Η Γαλλία πουλά στρατιωτικό εξοπλισμό, όπως συστήματα αεράμυνας, στην Αρμενία, δήλωσε η γαλλική κυβέρνηση, ενώ αυξάνονται οι φόβοι ότι την κατάληψη του Ναγκόρνο-Καραμπάχ από το Αζερμπαϊτζάν τον περασμένο μήνα θα μπορούσαν να ακολουθήσουν νέες επιθέσεις στο έδαφος της γείτονος.
Η ανακοίνωση για τα γαλλικά όπλα έρχεται ένα μήνα αφότου το Αζερμπαϊτζάν πέτυχε νίκη αστραπή στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, αναγκάζοντας περισσότερους από 100.000 Αρμένιους της αποσχισθείσας περιοχής να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.
Η ανησυχία —όπως διατυπώθηκε από τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν— είναι ότι ίσως δεν πρόκειται για το τέλος των περιφερειακών φιλοδοξιών του Αζερμπαϊτζάν, καθώς όλα τα βλέμματα είναι τώρα στραμμένα στον διάδρομο Zangezur, μια χερσαία έκταση κατά μήκος των συνόρων της Αρμενίας με το Ιράν. Ο κίνδυνος είναι ότι μια άλλη κίνηση των δυνάμεων του Μπακού θα μπορούσε να πυροδοτήσει ευρύτερη σύγκρουση στον Νότιο Καύκασο - περιοχή όπου Τουρκία, Ρωσία και Ιράν έχουν βασικά στρατηγικά συμφέροντα.
Η Γαλλία, η χώρα με τη μεγαλύτερη αρμενική κοινότητα διασποράς στην Ευρώπη, κατέστησε σαφές ότι δεν επρόκειτο να μείνει στο περιθώριο.
«Ακόμα κι αν δεν είμαστε μέρος των ίδιων στρατιωτικών και πολιτικών συμμαχιών, υποθέτουμε αυτή την αμυντική σχέση, η οποία βασίζεται στην απλή αρχή ότι πρέπει να είστε σε θέση να υπερασπιστείτε τον εαυτό σας και τον άμαχό σας πληθυσμό», είπε ο Γάλλος υπουργός Ενόπλων Δυνάμεων Σεμπαστιέν Λεκορνού στον Αρμένιο ομόλογό του Σουρέν Παπικιάν σε συνέντευξη Τύπου.
Η αυξανόμενη πολιτική υποστήριξη από τη Δύση έρχεται καθώς η Αρμενία προσπαθεί να αποστασιοποιηθεί από τη Ρωσία. Παρά το γεγονός ότι είναι μέλος του στρατιωτικού μπλοκ CSTO υπό την ηγεσία της Μόσχας, οι εκκλήσεις της χώρας για βοήθεια από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στη σύγκρουση εναντίον του Αζερμπαϊτζάν έπεσαν στο κενό και ο πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν (φωτ.) είπε στο Politico ότι ήρθε η ώρα να σταματήσει να βασίζεται στη Ρωσία για προστασία.
Το Παρίσι άρχισε να εντείνει την αμυντική συνεργασία με το Ερεβάν τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους, αλλά η επίθεση του Αζερμπαϊτζάν έχει επιταχύνει την προθυμία της Γαλλίας να εμβαθύνει τους στρατιωτικούς δεσμούς. Τον περασμένο μήνα, η Γαλλία έστειλε έναν στρατιωτικό ακόλουθο στη γαλλική πρεσβεία στην αρμενική πρωτεύουσα.
Τη Δευτέρα, η Αρμενία υπέγραψε συμβόλαιο για την αγορά τριών ραντάρ Ground Master 200 που κατασκευάζονται από την Thales - ίδια με αυτά που παραδόθηκαν στην Ουκρανία για να αποκρούσει την επιθετικότητα της Ρωσίας - και ακόμη ένα συμβόλαιο με τη Safran για εξοπλισμό. Η Αρμενία και η Γαλλία υπέγραψαν επίσης επιστολή προθέσεων για την έναρξη διαδικασίας αγοράς συστημάτων αεράμυνας Mistral που κατασκευάζονται από την MBDA.
Τους επόμενους μήνες, η γαλλική κυβέρνηση θα στείλει έναν Γάλλο στρατιωτικό αξιωματούχο για να ενεργήσει ως σύμβουλος άμυνας για την αρμενική εκτελεστική εξουσία σε θέματα όπως η εκπαίδευση των ενόπλων δυνάμεων, είπε ο Λεκορνού. Η Γαλλία θα εκπαιδεύσει επίσης Αρμένιους στρατιώτες και θα βοηθήσει το Ερεβάν να βελτιώσει την αεράμυνά του.
Η συνάντηση μεταξύ των υπουργών Άμυνας της Γαλλίας και της Αρμενίας πραγματοποιήθηκε τη μέρα που το Αζερμπαϊτζάν ξεκίνησε μεγάλες στρατιωτικές ασκήσεις στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και κοντά στα σύνορα με το Ιράν, μαζί με τη στενή του σύμμαχο Τουρκία. Στα γυμνάσια συμμετέχουν έως 3.000 στρατιώτες από κάθε χώρα, δεκάδες τεθωρακισμένα, πυροβολικό και περίπου 20 αεροσκάφη.
Στην Αρμενία υπάρχουν φόβοι ότι το Αζερμπαϊτζάν θα μπορούσε να περάσει τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα και να καταλάβει τη νότια περιοχή του Σιούνικ, για την οποία ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ έχει ήδη δηλώσει ότι θα φιλοξενήσει έναν «διάδρομο» που θα συνδέει τη χώρα του με τον θύλακα του Ναχτσιβάν, ο οποίος χωρίζεται από το υπόλοιπο Αζερμπαϊτζάν από αρμενικό έδαφος.
Εβδομάδες μετά την επίθεση του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ο Μπλίνκεν ενημέρωσε τους Αμερικανούς βουλευτές ότι η Ουάσιγκτον παρακολουθεί την πιθανότητα μιας πλήρους εισβολής στην Αρμενία. Το Αζερμπαϊτζάν αρνείται ότι έχει τέτοια σχέδια.
«Το γεγονός ότι η Αρμενία επενδύει τόσο μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού στην άμυνα και τις αμυντικές προμήθειες δείχνει πόσο σοβαρά λαμβάνει τις απειλές — σε διάστημα ενός έτους έχει σχεδόν διπλασιαστεί», δήλωσε ο Λεονίντ Νερσισιάν, αμυντικός αναλυτής στο Ινστιτούτο Εφαρμοσμένης Πολιτικής Έρευνας της Αρμενίας. «Το 2022 η δαπάνη ήταν περίπου 700-800 εκατομμύρια δολάρια και το 2024 θα είναι 1,4 ή 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Υπάρχουν ήδη ένα δισεκατομμύριο δολάρια αμυντικών συμβολαίων με την Ινδία και μπορεί να υπάρχουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια και με τη Γαλλία».
Προ ημερών ο Αλίεφ κατηγόρησε το Παρίσι ότι πυροδοτεί εντάσεις, προειδοποιώντας ότι «η παροχή όπλων από τη Γαλλία στην Αρμενία δεν εξυπηρετεί την ειρήνη».
Ο Αλίεφ και ανώτεροι αξιωματούχοι του Αζερμπαϊτζάν έχουν κατηγορήσει επανειλημμένα τη Γαλλία για «νεοαποικισμό», ενώ το Μπακού έχει δημιουργήσει ακόμη και ομάδα εργασίας επιφορτισμένη με την «πλήρη εξάλειψη» αυτών που κατηγορεί ως αυτοκρατορικές φιλοδοξίες της Γαλλίας.
Τη Δευτέρα, ο Λεκορνού αντέκρουσε τις κατηγορίες ότι τα γαλλικά όπλα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την έναρξη ενός πολέμου. «Πρόκειται για οπλικά συστήματα τα οποία, από τη φύση τους, μπορούν να αναπτυχθούν μόνο σε περίπτωση επιθετικότητας σε αρμενικό έδαφος», είπε.
«Κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει ένα κυρίαρχο κράτος για την προστασία του εναέριου χώρου του και του πληθυσμού που ζει από κάτω», πρόσθεσε.
Τεχεράνη-Μόσχα καταγγέλλουν παρεμβάσεις Ευρώπης και ΗΠΑ
Ταυτόχρονα, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ρωσίας, της Τουρκίας και του Ιράν συναντήθηκαν με τους ομολόγους τους της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν στην Τεχεράνη για συνομιλίες με στόχο την αποφυγή μιας νέας σύγκρουσης. Σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων του Ιράν, το σχήμα σχεδιάστηκε με σκοπό να αποφευχθεί η «παρέμβαση μη περιφερειακών και δυτικών χωρών».
Το Ιράν και η Ρωσία κατήγγειλαν τις παρεμβάσεις της Ευρώπης και των ΗΠΑ στην κρίση μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, που οξύνθηκε και πάλι μετά την πρόσφατη στρατιωτική επέμβαση του Μπακού στον θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
«Τα προβλήματα της περιοχής δεν μπορούν να επιλυθούν με την παρέμβαση ξένων δυνάμεων» είπε ο πρόεδρος του Ιράν Εμπραχίμ Ραϊσί, σύμφωνα με το γραφείο Τύπου της προεδρίας. «Η παρουσία ξένων στην περιοχή όχι μόνο δεν επιλύει τα προβλήματα αλλά περιπλέκει την κατάσταση», διαβεβαίωσε και ο υπουργός Εξωτερικών Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν.
Μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ κατήγγειλε «τις απόπειρες, εν πρώτοις της ΕΕ και, σε δεύτερο βαθμό, των ΗΠΑ, να εμπλακούν στη διαδικασία καθορισμού» των συνόρων μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν.
Στο τελικό ανακοινωθέν τους οι συμμετέχοντες στη σύνοδο υπενθύμισαν ότι είναι σημαντικό «να επιλύονται ειρηνικά οι διαφορές, να γίνεται σεβαστή η εθνική κυριαρχία, η πολιτική ανεξαρτησία, η εδαφική ακεραιότητα» των χωρών και να μην υπάρχουν «παρεμβάσεις στις εσωτερικές υποθέσεις τους».
Ο Λαβρόφ, που είχε και μια χωριστή συνάντηση με τον πρόεδρο Ραϊσί, διαβεβαίωσε εξάλλου ότι «παραμένει ανοιχτή η πόρτα» για μια άλλη χώρα της περιοχής, τη Γεωργία, η οποία απουσίαζε από τη σημερινή σύνοδο. Η επόμενη σύνοδος θα διεξαχθεί στην Τουρκία «περίπου το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους», πρόσθεσε.