Μια δύσκολη χρονιά για τον κόσμο, το 2023, έφυγε και ξημέρωσε το νέο έτος, εν μέσω δύο πολέμων στη γειτονιά της Ευρώπης και της Γερμανίας. Μια Γερμανίας αντιμέτωπης με πολλά προβλήματα, από την άνοδο της ακροδεξιάς μέχρι την οικονομική αβεβαιότητα για μεγάλο μέρος των πολιτών. Και οι τέχνες; Σε δύσκολους καιρούς δεν αποτελούν προτεραιότητα της κεντρικής πολιτικής, όταν θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν άλλοι τομείς που άπτονται άμεσα της καθημερινής επιβίωσης.
Αυτό το γνωρίζει πολύ καλά από την ενασχόλησή της με τον δύσκολο χώρο του κινηματογράφου η Σοφία Σταυριανίδου, διευθύντρια του Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Βερολίνου. «Είναι πολύ δυσάρεστο. Ο πολιτισμός μοιάζει με τον τελευταίο τροχό της αμάξης, όταν πρέπει να χρηματοδοτηθούν άλλα πρωτεύοντα. Και δεν το λέμε αυτό για την Ελλάδα αλλά για τη Γερμανία, όπου ζούμε και εργαζόμαστε» αναφέρει μιλώντας στην DW.
«Είναι πράγματι δύσκολες εποχές, το funding, οι χορηγίες γίνονται συνεχώς πιο δύσκολες. Είναι κάτι που βιώνω κι εγώ με το φεστιβάλ Και γενικά η καθημερινότητα στη Γερμανία έχει γίνει πιο δύσκολη. Υπάρχει μεγαλύτερη ακρίβεια, ο πληθωρισμός μας έχει επηρεάσει όλους», παρατηρεί σημειώνοντας ότι είναι συνειδητή και στοχευμένη επιλογή του Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου σε συνεργασία με τον ιστορικό κινηματογράφο Babylon να κρατήσουν σε πολύ χαμηλές τιμές τα εισιτήρια.
Ταινίες που ξεχωρίζουν
Για τη Σοφία Σταυριανίδου, παρά τις δυσκολίες, το 2023 ήταν μια ιδιαίτερα γόνιμη χρονιά για την ελληνική κινηματογραφική παραγωγή, που κορυφώθηκε με τον Χρυσό Λέοντα της Βενετίας στον Γιώργο Λάνθιμο για την ταινία «Poor Things».
«Πρόκειται για μια κορυφαία στιγμή για τον Έλληνα κινηματογραφιστή και το ελληνικό σινεμά. Ο Λάνθιμος γεννήθηκε στην Ελλάδα, στην Ελλάδα ανδρώθηκε κινηματογραφικά και πλέον κάνει τη σταδιοδρομία του στο εξωτερικό. Κέρδισε την κορυφαία διάκριση. Αντίστοιχή της είχε να δει η Ελλάδα από τον Χρυσό Φοίνικα του Θεόδωρου Αγγελόπουλου το 1998 στις Κάννες».
Ως προς τις ταινίες που ξεχώρισε το 2023, η Σοφία Σταυριανίδου στέκεται σε δύο «ξένες» ταινίες, μια γερμανική και μια ιρλανδική και σε δύο ελληνικές. «Η καλύτερη γερμανική ταινία ήταν το "Ουδέν Νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο", το οποίο κέρδισε το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας και συνολικά τέσσερα Όσκαρ.
Δεν μπορώ επίσης να μην ξεχωρίσω και την ταινία «The Banshees of Inisherin» του Ιρλανδού Μάρτιν Μακντόνα με τον Κόλιν Φάρελ και τον Μπρένταν Γκλίσον. Μάλιστα η ίδια είχε συνεργαστεί στο παρελθόν με τον Μάρτιν Μακντόνα, έναν σκηνοθέτη θεατρικών καταβολών, όπως μας λέει, με επιμονή στην ορθή μεταφορά των διαλόγων των ταινιών του σε άλλες γλώσσες.
Από την ελληνική εγχώρια παραγωγή, ξεχωρίζει την ταινία «Blackstone» του Σπύρου Ιακωβίδη, που κέρδισε και το Βραβείο του Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου το 2023, αλλά και το «Εκεί που ζούμε» του Σωτήρη Γκορίτσα.
Σε ένα πιο προσωπικό επίπεδο για την ίδια, μια σημαντική στιγμή για το Ελληνικό Φεστιβάλ ήταν και η προβολή πολλών ταινιών του Βαγγέλη Μουρίκη, εμβληματικού πρωταγωνιστή, σεναριογράφου και παραγωγού της ελληνικής κινηματογραφίας στο Βερολίνο, με κατάμεστες αίθουσες και μια πρώτη πανευρωπαϊκή προβολή του «Βασιλιά» εκτός ελληνικών συνόρων.
Για τη Σοφία Σταυριανίδου αυτό που καταφέρνουν πάντως οι νέες εμπορικές ελληνικές ταινίες, μεταξύ των οποίων και η πολυσυζητημένη «Φόνισσα», είναι ότι κάνουν τους θεατές να επιστρέφουν στις σκοτεινές αίθουσες. Όπως αποκαλύπτει μάλιστα για το επόμενο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου, που θα γίνει από 20 έως 24 Μαρτίου και πάλι στο σινεμά Babylon, «θα είναι αφιερωμένο στη σκοτεινή αίθουσα. Διαλέγουμε τη μεγάλη οθόνη. Αυτό είναι το μότο μας: We choose the big screen. Αυτός είναι και ο κοινός παρονομαστής. Βλέπουμε τις ταινίες στη μεγάλη οθόνη, με τους σινεφίλ, τους συνθεατές μας και απολαμβάνουμε όλοι μαζί αυτή την εμπειρία».
Κι όπως υπενθυμίζει: «Το σινεμά εν τέλει είναι ακόμη μια προσιτή και φθηνή μορφή διασκέδασης. Δεν είναι όπερα. Αγαπάμε και άρα στηρίζουμε και επιλέγουμε το 2024 τη μεγάλη οθόνη». Αυτή είναι και η ευχή της για το 2024 μαζί με μια προτροπή: Αντίσταση μέσω της τέχνης, μέσω του πολιτισμού και του σινεμά στους δύσκολους καιρούς!
ΠΗΓΗ: DEUTSCHE WELLE