Η δράση φέρνει αντίδραση. Η απόφαση της Carrefour να... βγάλει στον «τάκο» προμηθευτές της -σ.σ. τοποθέτησε ειδική σήμανση για αθέμιτη αύξηση τιμών και shrinkflation στα ράφια της σε σειρά προϊόντων- ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι του European Brands Association (AIM).
Η ΑΙΜ -πρόκειται για τον σύνδεσμο των Ευρωπαίων βιομηχάνων επώνυμων καταναλωτικών προϊόντων- κατηγορεί ανοικτά τα σούπερ μάρκετ ότι έχουν την ευθύνη για τις ανατιμήσεις και στέλνει μήνυμα στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, μέσω έρευνας που πραγματοποίησε, όχι μόνο για το ποιος φέρει την ευθύνη των ανατιμήσεων, αλλά για το τι προτίθεται να κάνει η ευρωπαϊκή βιομηχανία με το εργατικό δυναμικό και τις επενδύσεις.
Τα σούπερ μάρκετ, λέει η ΑΙΜ, έχουν την αποκλειστική ευθύνη για τον καθορισμό των τιμών καταναλωτή. Τη δήλωση αυτή τη στηρίζει στα ευρήματα έρευνας που πραγματοποίησε μεταξύ 900 βιομηχανιών σε 28 ευρωπαϊκές χώρες.
Με βάση τα ευρήματα αυτά, το 96% των συμμετεχόντων δηλώνει πως οι λιανοπωλητές αυξάνουν την τιμή καταναλωτή των προϊόντων τους με το 28% να αναφέρει ότι η τιμή καταναλωτή έχει αυξηθεί σε επίπεδο υψηλότερο από την αύξηση των τιμών των παραγωγών. Την ίδια στιγμή το 22% των εταιρειών δηλώνει ότι έχει απορροφήσει πάνω από το 80% του αυξημένου κόστους παραγωγής, μετακυλίοντας λιγότερο από το 20% αυτού του αυξημένου κόστους στα σούπερ μάρκετ.
Για την Γενική Διευθύντρια της ΑΙΜ Michelle Gibbons τα πράγματα είναι ξεκάθαρα. «Ενώ δεν καθορίζουμε τις τιμές καταναλωτή, καθώς αυτή είναι η αποκλειστική αρμοδιότητα των λιανοπωλητών, οι κατασκευαστές καταναλωτικών αγαθών εξακολουθούν να υποστηρίζουν τους καταναλωτές και τα νοικοκυριά άμεσα, όχι μόνο απορροφώντας το αυξημένο κόστος παραγωγής για να διασφαλιστεί η προσφορά, αλλά και μέσω προωθήσεων σε προϊόντα», λέει. «Αυτός είναι ένας σημαντικός μηχανισμός που έχουμε ως παραγωγοί – πληρώνουμε και παρέχουμε προσφορές στους λιανοπωλητές, ώστε τα νοικοκυριά που βρίσκονται υπό πίεση να συνεχίσουν να απολαμβάνουν τις μάρκες που αγαπούν» αναφέρει.
Εκτός από το θέμα των τιμών και τον πόλεμο με τα σούπερ μάρκετ, η έρευνα της ΑΙΜ, επιχειρεί να αναδείξει τα προβλήματα των ευρωπαϊκών βιομηχανιών, που έχουν προκληθεί στη λειτουργία τους από την αύξηση του κόστους παραγωγής. Οκτώ στους 10 (ποσοστό 78%) παραγωγούς επώνυμων καταναλωτικών προϊόντων δηλώνει ότι συνεχίζει να προσαρμόζει την παραγωγή λόγω απρόβλεπτων δαπανών, ενώ οι μελλοντικές προοπτικές για επενδύσεις στην Ευρώπη παραμένουν επιφυλακτικές.
Η διακοπή της αλυσίδας εφοδιασμού εξακολουθεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη διαδικασία παραγωγής για το 72% των επιχειρήσεων (σ.σ. στην έρευνα του 2022 το ποσοστό αυτό ήταν 75%), με το 49% να δηλώνει ότι έχει υποχρεωθεί να μειώσει ή να κόψει παραγωγή και το 42% να αναφέρει ότι έχει τροποποιήσει τη συσκευασία.
Αν και η έρευνα δεν δίνει περαιτέρω στοιχεία για το τι ακριβώς σημαίνει τροποποίηση των συσκευασιών (μείωση της ποσότητας, σε τι τιμή ή μείωση του βάρους ή του υλικού συσκευασίας για περιορισμό του κόστους) η εμπειρία δείχνει ότι σημαντικό ποσοστό των ευρωπαϊκών βιομηχανιών υιοθέτησε το μοντέλο του shrinkflation, δηλαδή μικρότερη συσκευασία με λιγότερο περιεχόμενο στην ίδια ή υψηλότερη τιμή.
Προβλήματα αναδεικνύονται και στο σκέλος του ανθρώπινου δυναμικού, των προοπτικών και των επενδύσεων. Το 52% του δείγματος αναφέρει ότι έχει εκτεθεί σε ελλείψεις εργατικού δυναμικού, το κόστος παραγωγής έχει επηρεάσει το 78%, ενώ τουλάχιστον οι μισές από τις εταιρείες έχουν αντιμετωπίσει αύξηση των δαπανών τους άνω του 50%.
Προβλήματα που φαίνεται να μην ξεπερνιούνται άμεσα. Αντιθέτως η ευρωπαϊκή βιομηχανία καταναλωτικών προϊόντων προετοιμάζεται για περικοπές εργατικού δυναμικού και μείωση των επενδύσεων. Σχεδόν 1 στις 5 εταιρείες σχεδιάζει να μειώσει την απασχόληση, το 17% δεν σχεδιάζει να επενδύσει ή σχεδιάζει να μειώσει το CAPEX και το 15% δεν θα επενδύσει ή θα μειώσει τις επενδύσεις στο R&D. Αυτό, σύμφωνα με την ΑΙΜ, εξηγείται από τα αποτελέσματα των εταιρειών, όπου το 26% εμφάνισε μείωση πωλήσεων, το 55% είδε συρρίκνωση των κερδών και το 42% έχασε μερίδιο αγοράς.