Το σήμα αποστολής της ΕΕ απονεμήθηκε σε 23 πόλεις που ανήκουν στην αποστολή της ΕΕ για κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις, μία από τις αποστολές της ΕΕ στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη».
Το σήμα αναγνωρίζει τα σχέδια των πόλεων για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας ήδη έως το 2030 και αποσκοπεί στη διευκόλυνση της πρόσβασης σε δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση για την επίτευξη αυτού του στόχου. Οι πρώτες δέκα πόλεις έλαβαν το σήμα τον Οκτώβριο του 2023, αναφέρει ανακοίνωση της Κομισιόν.
Το σήμα αποστολής της ΕΕ απονεμήθηκε από την Iliana Ivanova, Επίτροπο αρμόδια για την καινοτομία, την έρευνα, τον πολιτισμό, την εκπαίδευση και τη νεολαία, κατά τη διάρκεια τελετής με δημάρχους και εκπροσώπους των πόλεων στις Ημέρες Έρευνας και Καινοτομίας της ΕΕ, το μεγαλύτερο φόρουμ στην Ευρώπη για να συζητηθεί το μέλλον της επιστήμης και της καινοτομίας και να δημιουργηθούν λύσεις από κοινού με τους πολίτες και τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Οι 23 πόλεις που διακρίθηκαν
Οι 23 πόλεις που έλαβαν το σήμα είναι οι εξής: Ιωάννινα, Καλαμάτα, Κοζάνη, Θεσσαλονίκη (Ελλάδα), Χαϊδελβέργη (Γερμανία), Leuven (Βέλγιο), Espoo, Lahti, Lappeenranta, Tampere, Turku (Φινλανδία), Βαρκελώνη, Σεβίλλη (Ισπανία), Pecs (Ουγγαρία), Malmö (Σουηδία), Guimaraes, Λισαβόνα (Πορτογαλία), Φλωρεντία, Πάρμα (Ιταλία), Μασσαλία, Λυών (Γαλλία), Λεμεσός (Κύπρος) κα
Το σήμα αποστολής της ΕΕ αποτελεί σημαντικό ορόσημο στο έργο των πόλεων. Αναγνωρίζει την επιτυχή ανάπτυξη των συμβάσεων πόλης για το κλίμα, οι οποίες περιγράφουν το συνολικό όραμα των πόλεων για κλιματική ουδετερότητα και περιλαμβάνουν σχέδιο δράσης, καθώς και επενδυτική στρατηγική. Οι πόλεις δημιουργούν από κοινού τις συμβάσεις πόλης για το κλίμα με τοπικούς ενδιαφερόμενους φορείς, συμπεριλαμβανομένου του ιδιωτικού τομέα και των πολιτών.
Επόμενα βήματα
Η ΕΕ θα συνεχίσει να στηρίζει τις πόλεις στο έργο τους για τη μετατροπή των φιλόδοξων σχεδίων τους σε σειρά έργων.
Αυτό περιλαμβάνει νέα στήριξη μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Σήμερα, η Επιτροπή και η ΕΤΕπ ανακοίνωσαν συμφωνία για τη συμπλήρωση των υπηρεσιών χρηματοοικονομικών συμβουλών που παρέχονται από την ΕΤΕπ ειδικά για τις πόλεις που συμμετέχουν στην αποστολή, ιδίως εκείνες στις οποίες έχει απονεμηθεί το σήμα αποστολής. Οι υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της ευρωπαϊκής τοπικής ενεργειακής βοήθειας (ELENA) και της κοινής βοήθειας για τη στήριξη έργων στις ευρωπαϊκές περιφέρειες (JASPERS), συμπληρώνονται κατά περίπου 19 εκατ. EUR, τα οποία θα είναι προσβάσιμα για τις πόλεις των αποστολών μέσω ενός κεντρικού σημείου επαφής στην ΕΤΕπ. Η συμφωνία αυτή θα εφαρμοστεί στην επικείμενη τροποποίηση του προγράμματος εργασίας του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» για το 2024.
Αργότερα εντός του τρέχοντος έτους, η Επιτροπή θα εγκαινιάσει έναν «Κόμβο της Αποστολής Πόλεων». Η πρωτοβουλία αυτή θα βοηθήσει τις πόλεις που έχουν λάβει το σήμα αποστολής να προετοιμάσουν έργα για επενδύσεις, θα τους προσφέρει ουδέτερες συμβουλές σχετικά με τις βέλτιστες χρηματοδοτικές λύσεις σε στενή συνεργασία με τις υφιστάμενες συμβουλευτικές υπηρεσίες και θα τις φέρει σε επαφή με επενδυτές. Ο Κόμβος Πρωτευούσης θα πρέπει επίσης να μετουσιώσει τις επενδυτικές στρατηγικές των πόλεων σε μια συγκεκριμένη σειρά αναγκών για προϊόντα και υπηρεσίες ανά τομέα, προκειμένου η βιομηχανία να αξιολογήσει καλύτερα τη ζήτηση και οι μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις στην ΕΕ να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους.
Η Επιτροπή αναμένει περίπου 30 ακόμη συμβάσεις πόλης για το κλίμα να υποβληθούν προς επανεξέταση τον Απρίλιο.
Ιστορικό
Οι πόλεις αντιπροσωπεύουν πάνω από το 70 % των παγκόσμιων εκπομπών CO2 και καταναλώνουν πάνω από το 65 % της παγκόσμιας ενέργειας. Η αστική δράση είναι ζωτικής σημασίας για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην επιτάχυνση των προσπαθειών για την επίτευξη της νομικά δεσμευτικής δέσμευσης για την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας στο σύνολο της ΕΕ έως το 2050, καθώς και στον στόχο της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55 % έως το 2030 και, γενικότερα, υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Η αποστολή «Πόλεις της ΕΕ» έχει ως στόχο να βοηθήσει τις ευρωπαϊκές πόλεις να καταστούν κλιματικά ουδέτερες, προσφέροντας καθαρότερο αέρα, ασφαλέστερες μεταφορές και λιγότερη κυκλοφοριακή συμφόρηση και θόρυβο στους πολίτες τους.
Τον Απρίλιο του 2022 επιλέχθηκαν 100 πόλεις στην ΕΕ και 12 πόλεις σε χώρες συνδεδεμένες με το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη». Δοκιμάζουν καινοτόμες διατομεακές προσεγγίσεις, μεταξύ άλλων για τη συμμετοχή των πολιτών, τη διαχείριση των ενδιαφερόμενων μερών και την εσωτερική διακυβέρνηση, προκειμένου να επιταχυνθεί η πορεία τους προς την κλιματική ουδετερότητα. Με τον τρόπο αυτό, θα λειτουργήσουν ως κόμβοι πειραματισμού και καινοτομίας, ώστε να μπορέσουν όλες οι ευρωπαϊκές πόλεις να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους έως το 2050.
Κεντρικό χαρακτηριστικό της αποστολής είναι οι «συμβάσεις πόλης για το κλίμα» (CCC) τις οποίες αναπτύσσει και υλοποιεί κάθε συμμετέχουσα πόλη. Τα ΚΠΔ περιλαμβάνουν (1) ένα βασικό μέρος δεσμεύσεων, (2) ένα σχέδιο δράσης για την κλιματική ουδετερότητα και (3) ένα επενδυτικό σχέδιο για την κλιματική ουδετερότητα. Δημιουργούνται από κοινού με τους πολίτες και τα ενδιαφερόμενα μέρη, με τη βοήθεια πλατφόρμας αποστολών (την οποία διαχειρίζεται το έργο NetZeroCities).
Οι πρώτες πόλεις υπέβαλαν τα ΕΚΣ τους στην Επιτροπή την άνοιξη του 2023. Στις 12 Οκτωβρίου 2023, απονεμήθηκε το σήμα αποστολής σε 10 πόλεις: Sønderborg (Δανία), Mannheim (Γερμανία), Μαδρίτη, Βαλένθια, Valladolid, Vitoria-Gasteiz και Zaragoza (Ισπανία), Klagenfurt (Αυστρία), Cluj-Napoca (Ρουμανία) και Στοκχόλμη (Σουηδία).