Οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο εξαπέλυσαν αεροπορικές επιδρομές σε στόχους των ανταρτών Χούθι στην Υεμένη, κλιμακώνοντας τη σύγκρουση ως απάντηση σε μια σειρά επιθέσεων που έχουν διαταράξει την εμπορική ναυτιλία στην Ερυθρά Θάλασσα.
Ένας Αμερικανός αξιωματούχος επιβεβαίωσε τα χτυπήματα. Ισχυρές εκρήξεις σημειώθηκαν στην πρωτεύουσα της Υεμένης, Σαναά, και στο λιμάνι Αλ Χουντάιντα. Πηγές της Υεμένης αναφέρουν ότι σε αντίποινα εκτοξεύτηκαν πύραυλοι κατά στόχων στην Ερυθρά Θάλασσα.
Οι αεροπορικές επιδρομές έγιναν ώρες αφότου ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν ολοκλήρωσε ένα ταξίδι στη Μέση Ανατολή, που είχε ως στόχο εν μέρει να λάβει υποστήριξη για πιο επιθετική δράση εναντίον των Χούθι, καθώς επέμεινε ότι «θα πρέπει να υπάρξουν συνέπειες», εάν οι επιθέσεις συνεχιστούν.
Η δράση σηματοδοτεί σημαντική κλιμάκωση τις εβδομάδες από τότε που οι μαχητές της Χαμάς επιτέθηκαν στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου και οι ισραηλινές δυνάμεις απάντησαν με μια καταστροφική αεροπορική και χερσαία εκστρατεία στη Λωρίδα της Γάζας. Οι Χούθι άρχισαν την παρενόχληση εμπορικών πλοίων αμέσως μετά και έχουν ορκιστεί να μην τα παρατήσουν έως ότου το Ισραήλ τερματίσει την επίθεσή του στη Γάζα.
Ο βασικός σύμμαχος του Ισραήλ, οι ΗΠΑ, αντέδρασαν αναπτύσσοντας πολεμικά πλοία στην περιοχή κι ανακοινώνοντας τον Δεκέμβριο την ίδρυση ναυτικού συνασπισμού με αποστολή την προστασία της διεθνούς ναυσιπλοΐας από τις επιθέσεις των Χούθι στη θαλάσσια περιοχή αυτή στρατηγικής σημασίας, από όπου διέρχεται περί το 12% του παγκόσμιου εμπορίου. Ορισμένες μεγάλες ναυτιλιακές αποφεύγουν πλέον εντελώς την περιοχή, κάτι που αυξάνει τα κόστη των μεταφορών μεταξύ Ευρώπης και Ασίας.
Τα πλήγματα εμπλέκουν τις ΗΠΑ σε μια ακόμη μάχη με έναν ιρανικό «πληρεξούσιο», αφού οι αμερικανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν επιθέσεις στη Συρία και στο Ιράκ τις τελευταίες εβδομάδες, σε μια προσπάθεια να εξουδετερώσουν τις υποστηριζόμενες από το Ιράν πολιτοφυλακές που είχαν εκτοξεύσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους σε βάσεις των ΗΠΑ -μέχρι στιγμής χωρίς σημαντικά θύματα.
«Επιτυχημένη η αμυντική επιχείρηση» λέει ο Μπάιντεν
Ο Αμερικανός πρόεδρος εξέφρασε την ικανοποίησή του για τα «επιτυχή» πυραυλικά πλήγματα των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ και της Βρετανίας στην Υεμένη εναντίον θέσεων και εγκαταστάσεων των ανταρτών Χούθι.
Ο κ. Μπάιντεν ανέφερε πως αυτή η «αμυντική» επιχείρηση διεξήχθη ως αντίδραση στις επιθέσεις των Χούθι εναντίον εμπορικών πλοίων που διέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα και είχε την «υποστήριξη» της Αυστραλίας, του Μπαχρέιν, του Καναδά και της Ολλανδίας. Προειδοποίησε, στην ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησαν οι υπηρεσίες του στον Λευκό Οίκο, πως «δεν θα διστάσει» να «διατάξει κι άλλα μέτρα», αν κρίνει πως είναι απαραίτητο.
Ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησής του είπε πως τα πλήγματα είχαν «συγκεκριμένα» στόχο «υποδομές» από τις οποίες εξαπολύονται «πύραυλοι», «drones», καθώς και «ραντάρ». Επανέλαβε εξάλλου την αμερικανική θέση ότι το Ιράν είναι «από τους βασικούς, αν όχι ο βασικός υποστηρικτής» του κινήματος των σιιτών ανταρτών και τους παρέχει τόσο οπλισμό όσο και πληροφορίες προς χρήση στις επιθέσεις τους.
Οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο, που εκφράστηκε υπό τον όρο να μην κατονομαστεί, έχουν «ιστορικά ιδιαίτερη ευθύνη στην υπεράσπιση» των σημαντικών θαλάσσιων οδών του διεθνούς εμπορίου.
Σημείωσε πως ο πρόεδρος Μπάιντεν ζήτησε την 1η Ιανουαρίου από την ομάδα του που είναι αρμόδια για την εθνική ασφάλεια να ετοιμάσουν στρατιωτικές «επιλογές» και πρόσθεσε πως αποφάσισε να προχωρήσει στα πλήγματα μετά την «περίπλοκη» επίθεση των Χούθι την 9η Ιανουαρίου. Εκείνη την ημέρα, 18 drones και τρεις πύραυλοι των ανταρτών καταστράφηκαν από τρία αμερικανικά αντιτορπιλικά, το βρετανικό πολεμικό HMS Diamond και μαχητικά αεροσκάφη που απονηώθηκαν από το αεροπλανοφόρο USS Dwight D. Eisenhower.
Ανώτερος αξιωματικός των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων είπε σε δημοσιογράφους ότι «στοχοποιήσαμε πολύ συγκεκριμένες δυνατότητες σε πολύ συγκεκριμένες τοποθεσίες με πυρομαχικά ακριβείας», κατά τρόπο ώστε «να μειωθεί ο κίνδυνος παράπλευρων απωλειών» -με τον όρο αυτό ο στρατός των ΗΠΑ αναφέρεται σε θανάτους ή τραυματισμούς αμάχων.
«Τα πλήγματα αυτά έγιναν σε άμεση αντίδραση στις άνευ προηγουμένου επιθέσεις των Χούθι εναντίον της διεθνούς ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα», σημείωσε ο κ. Μπάιντεν, κάνοντας λόγο για συνολικά «27 επιθέσεις» που έπληξαν «πάνω από 50 χώρες» και ανάγκασαν «πάνω από 2.000 πλοία» να αλλάξουν πορεία για να αποφύγουν αυτή τη θαλάσσια περιοχή. Ο Αμερικανός πρόεδρος επέμεινε στο ότι πριν από τη στρατιωτική επιχείρηση καταβλήθηκαν, κατ’ αυτόν, εντατικές διπλωματικές προσπάθειες.
Θύμισε πως μαζί με άλλα κράτη, οι ΗΠΑ απηύθυναν πρόσφατα «προειδοποίηση χωρίς περιστροφές» στους αντάρτες και ότι προχθές Τετάρτη το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υιοθέτησε απόφαση με την οποία αξίωσε να σταματήσουν «αμέσως» τις επιθέσεις τους εναντίον εμπορικών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα.
«Στόχος μας παραμένει να αποκλιμακώσουμε τις εντάσεις και να αποκαταστήσουμε τη σταθερότητα στην Ερυθρά Θάλασσα», ανέφερε εξάλλου ανακοίνωση Τύπου των ΗΠΑ, της Αυστραλίας, του Μπαχρέιν, του Καναδά, της Δανίας, της Γερμανίας, της Ολλανδίας, της Νέας Ζηλανδίας, της Νότιας Κορέας και της Βρετανίας, που δόθηκε στη δημοσιότητα από την αμερικανική προεδρία.
Ο ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος είπε πως σκοπός ήταν να «μειωθεί» η δυνατότητα των Χούθι να πλήττουν εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, πρόσθεσε όμως πως δεν θα «εξέπληττε» την Ουάσιγκτον το ενδεχόμενο οι αντάρτες να ανταποδώσουν τα πλήγματα.
«Απαραίτητα και αναλογικά» τα πλήγματα λέει ο Σούνακ
Τα αμερικανικά και βρετανικά πλήγματα στην Υεμένη εναντίον των ανταρτών Χούθι, οι οποίοι πολλαπλασίασαν τις τελευταίες εβδομάδες τις επιθέσεις τους εναντίον εμπορικών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα, ήταν «περιορισμένα, απαραίτητα και αναλογικά», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Ρίσι Σούνακ.
«Παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις της διεθνούς κοινότητας, οι Χούθι συνέχισαν να διεξάγουν επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένων εναντίον βρετανικών και αμερικανικών πολεμικών πλοίων μόλις αυτή την εβδομάδα. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί (...) Αναλάβαμε έτσι περιορισμένη, απαραίτητη και αναλογική δράση σε κατάσταση νόμιμης άμυνας», πρόσθεσε ο κ. Σούνακ στο δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του στον αριθμό 10 της Ντάουνινγκ Στριτ.
Οι επιδρομές έπληξαν αεροδρόμια και άλλες εγκαταστάσεις σε πόλεις υπό τον έλεγχο των ανταρτών Χούθι, ειδικά στην πρωτεύουσα Σανάα, στη Χοντάιντα, λιμάνι στρατηγικής σημασίας, στη Σαάντα και στην Τάιζ, σύμφωνα με πληροφορίες του τηλεοπτικού δικτύου Αλ Μασίρα, που πρόσκειται στους αντάρτες, και αξιωματούχους του κινήματος.
Ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Γκραντ Σαψ ανακοίνωσε μέσω X την Τρίτη το βράδυ πως ακόμη μια φρεγάτα, το σκάφος HMS Richmond, βρίσκεται εν πλω προς την Ερυθρά Θάλασσα για να συμβάλει να αντιμετωπιστούν «οι επιθέσεις των υποστηριζόμενων από το Ιράν Χούθι».
Ο πρωθυπουργός Σούνακ ανέφερε πως αεροσκάφη της βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας διεξήγαγαν βομβαρδισμούς με στόχο «στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην Υεμένη που χρησιμοποιούν οι αντάρτες Χούθι».
Σύμφωνα με τον υπουργό Άμυνας, τέσσερα μαχητικά Typhoon FGR4 διεξήγαγαν στο πλευρό των αμερικανικών δυνάμεων «πλήγματα ακριβείας» εναντίον δύο εγκαταστάσεων των Χούθι.
«Η απειλή κατά των ζωών αθώων και του παγκόσμιου εμπορίου έγινε τόσο μεγάλη που η επιχείρηση αυτή δεν ήταν μόνο απαραίτητη, ήταν καθήκον μας να προστατεύσουμε τα πλοία και την ελευθερία της ναυσιπλοΐας», πρόσθεσε μέσω X (πρώην Twitter).
«Το Ηνωμένο Βασίλειο θα υπερασπίζεται πάντα την ελευθερία της ναυσιπλοΐας και την ελεύθερη κυκλοφορία του εμπορίου», επέμεινε στην ανακοίνωσή του ο κ. Σούνακ, χαρακτηρίζοντας «επικίνδυνες» και «αποσταθεροποιητικές» τις επιθέσεις των Χούθι, καθώς προκάλεσαν «μείζον» πρόβλημα σε εμπορική θαλάσσια οδό «ζωτικής σημασίας» και «αύξησαν τις τιμές των πρώτων υλών».
Το Πεκίνο "ανησυχεί" για την κλιμάκωση της έντασης στην Ερυθρά Θάλασσα
Η Κίνα δήλωσε ότι «ανησυχεί» για την κλιμάκωση της έντασης στην Ερυθρά Θάλασσα μετά τα αμερικανοβρετανικά πλήγματα.
«Η Κίνα ανησυχεί για την κλιμάκωση της έντασης στην Ερυθρά Θάλασσα», δήλωσε η Μάο Νινγκ, εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, και προέτρεψε "τα εμπλεκόμενα μέρη να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση προκειμένου να αποφευχθεί η επέκταση της σύγκρουσης".
Η Ρωσία καταδίκασε τα πλήγματα
Η Ρωσία καταδίκασε τα πλήγματα κάνοντας λόγο για μια ενέργεια που οδηγεί “στην κλιμάκωση”, ενώ ζήτησε την έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
“Τα πλήγματα των ΗΠΑ στην Υεμένη αποτελούν ένα ακόμη παράδειγμα της στρέβλωσης από τους Αγγλοσάξονες των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας και πλήρη περιφρόνηση του διεθνούς δικαίου στο όνομα μιας κλιμάκωσης στην περιοχή προκειμένου να πετύχουν τους καταστροφικούς τους στόχους”, κατήγγειλε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα στο Telegram.
Η Μόσχα ζήτησε εξάλλου την έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ σήμερα προκειμένου να συζητηθεί το θέμα.
Χούθι: Δεν σταματάμε τις επιθέσεις
Εκπρόσωπος των ανταρτών Χούθι της Υεμένης, ο Μοχάμεντ Άμπντελ Σαλάμ, κατέστησε σαφές σήμερα πως το κίνημα θα συνεχίσει να βάζει στο στόχαστρο εμπορικά πλοία αν έχουν οποιαδήποτε σχέση με το Ισραήλ, ενώ κατήγγειλε τα «αδικαιολόγητα», κατ’ αυτόν, πλήγματα των αμερικανικών και των βρετανικών ενόπλων δυνάμεων εναντίον εγκαταστάσεων του κινήματος σε διάφορες πόλεις.
«Δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για αυτή την επίθεση εναντίον της Υεμένης, διότι δεν υπάρχει καμιά απειλή για τη διεθνή ναυσιπλοΐα στην Ερυθρά Θάλασσα (...), στόχος (των Χούθι) ήταν και θα παραμείνουν ισραηλινά πλοία και αυτά που κατευθύνονται προς τα λιμάνια της κατεχόμενης Παλαιστίνης», υπογράμμισε μέσω X.
Αυτοσυγκράτηση ζητά η Σαουδική Αραβία
Η διπλωματία της Σαουδικής Αραβίας ανακοίνωσε σήμερα πως παρακολουθεί με «ανησυχία» τις εξελίξεις στη γειτονική Υεμένη και κάλεσε σε «αυτοσυγκράτηση», μετά τα πυραυλικά πλήγματα των ΗΠΑ και της Βρετανίας εναντίον των ανταρτών Χούθι τις πρώτες πρωινές ώρες.
Το βασίλειο «παρακολουθεί με ανησυχία τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ερυθρά Θάλασσα και τα πλήγματα σε ορισμένο αριθμό εγκαταστάσεων» στην Υεμένη, σημείωσε το υπουργείο Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας στο δελτίο Τύπου που δημοσιοποίησε, καλώντας σε «αυτοσυγκράτηση» και κρίνοντας πως πρέπει να «αποφευχθεί η κλιμάκωση».
Με πληροφορίες από: Reuters, AFP, ΑΠΕ-ΜΠΕ