαν στους Financial Times δύο άτομα που γνωρίζουν τα σχέδια.
Η UniCredit είναι από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές τράπεζες στη Ρωσία, απασχολώντας περισσότερα από 3.000 άτομα μέσω της εκεί θυγατρικής της. Αυτόν τον μήνα η ιταλική τράπεζα ανέφερε ότι η ρωσική της δραστηριότητα είχε καθαρά κέρδη 213 εκατ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο, έναντι 99 εκατ. ευρώ ένα χρόνο νωρίτερα.
Παράλληλα, έχει κάνει προβλέψεις που ξεπερνούν τα 800 εκατ. ευρώ, ενώ έχει περικόψει σημαντικά το δανειακό της χαρτοφυλάκιο. Ο διευθύνων σύμβουλος Andrea Orcel δήλωσε μια πλήρης έξοδος από τη Ρωσία θα ήταν περίπλοκη.
Οι νομικές προκλήσεις σχετικά με τα περιουσιακά στοιχεία που κατέχουν οι δυτικές τράπεζες έχουν περιπλέξει τις προσπάθειές τους να απεγκλωβιστούν από τη χώρα. Τον περασμένο μήνα, ρωσικό δικαστήριο διέταξε την κατάσχεση περισσότερων από 400 εκατ. δολαρίων από την JPMorgan μετά από νομική αμφισβήτηση από την τράπεζα VTB που διευθύνεται από το Κρεμλίνο. Δικαστήριο ακύρωσε στη συνέχεια μέρος της σχεδιαζόμενης κατάσχεσης, ανέφερε το Reuters.