Πριν οι ψηφοφόροι της Ταϊβάν προσέλθουν στις κάλπες το Σάββατο, το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα βεβαιώθηκε ότι γνώριζαν τι επιθυμούσε, καλώντας τους να κάνουν τη «σωστή επιλογή» μεταξύ ειρήνης και πολέμου και καταγγέλλοντας τον Λάι Τσινγκ-τε του Δημοκρατικού Προοδευτικού Κόμματος (DPP) ως επικίνδυνο αυτονομιστή.
Αλλά τώρα που ο Λάι κέρδισε την προεδρία, το Πεκίνο έχει μετριάσει τη ρητορική του. Σχολιάζοντας τη νίκη του Λάι με το 40% των ψήφων και την απώλεια της νομοθετικής του πλειοψηφίας, το Γραφείο Υποθέσεων Ταϊβάν της Κίνας είπε ότι το αποτέλεσμα έδειξε ότι «το DPP δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να εκπροσωπήσει την κυρίαρχη κοινή γνώμη στο νησί».
Στον περίπλοκο κόσμο των σχέσεων μεταξύ των δύο, η απάντηση του Πεκίνου θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως «καλά νέα». Πολλοί αναλυτές βλέπουν την αντίδραση ως απόδειξη ότι παρά την άνευ προηγουμένου νίκη του DPP για τρίτη φορά, το Πεκίνο μπορεί να αισθάνεται καλύτερα από την απότομη πτώση της υποστήριξης των ψηφοφόρων για το κόμμα με το οποίο αρνείται να εμπλακεί, επειδή το DPP βλέπει την Ταϊβάν ως μια ανεξάρτητη χώρα. Το Πεκίνο διεκδικεί την Ταϊβάν ως μέρος της επικράτειάς του και απειλεί να της επιτεθεί, εάν η Ταϊπέι αντισταθεί επ' αόριστον στην ενοποίηση.
«Η δήλωση δικαιολογεί τη γραμμή του [Κινέζου ηγέτη] Σι για την Ταϊβάν, υποστηρίζοντας ότι ήταν επιτυχής στο να αφαιρέσει από το DPP την τεράστια πλειοψηφία του και να το περιορίσει σε μια κυβέρνηση μειοψηφίας», δήλωσε ο Lai I-chung, επικεφαλής think tank στην Ταϊπέι.
Η Carla Freeman, ανώτερη εμπειρογνώμονας στο Ινστιτούτο Ειρήνης των Ηνωμένων Πολιτειών, δήλωσε: «Για την ηπειρωτική χώρα, αυτά τα δεδομένα δεν είναι μια τρομακτική εικόνα. [Το Πεκίνο] μπορεί πραγματικά να αισθάνεται θετικά για το χαμηλότερο ποσοστό του Λάι, και πιθανότατα είναι επίσης ευχαριστημένοι που υπάρχει μια τόσο ισχυρή αντιπολίτευση (ΚΜΤ)». Η κινεζική κυβέρνηση διατηρεί επαφές με το KMT επειδή αυτό το κόμμα λέει ότι η Ταϊβάν ανήκει σε ένα μεγαλύτερο κινεζικό έθνος, αν και διαφωνεί με το Πεκίνο για το ποιο κράτος έχει το δικαίωμα να κυβερνά αυτό το έθνος.
Η απάντηση του Πεκίνου στη νίκη του DPP, είπε η Freeman, θα μπορούσε να μεταφραστεί σε μια πιο βαθμονομημένη προσέγγιση για την Ταϊβάν και να καταστήσει λιγότερο πιθανή μια κινεζική στρατιωτική δράση προς την Ταϊβάν.
Αναμένεται να υπάρξουν επαφές μεταξύ Κινέζων αξιωματούχων και μελών του νέου κοινοβουλίου της Ταϊβάν. Οι έδρες του DPP στο νομοθετικό σώμα των 113 βουλευτών μειώθηκαν από 61 σε 51 ενώ το KMT αύξησε τον αριθμό των βουλευτών του από 38 σε 52.
Η κοινοβουλευτική ισορροπία διατηρείται από δύο ανεξάρτητους που κλίνουν προς το KMT και οκτώ έδρες που έχει το Λαϊκό Κόμμα της Ταϊβάν, μια πρωτοεμφανιζόμενη δύναμη που είναι διατεθειμένη να συνεργαστεί με οποιοδήποτε από τα μεγάλα κόμματα σε συγκεκριμένα θέματα.
Αποφασιστική στιγμή θα είναι η εκλογή του προέδρου της Βουλής στις αρχές Φεβρουαρίου.
Το KMT θέλει να κερδίσει ο Han Kuo-yu, ένας φιλικός προς την Κίνα πολιτικός. Αν και η θέση δεν είναι ιδιαίτερα ισχυρή, θα μπορούσε να διαδραματίσει τεράστιο ρόλο στις σχέσεις με την Κίνα, επειδή ο ομιλητής είναι επίσης πρόεδρος του Taiwan Foundation for Democracy (TFD), ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού που υποστηρίζεται από το κράτος μέσω του οποίου η Ταϊπέι πραγματοποιεί επαφές με δυτικές δημοκρατίες με τις οποίες δεν έχει διπλωματικές σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων που οι χώρες αυτές θεωρούν πολύ ευαίσθητα για να συζητηθούν σε κυβερνητικό επίπεδο.
Το Κοινοβούλιο θα διαδραματίσει επίσης μεγάλο ρόλο σε άλλους τομείς πολιτικής που είναι καθοριστικοί για την ενίσχυση της ασφάλειας της Ταϊβάν, ενόψει μιας πιο δυναμικής στάσης του Σι.
Από την άλλη πλευρά, σημειώνουν αναλυτές στους Financial Τimes, αν και τόσο το KMT όσο και το TPP έχουν εκφράσει την υποστήριξή τους για περαιτέρω αυξήσεις των αμυντικών δαπανών, οι πολιτικοί του KMT διαφωνούν με το DPP σχετικά με τις λεπτομέρειες της στρατηγικής και τα όπλα που πρέπει να προμηθευτούν από τις ΗΠΑ.
«Ο Λάι δεν θα μπορεί να κάνει πολλά νέα πράγματα, αν δεν έχει υποστήριξη από το ένα από τα δύο κόμματα της αντιπολίτευσης», είπε ο Νάθαν Μπάτο, πολιτικός επιστήμονας στην Academia Sinica, το κορυφαίο ερευνητικό ίδρυμα της Ταϊβάν. «Το μεγάλο ερώτημα για το οποίο μιλούν όλοι είναι η προμήθεια όπλων. Εάν η αντιπολίτευση ασκεί βέτο στις αγορές όπλων, θα πρέπει να γνωστοποιήσει δημόσια τις θέσεις της, επειδή ο μέσος ψηφοφόρος δεν κατανοεί τη στρατιωτική στρατηγική».
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας κυβέρνησης μειοψηφίας του DPP πριν από 20 χρόνια, το KMT μπλόκαρε τους προϋπολογισμούς για αγορές όπλων σε όλους τους τομείς. Ωστόσο, είναι απίθανο να γίνει αυτό αυτή τη φορά, λένε οι αναλυτές, επειδή η στρατιωτική ισχύς της Κίνας έχει αυξηθεί δραστικά από τότε και το κοινό της Ταϊβάν αντιλαμβάνεται την πιο οξεία απειλή.
Παρά τους περιορισμούς για τον Λάι, πολλοί Κινέζοι παρατηρητές δεν τρέφουν αυταπάτες. Ο Wang Yiwei, μελετητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Renmin στο Πεκίνο, είπε ότι η νίκη του DPP δεν ήταν έκπληξη για την Κίνα, καθώς το κόμμα έχει σταδιακά ενσωματωθεί πιο βαθιά στην πολιτική της Ταϊβάν. Το ονόμασε αυτό ως "LDPisation" του DPP -μια αναφορά στο κυβερνών Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα της Ιαπωνίας, το οποίο, με εξαίρεση έξι χρόνια, κατέχει την εξουσία από το 1955.
Το Πεκίνο δεν περιμένει ότι ο Λάι θα περάσει τις «κόκκινες γραμμές», όπως η αλλαγή του συντάγματος ή της επίσημης ονομασίας της Ταϊβάν, αν και περιστασιακά μπορεί να πλησιάζει αυτές τις γραμμές, είπε ο Γουάνγκ.
Όσο ο Λάι δεν κάνει βήματα προς την επίσημη ανεξαρτησία, «το status quo της Ταϊβάν θα διατηρηθεί μέχρι να υπάρξει μια μετατόπιση ισχύος μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ», είπε.