Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων σε πλατφόρμες τύπου Uber.
Οι νέοι κανόνες, οι οποίοι είχαν συμφωνηθεί μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου τον περασμένο Φεβρουάριο, εγκρίθηκαν με ευρεία πλειοψηφία, με 554 ψήφους υπέρ, 56 κατά και 24 αποχές. Αποσκοπούν στη διασφάλιση του ορθού καθορισμού του καθεστώτος απασχόλησης των εργαζομένων σε πλατφόρμες και στην αντιμετώπιση της ψευδούς αυτοαπασχόλησης, ενώ ρυθμίζουν, για πρώτη φορά στην ΕΕ, τη χρήση αλγορίθμων στον χώρο εργασίας.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από το 2021, υπάρχουν πάνω από 500 ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας και ο τομέας απασχολεί περισσότερα από 28 εκατομμύρια άτομα, αριθμός που αναμένεται να φτάσει τα 43 εκατομμύρια έως το 2025. Ενώ οι περισσότεροι εργαζόμενοι σε πλατφόρμες είναι τυπικά αυτοαπασχολούμενοι, η Επιτροπή εκτιμά ότι περίπου 5,5 εκατομμύρια άνθρωποι μπορεί να έχουν ταξινομηθεί εσφαλμένα ως αυτοαπασχολούμενοι.
Η νέα νομοθεσία εισάγει ένα τεκμήριο σχέσης εργασίας (σε αντίθεση με την αυτοαπασχόληση) που ενεργοποιείται όταν υπάρχουν πραγματικά περιστατικά που υποδηλώνουν έλεγχο και κατεύθυνση, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο και τις συλλογικές συμβάσεις, λαμβάνοντας υπόψη και τη νομολογία της ΕΕ.
Η οδηγία υποχρεώνει τις χώρες της ΕΕ να θεσπίσουν ανατρέψιμο νομικό τεκμήριο απασχόλησης σε εθνικό επίπεδο, με στόχο τη διόρθωση της ανισορροπίας ισχύος μεταξύ της ψηφιακής πλατφόρμας εργασίας και του προσώπου που εκτελεί την εργασία. Εναπόκειται στην πλατφόρμα να αποδείξει ότι δεν υπάρχει σχέση εργασίας.
Η οδηγία ρυθμίζει επίσης, για πρώτη φορά στην ΕΕ, τη χρήση αλγορίθμων στον χώρο εργασίας. Ατομα που εργάζονται σε πλατφόρμα δεν θα γίνεται να απολυθούν βάσει απόφασης που λαμβάνεται από αλγόριθμο ή αυτοματοποιημένο σύστημα λήψης αποφάσεων: οι πλατφόρμες πρέπει να διασφαλίζουν την ανθρώπινη εποπτεία των σημαντικών αποφάσεων που επηρεάζουν άμεσα τους εργαζομένους.
Διαφάνεια και προστασία των δεδομένων
Η οδηγία θεσπίζει κανόνες που προστατεύουν καλύτερα τα δεδομένα των εργαζομένων σε πλατφόρμες. Οι ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας θα απαγορεύεται να επεξεργάζονται ορισμένα είδη δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όπως αυτά που αφορούν τη συναισθηματική ή ψυχολογική κατάσταση και τις προσωπικές πεποιθήσεις κάποιου.
Το συμφωνηθέν κείμενο θα πρέπει τώρα να εγκριθεί επίσημα και από το Συμβούλιο. Μετά τη δημοσίευσή της νέας οδηγίας στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να ενσωματώσουν τις διατάξεις της στην εθνική τους νομοθεσία.