Η αιφνιδιαστική πολυμέτωπη επίθεση στο Ισραήλ από την παλαιστινιακή ομάδα Χαμάς οδηγεί σε μαζικά στρατιωτικά αντίποινα στη Γάζα και πιθανώς σε μια ευρύτερη αντιπαράθεση με επιπτώσεις πέρα από τη Μέση Ανατολή.
Ερχεται καθώς η χώρα βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ και τη Σαουδική Αραβία για μια περίπλοκη τριμερή συμφωνία στην οποία η Ουάσιγκτον θα προσφέρει εγγυήσεις ασφαλείας στο Ριάντ. Οι Σαουδάραβες, από την πλευρά τους, θα εξομαλύνουν τις σχέσεις με το Ισραήλ. Το Τελ Αβιβ συνομιλεί επίσης με την Τουρκία και άλλους για εξαγωγές φυσικού αερίου στην Ευρώπη μαζί με διαδρόμους για το εμπόριο από την Ασία.
Εσωτερικά, το Ισραήλ έχει εμπλακεί σε πολιτική αναταραχή που το άφησε ευάλωτο. Τον περασμένο Απρίλιο, το έθνος βρέθηκε για λίγο εμπλεκόμενο σε τρία μέτωπα ταυτόχρονα — τη Γάζα, τον Λίβανο και τη Συρία — μετά την εκτόξευση ρουκετών και από τα τρία. Εν μέρει αποδίδεται στο ότι οι Ισραηλινοί Εβραίοι εισήλθαν στους χώρους του τζαμιού al Aqsa στην Ιερουσαλήμ.
«Δεν μπορώ να αποκλείσω έναν πόλεμο πολλαπλών πεδίων που θα προκαλέσει πολύ σοβαρή απειλή για το κράτος του Ισραήλ», δήλωσε στο Bloomberg η Giora Eiland, πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας στο Ισραήλ, σε μια ενημέρωση με δημοσιογράφους. Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι το Ισραήλ προτιμά να πολεμά έναν εχθρό κάθε φορά και δεν θα βιαστεί να ανοίξει άλλο μέτωπο.
Ισραηλινοί αξιωματούχοι έλεγαν εδώ και μήνες ότι παλαιστινιακές μαχητικές ομάδες, καθοδηγούμενες και χρηματοδοτούμενες από το Ιράν, προετοιμάζονταν για βία και ότι το Ισραήλ ήταν έτοιμο να αντεπιτεθεί. Τούτου λεχθέντος, η επίθεση του Σαββάτου σε εβραϊκή εορτή, αιφνιδίασε τη χώρα.
Έθνος σε πόλεμο
Ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, που βρίσκεται στο επίκεντρο εβδομαδιαίων αντικυβερνητικών διαδηλώσεων, πιθανότατα θα διανύσει μια στιγμή εθνικής ενότητας μετά την επίθεση, κατά την οποία η αντιπολίτευση να υποστηρίξει μια ισχυρή απάντηση. Η διαδήλωση που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί το βράδυ του Σαββάτου ματαιώθηκε.
Η σύγκρουση θα μπορούσε να επιβαρύνει περαιτέρω τις ισραηλινές χρηματοπιστωτικές αγορές, οι οποίες έχουν αναστατωθεί φέτος λόγω των μαζικών διαδηλώσεων ενάντια σε ένα κυβερνητικό σχέδιο για την αποδυνάμωση της εξουσίας των δικαστών. Το σέκελ υποχωρεί σχεδόν 9% έναντι του δολαρίου, μια από τις χειρότερες επιδόσεις μεταξύ των μεγάλων νομισμάτων που παρακολουθεί το Bloomberg, ενώ οι επενδύσεις στον τεχνολογικό τομέα του Ισραήλ έχουν πέσει.
Η τελευταία μεγάλη ισραηλινή στρατιωτική επιχείρηση κατά της Χαμάς στη Γάζα ήταν το 2014. Διήρκεσε επτά εβδομάδες και σκότωσε περισσότερους από 2.000 Παλαιστίνιους καθώς με δεκάδες Ισραηλινούς.
Ο Κίνδυνος της Δυτικής Όχθης
Μέρος της συμφωνίας με τη Σαουδική Αραβία αναμένεται να περιλαμβάνει ισραηλινές παραχωρήσεις στη Δυτική Όχθη για την ενίσχυση της Παλαιστινιακής Αρχής ένα βήμα που αυξάνει την πιθανότητα ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους. Αυτή η συμφωνία θα τεθεί σε κίνδυνο εάν οι τελευταίες μάχες οδηγήσουν το Ισραήλ να επεκτείνει την επιχείρησή του στη Δυτική Όχθη.
Η Σαουδική Αραβία θέλει εγγυήσεις προστασίας των ΗΠΑ εν μέρει λόγω των δικών της ανησυχιών για το Ιράν. Εάν το Ιράν αποδειχθεί ότι παίζει βασικό ρόλο στην επίθεση του Σαββάτου στο Ισραήλ, αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει τις διαπραγματεύσεις.
Ο αιφνιδιασμός
Προσθέτοντας την πίεση στον Νετανιάχου, η επίθεση περιγράφεται ευρέως ως το χειρότερο σφάλμα της ισραηλινής άμυνας από τότε που η Συρία και η Αίγυπτος ξεκίνησαν έναν απροσδόκητο πόλεμο στη χώρα πριν από 50 χρόνια.
«Φαίνεται ότι πρόκειται για μια κολοσσιαία αποτυχία στον τομέα των πληροφοριών», δήλωσε ο Τζόναθαν Κόνρικους, πρώην εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού. «Αυτό που βλέπουμε υποδηλώνει μακρύ και σχολαστικό σχεδιασμό. Γίνονται πολύ δύσκολες ερωτήσεις και θα πρέπει να δοθούν δύσκολες απαντήσεις».
Ερώτημα Ιράν
Ο Κόνρικους κατηγόρησε το Ιράν, τουλάχιστον έμμεσα, ότι ήταν πίσω από την επίθεση και υπέθεσε ότι η ισραηλινή απάντηση θα μπορούσε να επεκταθεί πέρα από τη Γάζα.
Ο στρατός ενισχύει την άμυνά του κοντά στα σύνορα με τον Λίβανο, όπου δρα η υποστηριζόμενη από το Ιράν μαχητική οργάνωση Χεζμπολάχ και δίνει επίσης μεγάλη προσοχή στις εξελίξεις στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη.
Το θέμα τώρα είναι πώς κλιμακώνεται η σύγκρουση, είπε η Μίρι Άιζεν, συνταξιούχος συνταγματάρχης που εργαζόταν στη στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών και τώρα διευθύνει ένα ινστιτούτο στο Πανεπιστήμιο Ράιχμαν στο Ισραήλ. Το αν αυτό θα οδηγήσει σε μεγαλύτερο πόλεμο «είναι το ερώτημα των 64.000 δολαρίων», είπε. «Εάν έχει τη σφραγίδα του Ιράν, προλαβαίνουμε τώρα να μην προχωρήσουμε στο επόμενο στάδιο;»