Η Παλαιστινιακή Αρχή δεν θα επιστρέψει στη διακυβέρνηση της Γάζας μετά τη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς, αν δεν υπάρξει συνολική συμφωνία που θα περιλαμβάνει τη Δυτική Όχθη σ' ένα παλαιστινιακό κράτος, δήλωσε στον Guardian ο πρωθυπουργός των Παλαιστινίων Μοχαμάντ Σταγιέχ.
Ισραηλινοί πολιτικοί και στρατιωτικοί αξιωματούχοι είπαν ότι το σχέδιό τους για το τέλος του πολέμου της Γάζας περιλαμβάνει κάποια μορφή μεταβατικής εξουσίας στον θύλακα, ενδεχομένως με τη συμμετοχή αραβικών κρατών, οδηγώντας στην αποκατάσταση της Παλαιστινιακής Αρχής (ΠΑ), η οποία εκδιώχθηκε από τη Γάζα με πραξικόπημα της Χαμάς το 2007.
Ωστόσο, ο Σταγιέχ, πρωθυπουργός από το 2019, είπε ότι η Παλαιστινιακή Αρχή δεν θα συνεργαστεί χωρίς επιστροφή σε μια γνήσια ειρηνευτική διαδικασία, που θα έχει ως αποτέλεσμα δύο κυρίαρχα κράτη.
«Να πάει η Παλαιστινιακή Αρχή στη Γάζα και να διευθύνει τις υποθέσεις της χωρίς πολιτική λύση για τη Δυτική Όχθη, δηλαδή σαν να επιβιβαστεί η Παλαιστινιακή Αρχή σ' ένα F-16 ή σ' ένα ισραηλινό τανκ;» είπε ο Σταγιέχ. «Δεν το δέχομαι. Ο πρόεδρός μας [Μαχμούντ Αμπάς] δεν το δέχεται. Κανείς μας δεν θα το δεχτεί».
«Νομίζω ότι χρειαζόμαστε ένα ολοκληρωμένο, ειρηνικό όραμα», είπε ο πρωθυπουργός σε συνέντευξή του στο γραφείο του στη Ραμάλα. «Η Δυτική Όχθη χρειάζεται μια λύση και στη συνέχεια να συνδέσει τη Γάζα μ' αυτήν, στο πλαίσιο λύσης δύο κρατών».
«Τα στοιχεία της Χαμάς για τους νεκρούς είναι επαληθευμένα»
Πρώτη προτεραιότητα, είπε ο Σταγιέχ, είναι να σταματήσει ο βομβαρδισμός της Γάζας, καθώς και η βία στη Δυτική Όχθη, όπου -όπως είπε- σκοτώθηκαν 110 Παλαιστίνιοι τις τελευταίες τρεις εβδομάδες από ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας και εποίκους.
Το υπουργείο Υγείας της Γάζας δήλωσε ότι ο αριθμός των νεκρών στη Λωρίδα ξεπέρασε τους 8.000. Το υπουργείο διοικείται από τη Χαμάς και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν αμφισβήτησε την ακρίβεια των στοιχείων του, αλλά ο Σταγιέχ διευκρίνισε ότι ο απολογισμός έχει επαληθευτεί με ονόματα και στοιχεία ταυτότητας.
Περίπου 1.400 Ισραηλινοί σκοτώθηκαν στην επιδρομή της Χαμάς σε οικισμούς κοντά στα σύνορα της Γάζας και περισσότεροι από 220 άνθρωποι πιάστηκαν όμηροι και κρατούνται εντός της παράκτιας Λωρίδας.
Μετά από τρεις εβδομάδες αεροπορικών βομβαρδισμών, το Ισραήλ εξαπέλυσε χερσαία επίθεση στη Γάζα το βράδυ της Παρασκευής, στο πλαίσιο εκστρατείας με στόχο την πολιτική καταστροφή της Χαμάς και του στρατού της, επίθεση που Ισραηλινοί αξιωματούχοι είπαν ότι θα είναι μακρά και εξαντλητική.
Η σπάνια ευκαιρία για τους Αραβες
Η κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου είναι ανένδοτη ότι δεν έχει καμία πρόθεση να επιστρέψει στην άμεση διακυβέρνηση της Γάζας, κάτι που έκανε πριν από το 2005. Ο Σταγιέχ υποστήριξε ότι η ισραηλινή ανάγκη να αναλάβει τη διοίκηση του θύλακα άλλος, στη θέση της Χαμάς, δίνει στη διεθνή κοινότητα μια σπάνια δυνατότητα για επιστροφή σε μια λύση δύο κρατών, που ο Νετανιάχου έχει συστηματικά απωθήσει κατά τη διάρκεια της θητείας του.
«Το ερώτημα για μας και για όλους -Ισραηλινούς, Αμερικανούς και Ευρωπαίους- είναι πώς μπορούμε απ' αυτή την καταστροφή να φτιάξουμε μια ευκαιρία για ειρήνη», είπε.
Η Παλαιστινιακή Αρχή ζήτησε έκτακτη αραβική σύνοδο κορυφής, η οποία ήλπιζε ότι θα πραγματοποιηθεί στις 10 Νοεμβρίου, ώστε να αποκατασταθεί η ενότητα για τη δημιουργία ενός λειτουργικού παλαιστινιακού κράτους.
Το 2020 το Μπαχρέιν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα υπέγραψαν τις συμφωνίες του Αβραάμ, εξομαλύνοντας τις σχέσεις με το Ισραήλ και απαιτώντας ως προϋπόθεση την πολιτική πρόοδο για τους Παλαιστίνιους. Πριν από την επίθεση της Χαμάς, οι ΗΠΑ προσπαθούσαν να ενθαρρύνουν τη Σαουδική Αραβία να συνάψει τη δική της συμφωνία εξομάλυνσης, αλλά το Ριάντ είχε επιμείνει ότι οποιαδήποτε συμφωνία θα έπρεπε να αποφέρει ουσιαστικά οφέλη για τους Παλαιστίνιους.
Ο Σταγιέχ προέβλεψε ότι αυτή θα ήταν μια κοινή αραβική θέση, σημειώνοντας ότι ο υπουργός Εξωτερικών του Μπαχρέιν επισκέφθηκε τη Δυτική Όχθη την Κυριακή για πρώτη φορά από τότε που υπέγραψε τη συμφωνία του Αβραάμ.
«Μιλάμε με το Μαρόκο, με το Μπαχρέιν και φυσικά είμαστε έτοιμοι να μιλήσουμε με τα Εμιράτα. Έχουμε εξαιρετικές σχέσεις με τους Σαουδάραβες, την Ιορδανία και την Αίγυπτο».
Αυξάνεται η συνειδητοποίηση των γειτονικών αραβικών χωρών, πρόσθεσε, ότι στην περιοχή δεν θα υπάρξει ειρήνη χωρίς πολιτική λύση για τους Παλαιστίνιους. «Είμαστε μια πληγή για όλους τους Άραβες», είπε.
Ευθύνες Μπάιντεν
Όσον αφορά μια διαρκή ειρηνευτική διευθέτηση, υπογράμμισε, η αμερικανική κυβέρνηση θα πρέπει να επιδείξει ηγετικό ρόλο, επισημαίνοντας ότι ο Μπάιντεν ήταν ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια που ανέλαβε καθήκοντα χωρίς ειρηνευτική πρωτοβουλία στη Μέση Ανατολή.
«Δεν διόρισε καν απεσταλμένο για την ειρήνη και έδωσε υποσχέσεις που δεν εκπληρώθηκαν ποτέ», είπε. «Λέει ότι είναι αντίθετος με τους εποικισμούς, αλλά τι έκανε; Συνέχισε να χρηματοδοτεί το Ισραήλ. Θέλει δύο κράτη, αλλά το Ισραήλ το καταστρέφει κάθε μέρα και δεν κάνει τίποτα. Είπε ότι θα ανοίξει ξανά το αμερικανικό προξενείο στην Ιερουσαλήμ… Τώρα η θητεία του τελειώνει και δεν το έκανε… Εχει προκαλέσει οργή».
«Νομίζω ότι τώρα είναι η στιγμή για τον Αμερικανό πρόεδρο και για την Ευρώπη να ανακτήσουν την πρωτοβουλία ως ηγέτες και να πουν: Είμαστε έτοιμοι για την επόμενη μέρα και για μια συνολική λύση, όχι για μερική λύση», είπε.
Μια τέτοια συνολική λύση θα περιλάμβανε παλαιστινιακές εκλογές στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, καθώς και μια ισραηλινή κυβέρνηση χωρίς τον Νετανιάχου, ο οποίος «δεν είναι εταίρος μας -δεν μας βλέπει ως εταίρους».
Μεταξύ σφύρας και άκμονος
Παράλληλα, υπάρχει αυξανόμενη οργή στη Δυτική Όχθη και για την Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία αντιμετωπίζει εδώ και καιρό καταγγελίες για διαφθορά. Η αδυναμία της να υπερασπιστεί τις ζωές των Παλαιστινίων έχει τονιστεί από την αιματοχυσία από τις 7 Οκτωβρίου. Ο Σταγιέχ επέμεινε, ωστόσο, ότι δεν θα εγκατέλειπε ποτέ τη μη βία για να ξαναγίνει δημοφιλής.
«Ο Αμπάς μπορεί να γίνει δημοφιλής σ' ένα λεπτό», είπε ο πρωθυπουργός. «Μπορεί να πει: "Εντάξει, διατάσσω τις παλαιστινιακές δυνάμεις ασφαλείας να πυροβολούν Ισραηλινούς"». Αλλά είναι ένας ρεαλιστής άνθρωπος».
Ωστόσο, ο Σταγιέχ αναγνώρισε ότι η οργή αυξάνεται γρήγορα μεταξύ των Παλαιστινίων και ότι η κατάσταση στη Δυτική Όχθη «βράζει» και γίνεται «εξαιρετικά επικίνδυνη», την ώρα που η Παλαιστινιακή Αρχή εγκλωβίζεται ανάμεσα σ' έναν εξαγριωμένο πληθυσμό και μια βίαιη και σκληρή ισραηλινή κυβέρνηση.
«Είμαστε παγιδευμένοι μεταξύ σφύρας και άκμονος», κατέληξε.