Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται και η ΕΕ είναι ουσιαστικά η μόνη πηγή χρηματοδότησης που έχει παραμείνει καθώς οι ΗΠΑ από τη μία κάνουν διακριτικά «πίσω» και από την άλλη πιέζουν την Ευρώπη να σηκώσει στην πλάτη της τον λογαριασμό.
Στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου, οι ηγέτες της ΕΕ, ελπίζοντας ότι ο Λευκός Οίκος θα κατάφερνε τελικά να ξεπαγώσει τη χρηματική βοήθεια προς την Ουκρανία, έβαλαν μια άνω τελεία στα ευρωπαϊκά κονδύλια, καθώς όλο και περισσότερες χώρες φέρονται να εκτιμούν ότι οι γραμμές χρηματοδότησης πρέπει να σταματήσουν και η βοήθεια να περιοριστεί σε στρατιωτική εκπαίδευση και εξοπλισμό.
Όμως, όπως διαρρέεται από την Ουάσιγκτον, «οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν χρήματα για την Ουκρανία και δεν μπορούν να στείλουν τα πυρομαχικά και τους πυραύλους που χρειάζεται η κυβέρνηση στο Κίεβο για να αποκρούσει τη ρωσική εισβολή», σύμφωνα με πηγή του Πενταγώνου.
Με τη βοήθεια να παραμένει «αιχμάλωτη» στις εσωτερικές πολιτικές αψιμαχίες, η κυβέρνηση Μπάιντεν την προηγούμενη εβδομάδα προσήλθε με άδειες τσέπες ως οικοδεσπότης της μηνιαίας συνάντησης περίπου 50 εθνών που συντονίζουν την υποστήριξη προς την Ουκρανία.
Η ομάδα ιδρύθηκε από τον Αμερικανό υπουργό Άμυνας Λόιντ Οστιν τον Απρίλιο του 2022. Και ενώ το Πεντάγωνο περιμένει το Κογκρέσο να εγκρίνει περισσότερα χρήματα για την Ουκρανία, η Ουάσιγκτον συνεχίζει να πιέζει τους συμμάχους, ώστε αυτοί να συνεχίσουν να γεφυρώνουν το χρηματοδοτικό χάσμα.
Ενώ η Ουκρανία περιμένει να δει τι θα κάνει το Κογκρέσο, στις Βρυξέλλες, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ ανακοίνωσε μια κοινή σύμβαση 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αγορά περισσότερων από 222.000 οβίδων 155 χιλιοστών.
Οι κόντρες στο Κογκρέσο
Η σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς εξακολουθεί να κυριαρχεί στα πρωτοσέλιδα από τον Οκτώβριο, κάτι που δυσκολεύει το έργο των ηγετών, καθώς η επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό και η Μόσχα αποφεύγει κάθε Δυτική πρόταση για τον τερματισμό του σχεδόν δύο ετών πολέμου.
Περισσότερα από 110 δισεκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια τόσο για την Ουκρανία όσο και για το Ισραήλ έχουν παγώσει λόγω διαφωνιών μεταξύ του Κογκρέσου και του Λευκού Οίκου για άλλες προτεραιότητες, συμπεριλαμβανομένης και της αντιμετώπισης του μεταναστευτικού στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού.
Οι γερουσιαστές προσπαθούν για μια δικομματική συμφωνία που θα περιλαμβάνει σχεδόν 61 δισεκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια για την Ουκρανία, αλλά οι Ρεπουμπλικάνοι απαντούν ότι αυτά τα χρήματα πρέπει να τα δώσει η Ευρώπη.
Οι ΗΠΑ έχουν παράσχει στην Ουκρανία περισσότερα από 44,2 δισεκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια από τότε που εισέβαλε η Ρωσία τον Φεβρουάριο του 2022. Περίπου 23,6 δισεκατομμύρια δολάρια από αυτά αντλήθηκαν από τα υπάρχοντα αμερικανικά στρατιωτικά αποθέματα και σχεδόν 19 δισεκατομμύρια δολάρια διατέθηκαν με τη μορφή μακροπρόθεσμων στρατιωτικών συμβάσεων, για είδη που θα χρειάζονται μήνες για να προμηθευτούν. Έτσι, παρόλο που τα κεφάλαια έχουν εξαντληθεί, ορισμένα όπλα που αγοράστηκαν προηγουμένως θα συνεχίσουν να εισρέουν.
Πρόσθετα 1,7 δισεκατομμύρια δολάρια έχουν παρασχεθεί από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ με τη μορφή ξένης στρατιωτικής χρηματοδότησης.
Σύμφωνα με το Πεντάγωνο, περίπου 30 χώρες-δωρητές συνεχίζουν επίσης να εκπαιδεύουν τις ουκρανικές δυνάμεις. Μέχρι σήμερα έχουν εκπαιδεύσει συνολικά 118.000 Ουκρανούς σε τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο, όπως δήλωσε ο συνταγματάρχης Μάρτι Ο'Ντόνελ, εκπρόσωπος του Στρατού των ΗΠΑ για την Ευρώπη και την Αφρική. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εκπαιδεύσει περίπου 18.000 από αυτούς τους μαχητές, συμπεριλαμβανομένων περίπου 16.300 στρατιωτών στη Γερμανία. Περίπου 1.500 επιπλέον μαχητές περνούν αυτήν τη στιγμή εκπαίδευση.
Όμως το δια ταύτα είναι το χρήμα. Η ΕΕ υπέκυψε στις αμερικανικές πιέσεις και έτσι ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συγκάλεσε έκτακτη Σύνοδο Κορυφής την 1η Φεβρουαρίου, με πρώτο θέμα στην ατζέντα τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας. Και για να στεφθεί με επιτυχία θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να πειστεί ο Βίκτορ Ορμπαν να άρει το βέτο, με το καλό ή μετά από πίεση, όπως αποκαλύφθηκε αρχές της εβδομάδας.
Όπως αναφέρεται σε σχετικό έγγραφο, ενόψει των άνευ προηγουμένου και απροσδόκητων προκλήσεων, συμπεριλαμβανομένου του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, της παγκόσμιας πανδημίας Covid-19 και των αυξανόμενων επιτοκίων, ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός της ΕΕ πρέπει να ενισχυθεί, καθώς έχει δεχτεί πίεση. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ηγέτες θα συζητήσουν την προτεινόμενη ενδιάμεση αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) 2021-2027, το οποίο περιλαμβάνει τη δημιουργία Διευκόλυνσης της Ουκρανίας για την παροχή μακροπρόθεσμης σταθερότητας στην Ουκρανία και την πλατφόρμα στρατηγικών τεχνολογιών για την Ευρώπη (STEP), για να γίνει η Ευρώπη πιο ανταγωνιστική.
Τον Δεκέμβριο, στη βάση του διαπραγματευτικού πλαισίου, οι ηγέτες συζήτησαν πώς θα χρηματοδοτηθούν οι πιο πιεστικές ανάγκες και οι μελλοντικές προτεραιότητες, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης στην Ουκρανία, της μετανάστευσης και της εξωτερικής διάστασης, των πληρωμών τόκων της ΕΕ επόμενης γενιάς και ειδικών μέσων.
Το διαπραγματευτικό πλαίσιο προβλέπει πρόσθετο κονδύλιο 64,6 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα πρέπει να δαπανηθεί για τις ακόλουθες νέες προτεραιότητες:
- 50 δισ. ευρώ για τη διευκόλυνση της Ουκρανίας (17 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 33 δισ. ευρώ σε δάνεια)
- 2 δισ. ευρώ για τη μετανάστευση και τη διαχείριση των συνόρων
- 7,6 δισ. ευρώ για τη γειτονιά και τον κόσμο
- 1,5 δισ. ευρώ για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας στο πλαίσιο του νέου μέσου STEP
- 2 δισ. ευρώ για το μέσο ευελιξίας
- 1,5 δισ. ευρώ για το αποθεματικό αλληλεγγύης και έκτακτης βοήθειας.