Τέσσερις εβδομάδες πριν από τις βουλευτικές εκλογές, στις 15 Οκτωβρίου, το κυβερνών κόμμα «Νόμος και Δικαιοσύνη» της Πολωνίας (PiS) φαίνεται να πέφτει σε μια παγίδα που έστησε μόνο του. Εδώ και χρόνια, οι Πολωνοί λαϊκιστές της δεξιάς στρέφονται κατά των προσφύγων, που προέρχονται κυρίως από μουσουλμανικές χώρες. Ωστόσο, οι τελευταίες αποκαλύψεις ανεξάρτητων πολωνικών μέσων ενημέρωσης έχουν θέσει υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία της πολωνικής κυβέρνησης. Ο λόγος; Φαίνεται να έχουν σημειωθεί παρατυπίες στην έκδοση θεωρήσεων βίζας στα πολωνικά προξενεία εκτός Ευρώπης. Κι έτσι κλονίζεται η εικόνα ενός κόμματος που παρουσιάζεται ως ο μοναδικός εγγυητής της «ασφάλειας» στα σύνορα.
Λίγοι γνώριζαν τον πραγματικό λόγο για την ξαφνική αποπομπή του Πολωνού αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Πιοτρ Βάβρζικ στις 31 Αυγούστου. Μόλις τη δεύτερη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου γνωστοποιήθηκε ότι η εισαγγελία είχε ξεκινήσει έρευνες για παρατυπίες στις διαδικασίες για την έκδοση βίζας ήδη από τον Μάρτιο του 2023. Στο μεταξύ έχουν γίνει επτά συλλήψεις, ενώ τρία άτομα έχουν προφυλακιστεί.
Βίζες για δήθεν εργαζόμενους στο Bollywood
Σύμφωνα με πολωνικά δημοσιεύματα, ο Βάβρζικ φέρεται να έθεσε σε ισχύ ένα σύστημα στην έκδοση θεωρήσεων με το οποίο μπορούσαν κατόπιν δωροδοκίας να επιταχυνθούν οι διαδικασίες. Λέγεται επίσης ότι άσκησε πιέσεις στους επικεφαλής των προξενείων για να εκδοθούν βίζες με συνοπτικές διαδικασίες για άτομα που επέλεξε ο ίδιος.
Σύμφωνα με την ειδησεογραφική πύλη Onet, περίπου 36 Ινδοί υπήκοοι, οι οποίοι ισχυρίζονταν πως προέρχονταν από το Bollywood, τη «Μέκκα» της ινδικής κινηματογραφικής παραγωγής, έλαβαν βίζες Σένγκεν πολλαπλών εισόδων, δήθεν για να γυρίσουν ταινία στην Πολωνία. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, υπήρχε ακόμη και έτοιμος τίτλος για την ταινία. Ωστόσο οι έρευνες αποκάλυψαν ότι ο υποτιθέμενος χορογράφος της ομάδας δεν ήξερε να χορεύει, ενώ οι εργαζόμενοι στο μακιγιάζ δεν είχαν εργαστεί ποτέ στον κινηματογράφο.
Η πολωνική αντιπολίτευση και η Γερμανία
Η πολωνική κυβέρνηση προσπάθησε αρχικά να υποβαθμίσει την υπόθεση. «Ο Ντόναλντ Τουσκ κάνει λόγο για εκατοντάδες χιλιάδες βίζες. Αυτό είναι ψέμα, ψέμα, ψέμα», επιτέθηκε ο επικεφαλής του κυβερνώντος εθνολαϊκιστικού κόμματος Γιάροσλαβ Κατσίνσκι στον μεγαλύτερο αντίπαλό του κατά την προεκλογική εκστρατεία σε συγκέντρωση το περασμένο Σάββατο. «Δεν υπάρχει κανένα σκάνδαλο, ούτε καν σκανδαλάκι, παρα μόνο μια ανόητη ιδέα με εγκληματικό υπόβαθρο», δήλωσε ο δεξιός λαϊκιστής ηγέτης. «Κανένα σκάνδαλο, ούτε καν ένα σκανδαλάκι; Ίσως τότε απλώς ένα μικροσκοπικούτσικο σκανδαλάκι;» σχολίασε, χρησιμοποιώντας τα ίδια τα λόγια του Κατσίνσκι, ο ηγέτης της φιλελεύθερης αντιπολίτευσης Ντόναλντ Τουσκ στην πλατφόρμα X (πρώην Twitter).
Η αντιπολίτευση της Πολωνίας κατηγόρησε για υποκρισία το εθνικιστικό κυβερνών κόμμα, το οποίο ζητούσε αυστηρούς περιορισμούς στη μετανάστευση. Το υποτιθέμενο σχέδιο, που περιλάμβανε fast-track χορήγηση εγγράφων έναντι αμοιβής 5.000 δολαρίων, παρείχε χιλιάδες βίζες σε ανθρώπους στην Ασία και την Αφρική.
Ορισμένοι Πολωνοί ανησυχούν τώρα για την παραμονή της Πολωνίας στη ζώνη Σένγκεν, εξαιτίας του σκανδάλου. «Αν επιβεβαιωθούν οι κατηγορίες, η Πολωνία θα αποπεμφθεί από τη Σένγκεν» προειδοποίησε ο πρώην πρέσβης της Πολωνίας σε Λετονία και Αρμενία Γιέρζι Μάρεκ Νοβακόφσκι.
Σε δημοσκόπηση που δημοσίευσε η εφημερίδα Rzeczpospolita τη Δευτέρα, το 30% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι το σκάνδαλο με τις βίζες θα βλάψει το PiS στις εκλογές. Στον αντίποδα, σχεδόν το 40% πιστεύει ότι οι δεξιοί λαϊκιστές θα επιβιώσουν και πάλι, διεκδικώντας τρίτη κυβερνητική θητεία.
Παράλληλα, η Γερμανία ζήτησε από την Πολωνία «ταχεία και πλήρη διευκρίνιση» σχετικά με τους ισχυρισμούς ότι αξιωματούχοι στη Βαρσοβία εξέδωσαν μεγάλο αριθμό βίζας σε μετανάστες στο πλαίσιο απάτης.
Ο Μεχμέτ Ατά, εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εσωτερικών, επιβεβαίωσε ότι ο Πολωνός πρέσβης κλήθηκε για συζήτηση επί του θέματος την Τρίτη. Η υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέιζερ συζήτησε επίσης το θέμα με την Πολωνή ομόλογό της, προσθέτοντας ότι οι γερμανικές αρχές είχαν πρόσφατα ενισχύσει τα μέτρα ασφαλείας στα σύνορα με την Πολωνία.
ΠΗΓΗ: DEUTSCHE WELLE, Bloomberg