Οι αεροπορικές εταιρείες δεν μπορούν να επιβάλλουν πρόσθετο κόστος στις χειραποσκευές, εφόσον έχουν λογικό βάρος και διαστάσεις και τηρούν τις απαιτήσεις ασφαλείας, σύμφωνα με απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ).
Με αυτό το σκεπτικό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητά τώρα τον καθορισμό κοινών κανόνων για όλες τις αεροπορικές εταιρείες, προκειμένου να θεσπιστεί ένα όριο στην τιμή και τις διαστάσεις των χειραποσκευών, προκειμένου να απλοποιηθεί η αναζήτηση μεταξύ διαφορετικών εταιρειών για τους υποψήφιους επιβάτες.
Επιπλέον, οι οργανώσεις καταναλωτών επικεντρώνονται στις διαφορετικές τιμές που προσφέρουν ορισμένες αεροπορικές εταιρείες, όπου πολλοί ταξιδιώτες αναγκάζονται να πληρώσουν ένα πιο ακριβό εισιτήριο για να μπορούν να μεταφέρουν τις χειραποσκευές τους.
Τι λέει η ισπανική και ευρωπαϊκή νομοθεσία
Στην Ισπανία, ο Νόμος Αεροναυτιλίας (που χρονολογείται από το 1960) ορίζει στο άρθρο 97 ότι ο αερομεταφορέας «θα είναι υποχρεωμένος να μεταφέρει μαζί με τους ταξιδιώτες και εντός της τιμής του εισιτηρίου, αποσκευές εντός των ορίων βάρους, ανεξάρτητα από τον αριθμό των δεμάτων, και όγκο που καθορίζεται από τους Κανονισμούς».
Λέει επίσης ότι «το υπερβολικό βάρος θα αποτελέσει αντικείμενο ειδικής διάταξης», αλλά στη συνέχεια διευκρινίζει ότι τα αντικείμενα και οι χειραποσκευές που κουβαλάει ο ταξιδιώτης δεν θα θεωρούνται αποσκευές για τον σκοπό αυτό.
Έτσι, προσθέτει ότι «ο αερομεταφορέας θα είναι υποχρεωμένος να μεταφέρει δωρεάν στην καμπίνα, ως χειραποσκευές, τα αντικείμενα και τα δέματα που μεταφέρει ο ταξιδιώτης, συμπεριλαμβανομένων των αντικειμένων που αγοράζονται σε καταστήματα που βρίσκονται σε αεροδρόμια».
Η μεταφορά αυτών των αντικειμένων μπορεί να απορριφθεί μόνο για λόγους ασφαλείας και μεγέθους και βάρους σε σχέση με το μέγεθος του αεροσκάφους.
Υπάρχει επίσης ο Γενικός Νόμος για την Προάσπιση Καταναλωτών και Χρηστών και άλλοι συμπληρωματικοί νόμοι. Στο άρθρο 82 του αναφέρει ότι «καταχρηστικές ρήτρες θα θεωρούνται όλες εκείνες οι διατάξεις που δεν αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεμονωμένα και όλες εκείνες οι πρακτικές που δεν συναινούν ρητά σε αυτό, σε αντίθεση με τις απαιτήσεις καλής πίστης, αιτία, σε βάρος του καταναλωτή και του χρήστη, σημαντική ανισορροπία στα δικαιώματα και στις υποχρεώσεις των μερών που απορρέουν από τη σύμβαση».
Σύμφωνα με αυτόν τον κανόνα, καταχρηστικές ρήτρες θα είναι αυτές που «περιορίζουν τα δικαιώματα του καταναλωτή και του χρήστη» και «καθορίζουν την έλλειψη αμοιβαιότητας της σύμβασης».
Η ίδια νομοθεσία, στο άρθρο 89 της, ορίζει ότι «αυξήσεις τιμών για βοηθητικές υπηρεσίες, χρηματοδότηση, αναβολές, προσαυξήσεις, αποζημιώσεις ή ποινές που δεν αντιστοιχούν σε πρόσθετες παροχές που μπορούν να γίνουν δεκτές ή να απορριφθούν σε κάθε περίπτωση, εκφρασμένες με τη δέουσα σαφήνεια ή διαχωρισμό».
Οι προαναφερθέντες κανονισμοί συμπεριλήφθηκαν σε απόφαση του ΔΕΕ , το οποίο έκρινε το 2014 ότι οι χειραποσκευές πρέπει να θεωρούνται «απαραίτητο στοιχείο της μεταφοράς επιβατών» και ότι «η μεταφορά τους, επομένως, δεν μπορεί να υπόκειται σε συμπληρωματική τιμή από εταιρείες».
Έτσι, διαπιστώθηκε ότι οι αεροπορικές εταιρείες δεν μπορούν να επιβάλλουν συμπλήρωμα στις χειραποσκευές, εφόσον «ανταποκρίνονται σε εύλογες απαιτήσεις σχετικά με το βάρος και τις διαστάσεις τους και συμμορφώνονται με τις ισχύουσες απαιτήσεις ασφαλείας», αναφέρει το κείμενο.
Τώρα, ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι βασικός, καθώς οι ευρωβουλευτές καταγγέλλουν τις αποκλίσεις στις τιμές και τα πρότυπα μεταξύ διαφορετικών εταιρειών σχετικά με τις χειραποσκευές. Ως εκ τούτου, απαιτούν «εναρμόνιση» αυτών των πτυχών σε κοινοτικό επίπεδο και ζητούν επίσης να αναθεωρηθεί ο ισχύων κανονισμός για τις αεροπορικές υπηρεσίες.
«Αυτό που προτείνεται είναι να ρυθμιστούν τα χαρακτηριστικά των αποσκευών που μπορούν να μεταφερθούν, δηλαδή να καθοριστεί ένα όριο στις διαστάσεις και το βάρος για να αποτρέψει τις αεροπορικές εταιρείες από το να κάνουν μια ενδιαφέρουσα ερμηνεία και να θέτουν πολύ μειωμένα όρια», εξηγεί ο Rubén Sánchez στο RTVE.es, γενικός γραμματέας και εκπρόσωπος της καταναλωτικής οργάνωσης Facua.
Ωστόσο, αυτό το αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δεν έχει ακόμη επιλυθεί και θα ψηφιστεί στις 4 Οκτωβρίου σε ολομέλεια στο Στρασβούργο.
Το γεγονός ότι η πρόταση των ευρωβουλευτών εκκρεμεί ακόμη η ψηφοφορία της δεν σημαίνει ότι οι αεροπορικές εταιρείες μπορούν να συνεχίσουν να χρεώνουν ένα επιπλέον ποσό για τις χειραποσκευές.
Όπως υπενθυμίζει ο εκπρόσωπος της Facua, υπάρχει ήδη το δικαίωμα των ταξιδιωτών για τις αεροπορικές εταιρείες να μην προσθέτουν επιπλέον κόστος για αυτόν τον τύπο αποσκευών και αυτό που ρυθμίζεται τώρα είναι ένα κοινό όριο μεγέθους που πρέπει να εφαρμόζεται γενικά και να ενοποιεί ένα κριτήριο.
«Μέχρι να ρυθμιστεί ένα όριο, οι αεροπορικές εταιρείες δεν μπορούν να θέσουν ένα μονομερώς», διευκρινίζει, «και ό,τι χωράει στο εναέριο διαμέρισμα πρέπει να τοποθετείται χωρίς περιορισμό και ούτε καν τον αριθμό των πακέτων».
Ο εκπρόσωπος της Facua επισημαίνει ότι «πολλές αεροπορικές εταιρείες δεν συμμορφώνονται». Στην πραγματικότητα, ο οργανισμός σημειώνει ότι έχει αναφέρει τις Ryanair, Vueling και Wizzair μεταξύ 2018 και 2021. Ήδη το 2022, η κυβέρνηση των Βαλεαρίδων άνοιξε φάκελο κατά των Ryanair, Vueling, EasyJet και Volotea, «αλλά φέτος αποφάσισε να αρχειοθετήσει όλους αυτούς τους φακέλους κυρώσεων, ώστε το υπουργείο να τους επιβάλει πρόστιμο», επισημαίνει η οργάνωση.
Όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος του οργανισμού, υπάρχουν αεροπορικές εταιρείες που πωλούν διάφορες τιμές εισιτηρίων, με άλλες να περιλαμβάνουν χειραποσκευές και άλλες όχι, κάτι που αντίκειται στους κανονισμούς και τα δικαιώματα των καταναλωτών. Με αυτόν τον τρόπο, ορισμένοι χρήστες αναγκάζονται να πληρώσουν περισσότερα για την τιμή που το περιλαμβάνει, παρόλο που είναι δικαίωμα που ήδη προστατεύεται από κανονισμούς, χωρίς να χρειάζεται να αναλάβουν επιπλέον κόστος.
Επιπλέον, από την άλλη πλευρά, ο Οργανισμός Καταναλωτών και Χρηστών (OCU) κατήγγειλε επίσης οκτώ ισπανικές αεροπορικές εταιρείες τον Αύγουστο ότι δεν δέχονταν πληρωμές σε μετρητά επί του αεροσκάφους.
Όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος της Facua, ορισμένες εταιρείες «δεν πρόκειται να σας αφήσουν να μπείτε στο αεροπλάνο εάν δεν πληρώσετε», επομένως μπορείτε στη συνέχεια να ζητήσετε επιστροφή του επιπλέον κόστους απευθείας από την αεροπορική εταιρεία, αφού πληρώσετε για το εισιτήριο με τρόπο που επιτρέπει τη χειραποσκευή σε σύγκριση με αυτή που δεν το κάνει.
«Καθώς πληρώνετε περισσότερα, μπορείτε να διεκδικήσετε τη διαφορά από την εταιρεία και εάν αρνηθεί, να υποβάλετε καταγγελία στην αρχή καταναλωτών της χώρας σας ή ακόμα και να προσφύγετε στο δικαστήριο, καθώς πρόκειται για δικαστική αξίωση όπου ούτε πληρεξούσιος δικηγόρος απαιτείται» και δεν έχει κόστος για τον χρήστη.
Για να το κάνετε αυτό, πρέπει να προσκομίσετε απόδειξη πληρωμής και ένα στιγμιότυπο οθόνης που να δείχνει ότι η εταιρεία σάς ζήτησε να πληρώσετε ακριβότερη τιμή για να μπορείτε να μεταφέρετε χειραποσκευές.
«Το θέμα είναι να διαμαρτύρεσαι και να καταγγείλεις», τονίζει ο εκπρόσωπος Τύπου τους οργάνωσης.
Θα πρέπει να θυμόμαστε ότι οι χρήστες μπορούν να μεταβούν στον ιστότοπο τους Κρατικής Υπηρεσίας Ασφάλειας Αεροπορίας (AESA) για να συμβουλευτούν τους ισχύοντες κανονισμούς και να μάθουν ποια είναι τα δικαιώματά τους σε περίπτωση καθυστερήσεων και ακύρωσης πτήσεων, αλλαγής κατηγορίας και άρνησης επιβίβασης.
Μετά την αναστολή των φακέλων κυρώσεων από την κυβέρνηση των Βαλεαρίδων, ο Facua υπογραμμίζει τη σημασία του ρόλου του Υπουργείου Καταναλωτών, το οποίο άνοιξε φάκελο κυρώσεων τον Αύγουστο εναντίον πολλών αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους για το επιπλέον κόστος που επιβάλλουν για τη μεταφορά χειραποσκευών κάτι που η οργάνωση είχε ήδη καταγγείλει. Σκοπός του είναι να διερευνήσει εάν πρόκειται για καταχρηστικές ή αθέμιτες πρακτικές και εάν αντιβαίνουν στους κανονισμούς των καταναλωτών.
Ωστόσο, ο Facua απαιτεί ένα «υποδειγματικό» και «εθνικής κλίμακας» πρόστιμο από αυτό το Υπουργείο. «Το θέμα είναι να έρθει η κύρωση για τον Καταναλωτή», λέει ο εκπρόσωπός του, γιατί αν και «αυτά τα πράγματα αργούν», λέει ότι η σημασία αυτού του θέματος πρέπει να οδηγήσει το Υπουργείο να επισπεύσει τη διαδικασία.
Πηγή: ΕΡΤ