Σε όλη τη Wall Street, σε γραφεία και σε μεγάλες εταιρείες η διάθεση ήταν ζοφερή. Ήταν το τέλος του 2022 και όλοι έκαναν σχέδια υπολογίζοντας την ύφεση που έρχεται.
Στη Morgan Stanley, ο Mike Wilson, ο στρατηγικός αναλυτής, γνωστός για τις απαισιόδοξες εκτιμήσεις του προέβλεψε ότι ο δείκτης S&P 500 επρόκειτο να πέσει. Λίγα τετράγωνα πιο πέρα στην Bank of America, η Meghan Swiber και οι συνάδελφοί της έλεγαν στους πελάτες να προετοιμαστούν για βουτιά στις αποδόσεις των ομολόγων του Δημοσίου. Και στην Goldman Sachs, οι στρατηγικοί, συμπεριλαμβανομένου του Kamakshya Trivedi, μιλούσαν για τα κινεζικά περιουσιακά στοιχεία, καθώς η οικονομία εκεί έβγαινε από τα lockdown για την Covid.
Συνδυασμένες, αυτές οι τρεις κλήσεις – πώληση αμερικανικών μετοχών, αγορά ομολόγων, αγορά κινεζικών μετοχών – σχημάτισαν το consensus στη Wall Street.
Και, για άλλη μια φορά, έκαναν λάθος, επισημαίνει το Bloomberg. Ό,τι επρόκειτο να ανέβει κατέβηκε ή παρέμεινε στα ίδια επίπεδα, και ό,τι έπρεπε να κατέβει, ανέβηκε — και μάλιστα πολύ. Ο S&P 500 κέρδισε περισσότερο από 20% και ο Nasdaq 100 εκτινάχθηκε πάνω από 50%, η μεγαλύτερη ετήσια άνοδος από την εποχή της έκρηξης των dot-com.
Είναι σε μεγάλο βαθμό μια απόδειξη του τρόπου με τον οποίο οι οικονομικές δυνάμεις που απελευθερώθηκαν μετά την πανδημία -πρωτίστως, η αυξανόμενη καταναλωτική ζήτηση που τροφοδότησε τόσο την ανάπτυξη, όσο και τον πληθωρισμό- εξακολουθούν να μπερδεύουν τους καλύτερους στα οικονομικά και, ως εκ τούτου, στους κύκλους χάραξης πολιτικής στην Ουάσιγκτον και στο εξωτερικό.
Και φέρνει την πλευρά των πωλητών -όπως είναι γνωστοί σε όλους οι αναλυτές υψηλού προφίλ στη Wall Street - σε μια πολύ άβολη θέση απέναντι στους επενδυτές από όλο τον κόσμο που πληρώνουν για τις απόψεις και τις συμβουλές τους.
«Ποτέ δεν είδα το consensus τόσο λανθασμένο όσο το 2023», δήλωσε ο Andrew Pease, επικεφαλής επενδυτικής στρατηγικής στη Russell Investments, η οποία εποπτεύει περιουσιακά στοιχεία περίπου 290 δισ. δολαρίων. «Όταν κοιτάζω την πλευρά των πωλητών, βλέπω ότι "κάηκαν" όλοι».
Διαχειριστές όπως η Russell πήγαν καλά φέτος, δημιουργώντας αποδόσεις από μετοχές και ομόλογα που είναι ελαφρώς υψηλότερες κατά μέσο όρο από τους δείκτες αναφοράς. Αλλά ο Pease, για να είμαστε σαφείς, δεν τα πήγε πολύ καλύτερα με τις προβλέψεις του από τα υπόλοιπα αστέρια. Η ρίζα του λάθους του ήταν η ίδια με το δικό τους: μια ενοχλητική αίσθηση ότι οι ΗΠΑ - και μεγάλο μέρος του υπόλοιπου κόσμου - επρόκειτο να βυθιστούν σε ύφεση.
Αυτό ήταν αρκετά λογικό. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ βρισκόταν στη μέση της πιο επιθετικής καμπάνιας αύξησης των επιτοκίων των τελευταίων δεκαετιών και οι δαπάνες των καταναλωτών και των εταιρειών φαινόταν βέβαιο ότι θα λυγίσουν.
Ωστόσο, μέχρι στιγμής υπάρχουν ελάχιστα σημάδια για αυτό. Στην πραγματικότητα, η ανάπτυξη επιταχύνθηκε φέτος καθώς ο πληθωρισμός υποχώρησε. Προσθέστε την τεχνητή νοημοσύνη - το νέο "καυτό" θέμα στον κόσμο της τεχνολογίας - και έχετε το τέλειο κοκτέιλ για μια ανοδική αγορά μετοχών, σημειώνει το Bloomberg.
Η χρονιά ξεκίνησε δυνατά. Ο S&P 500 σημείωσε άλμα 6% μόνο τον Ιανουάριο. Στα μέσα του έτους, ανέβηκε κατά 16% και στη συνέχεια, όταν η επιβράδυνση του πληθωρισμού πυροδότησε αχαλίνωτες εικασίες ότι η Fed θα άρχιζε σύντομα να αντιστρέφει τις αυξήσεις των επιτοκίων της, το ράλι επιταχύνθηκε εκ νέου τον Νοέμβριο, ωθώντας τον S&P 500 σε απόσταση αναπνοής από ένα υψηλό ρεκόρ.
Παρ' όλα αυτά, ο Wilson, ο επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής μετοχών της Morgan Stanley στις ΗΠΑ, δεν συγκινήθηκε. Είχε προβλέψει σωστά την καταστροφή στο χρηματιστήριο του 2022 που λίγοι άλλοι είδαν να έρχεται – μια θέση που τον βοήθησε να γίνει ο κορυφαίος στρατηγικός χαρτοφυλακίου για δύο συνεχόμενα χρόνια στις έρευνες θεσμικών επενδυτών – και επέμεινε σε αυτή την απαισιόδοξη άποψη. Στις αρχές του 2023, είπε, οι μετοχές θα έπεφταν τόσο απότομα που, ακόμη και με μια ανάκαμψη στο δεύτερο εξάμηνο θα τις άφηνε ουσιαστικά αμετάβλητες.
Ξαφνικά είχε και πολλή παρέα. Το ξεπούλημα του περασμένου έτους, που πυροδοτήθηκε από τις αυξήσεις των επιτοκίων, τρόμαξε τους στρατηγικούς. Στις αρχές του ίδιου Δεκεμβρίου, προέβλεπαν ότι οι τιμές των μετοχών θα έπεφταν ξανά το επόμενο έτος, σύμφωνα με τη μέση εκτίμηση των ερωτηθέντων από το Bloomberg. Αυτό το είδος «πτωτικής συναίνεσης» δεν είχε παρατηρηθεί εδώ και τουλάχιστον 23 χρόνια. Ακόμη και ο Μάρκο Κολάνοβιτς, ο στρατηγός της JPMorgan Chase που είχε επιμείνει κατά το μεγαλύτερο μέρος του 2022 ότι οι μετοχές βρίσκονταν στο κατώφλι της ανάκαμψης, είχε συνθηκολογήσει.
Ήταν ο Wilson, ωστόσο, που έγινε ο εκπρόσωπος των «αρκούδων», πεπεισμένος ότι μια κατάρρευση των εταιρικών κερδών τύπου 2008 ήταν στον ορίζοντα. Ενώ οι traders στοιχημάτιζαν ότι η μείωση του πληθωρισμού θα ήταν καλό για τις μετοχές, ο Wilson προειδοποίησε για το αντίθετο - λέγοντας ότι θα διαβρώσει τα περιθώρια κέρδους των εταιρειών ακριβώς καθώς επιβραδύνεται η οικονομία.
Τον Ιανουάριο, είπε ότι ακόμη και το αρνητικό για τη Wall Street consensus ήταν πολύ αισιόδοξο και προέβλεψε ότι ο S&P θα μπορούσε να υποχωρήσει περισσότερο από 20%. Ένα μήνα αργότερα, προειδοποίησε τους πελάτες ότι η δυναμική κινδύνου-ανταμοιβής της αγοράς «είναι τόσο φτωχή όσο ήταν ανά πάσα στιγμή κατά τη διάρκεια αυτής της bear market». Και τον Μάιο, με τον S&P να σημειώνει άνοδο σχεδόν 10% σε ετήσια βάση, προέτρεψε τους επενδυτές να μην εξαπατηθούν: «Αυτό κάνουν οι bear markets: έχουν σχεδιαστεί για να σας κοροϊδεύουν, να σας μπερδεύουν, να σας κάνουν να κάνετε πράγματα που δεν θέλετε να κάνετε» (σ.σ. ο Wilson απέρριψε αιτήματα του Bloomberg για συνέντευξη).
Παρόμοια εικόνα είχε επικρατήσει μεταξύ των αναλυτών για τα ομόλογα. Οι αποδόσεις τους αυξήθηκαν το 2022, καθώς η Fed έβαλε τέλος στην πολιτική σχεδόν μηδενικών επιτοκίων. Όλα συνέβαιναν τόσο γρήγορα, που εκτιμήθηκε ότι η οικονομία θα μπει σε ύφεση. Και όταν αυτή θα έρχονταν, τα ομόλογα θα ανέβαιναν καθώς οι επενδυτές θα στρέφονταν σε ασφαλή καταφύγια.
Έτσι η Swiber και οι συνάδελφοί της στην ομάδα στρατηγικής επιτοκίων της BofA —όπως και η συντριπτική πλειονότητα των αναλυτών— προέβλεψαν σταθερά κέρδη για τους επενδυτές ομολόγων που μόλις είχαν υποστεί τη χειρότερη ετήσια ζημιά τους εδώ και δεκαετίες. Η τράπεζα ήταν μεταξύ μιας χούφτας εταιρειών που περίμεναν να πέσει η απόδοση του 10ετούς ομολόγου αναφοράς στο 3,25% μέχρι το τέλος του 2023.
Για μια στιγμή, φαινόταν ότι αυτό επρόκειτο να συμβεί. Κάτι πράγματι κάτι έσπασε: η Silicon Valley Bank και μερικές άλλες τράπεζες κατέρρευσαν τον Μάρτιο, αφού υπέστησαν τεράστιες απώλειες σε επενδύσεις σταθερού εισοδήματος - συνέπεια των αυξήσεων των επιτοκίων της Fed - και οι επενδυτές προετοιμάζονται για μια κλιμακούμενη κρίση που θα χτυπούσε την οικονομία. Οι μετοχές υποχώρησαν και τα ομόλογα σημείωσαν άνοδο, οδηγώντας την απόδοση του αμερικανικού 10ετους στον στόχο της BofA.
Όμως ο πανικός δεν κράτησε πολύ. Η Fed κατάφερε να συγκρατήσει γρήγορα την κρίση και οι αποδόσεις συνέχισαν τη σταθερή τους άνοδο το καλοκαίρι και τις αρχές του φθινοπώρου, καθώς η οικονομική ανάπτυξη επιταχύνθηκε εκ νέου. Η ανάκαμψη των ομολόγων στα τέλη του έτους ώθησε την απόδοση του 10ετούς ομολόγου στο 3,8%, ακριβώς στο ίδιο επίπεδο που ήταν πριν από ένα χρόνο.
Ταυτόχρονα, οι γκουρού δέχονταν ένα ακόμα χτύπημα από τις αγορές του εξωτερικού. Οι κινεζικές μετοχές κέρδισαν τους δύο τελευταίους μήνες του 2022 καθώς η κυβέρνηση τερμάτισε τα lockdown της Covid. Με την οικονομία να ανοίγει, οι στρατηγικοί της Goldman, της JPMorgan και άλλων εταιρειών προέβλεπαν ότι η Κίνα θα βοηθούσε στην ανάκαμψη των μετοχών των αναδυόμενων αγορών.
Ο Trivedi της Goldman, παραδέχεται ότι τα πράγματα δεν πήγαν όπως αναμενόταν. Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου παραπαίει καθώς η κρίση στον τομέα των ακινήτων βαθαίνει και οι φόβοι για αποπληθωρισμό αυξάνονται. Και αντί να σπεύδουν, οι επενδυτές αποχωρούν, με αποτέλεσμα οι κινεζικές μετοχές να πέφτουν και να παρασύρουν τις αποδόσεις των δεικτών των αναδυόμενων αγορών.