Το υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ υπό τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου ενέκρινε την αναθεώρηση του προϋπολογισμού για το 2024, εν μέσω όξυνσης της πολιτικής διαμάχης και επενδυτικών ανησυχιών για εκτράχυνση των δημοσιονομικών εξαιτίας του πολέμου κατά της Χαμάς.
Η αύξηση δαπανών κατά 70 δισ. σέκελ (17 δισ. ευρώ) και η εκτιμώμενη πτώση εσόδων κατά 36 δισ. σέκελ (9 δισ. ευρώ) θα ωθήσουν το φετινό έλλειμμα στο 6,6% του ΑΕΠ, από τα υψηλότερα επίπεδα για τη χώρα στον αιώνα που διανύουμε. Μόνο οι αμυντικές δαπάνες θα αυξηθούν κατά 55 δισ. σέκελ, αναφέρει το Bloomberg.
Το Κόμμα Εθνικής Ενότητας με επικεφαλής τον Μπένι Γκαντζ, αντίπαλο του Νετανιάχου που προσχώρησε στην κυβέρνηση μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, καταψήφισε τον προϋπολογισμό κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίασης που κλονίστηκε από μπαράζ διαφωνιών.
Η κεντρική τράπεζα έχει προειδοποιήσει ότι ο δημοσιονομικός αντίκτυπος του πολέμου εγκυμονεί τον κίνδυνο αντιδράσεων από πλευράς επενδυτών. Επισημαίνεται η πιθανότητα αύξησης των αποδόσεων των ομολόγων και υποτίμησης του νομίσματος, μαζί με επιβράδυνση της μελλοντικής ανάπτυξης.
Το σέκελ έχει τη χειρότερη απόδοση στον κόσμο έναντι του δολαρίου μέχρι στιγμής φέτος, μετά το νάιρα της Νιγηρίας. Το κόστος για την ασφάλιση των κρατικών ομολόγων έναντι χρεοκοπίας είναι αυξημένο κατά περισσότερες από 12 μονάδες βάσης από τα τέλη Δεκεμβρίου.
Το κόμμα του Γκαντζ υποστήριξε ότι η πρόταση προϋπολογισμού της κυβέρνησης «δεν επενδύει αρκετά στην ανάπτυξη και δεν αντικατοπτρίζει την απαραίτητη θεμελιώδη αλλαγή προτεραιοτήτων». Ο προϋπολογισμός πρέπει να εγκριθεί και από το κοινοβούλιο έως τις 19 Φεβρουαρίου.
Το δημοσιονομικό πρόγραμμα που υποστηρίζεται από το υπουργικό συμβούλιο προσφέρει μείγμα μέτρων, όπως αυξήσεις φόρων και μειώσεις δαπανών, για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της απότομης αύξησης των δαπανών σε 582 δισ. σέκελ φέτος.
Αλλά χαρίστηκε σε πολλές αμφιλεγόμενες δαπάνες για θρησκευτικούς θεσμούς και άλλους πολιτικούς λόγους, τις οποίες υποστηρίζουν οι ορθόδοξοι και ακροδεξιοί σύμμαχοι του Νετανιάχου, των οποίων τη στήριξη χρειάζεται για να παραμείνει στην εξουσία.
Σε μια προσπάθεια να αποφευχθούν βαθιές περικοπές σε διάφορα υπουργεία, το υπουργικό συμβούλιο ψήφισε την αύξηση των τελών κοινωνικής ασφάλισης, του φόρου για την υγεία και του φόρου προστιθέμενης αξίας.
Επίσης, προβλέπεται ότι οι δαπάνες θα αυξηθούν κατά σχεδόν 70 δισ. σέκελ φέτος, στις οποίες περιλαμβάνονται 13,5 δισ. σέκελ για κοινωνικές ανάγκες που προκύπτουν από τον πόλεμο.
Παράλληλα, ο φόρος επί των κερδών των ισραηλινών τραπεζών θα ανέλθει από 17% στο 26% μόνο για δύο χρόνια, αποφέροντας 1,4 δισ. σέκελ ετησίως
Ακόμη, σχεδιάζεται η περικοπή 15% στη χρηματοδότηση προγραμμάτων που αποσκοπούν στην καταπολέμηση της βίας στις αραβικές κοινότητες.
Οι συζητήσεις γύρω από τον προϋπολογισμό έσπρωξαν το κόμμα Λικούντ του Νετανιάχου σε δύσκολους πολιτικούς υπολογισμούς, την ώρα που υποχωρεί στις δημοσκοπήσεις. Ενώ προσπαθεί να διατηρήσει στη ζωή μια κυβέρνηση ενότητας έκτακτης ανάγκης, δεν μπορεί να απομακρυνθεί από τους θρησκευτικούς και εθνικιστές συμμάχους του που βοήθησαν στην ανάληψη της εξουσίας πριν από έναν χρόνο.
Νέες εκλογές δεν αποκλείονται ίσως και μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2024, καθώς αυξάνονται οι εκκλήσεις προς τον πρωθυπουργό και άλλους αξιωματούχους να αναλάβουν την ευθύνη για τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, που σκότωσαν 1.200 ανθρώπους και είχαν αποτέλεσμα την απαγωγή και κράτηση πάνω από 100 ομήρων.