Η Ρωσία ενέκρινε μη ενισχυμένα πετρελαιοφόρα να διαπλέουν για πρώτη φορά μέσω της παγωμένης διαδρομής στη Βόρεια Θάλασσα, πυροδοτώντας ανησυχίες ότι ενισχύεται ο κίνδυνος για μια καταστροφική διαρροή στην Αρκτική.
Καθώς η Μόσχα προσπαθέι να ανακατευθύνει προς την Ασία - με αιχμή την Κίνα- τις εξαγωγές ενέργειας που πλήττονται από τις κυρώσεις προς την Ασία, έστειλε πετρελαιοφόρα Aframax κατηγορίας μη-πάγου στην Αρκτική.
Εμποδιζόμενη από τις δυτικές κυρώσεις, η απελπισμένη Ρωσία αποφάσισε να παραιτηθεί από τις μακροχρόνιες πρακτικές σχετικά με την προστασία από πάγο σε μια προσπάθεια να επαναδρομολογήσει ολοένα μεγαλύτερες ποσότητες αργού πετρελαίου στην Κίνα, λένε οι ειδικοί.
Σε δύο δεξαμενόπλοια δόθηκε άδεια τον Αύγουστο να πραγματοποιήσουν το μακρινό ταξίδι των 3.500 μιλίων κατά μήκος της βόρειας ακτής της Ρωσίας, παρόλο που δεν είναι δεξαμενόπλοια της λεγόμενης «κλάσης πάγου» που είναι ενισχυμένα για να αντέχουν σε συνθήκες παγετού, μεταδίδουν οι Financial Times.
Τα πλοία με λεπτό κύτος απέπλευσαν για την Κίνα στις αρχές Σεπτεμβρίου, πλέοντας για πρώτη φορά σε ένα από τα πιο επικίνδυνα περάσματα πάγου στον πλανήτη, μακριά από κάθε ικανότητα αντιμετώπισης πετρελαιοκηλίδων.
«Ο θαλάσσιος πάγος είναι απρόβλεπτος και οι διαδρομές είναι πολύ δύσκολο να διατηρηθούν», δήλωσε ο Charlie Kronick της Greenpeace UK. «Η χρήση δεξαμενόπλοιων που δεν ανήκουν στην κατηγορία πάγου κάνει την ήδη υψηλή πιθανότητα ατυχήματος πολύ χειρότερη».
Η Μόσχα υποστηρίζει τα τελευταία χρόνια τη Βόρεια Θαλάσσια Διαδρομή, η οποία βρίσκεται εξ ολοκλήρου στα ύδατα της Αρκτικής, καθώς προσφέρει μια συντομότερη ακτοπλοϊκή πορεία προς την Κίνα. Η υπερθέρμανση έχει ανοίξει τη διαδρομή τους καλοκαιρινούς μήνες, η οποία είναι πολύ πιο γρήγορη από την κανονική πλεύση μέσω της διώρυγας του Σουέζ.
Η κίνηση για την έγκριση δεξαμενόπλοιων μη κλάσης πάγου στη διαδρομή έρχεται καθώς οι δυτικές κυρώσεις που σχετίζονται με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχουν πλήξει την ικανότητα της Μόσχας να φέρει το πετρέλαιο της στην αγορά. Ήδη χρησιμοποιεί συχνότερα τη Βόρεια Θάλασσα για να μειώσει το χρόνο για να ταξιδέψει στις ασιατικές αγορές.
Ένα τυπικό ταξίδι από το βόρειο ρωσικό λιμάνι του Primorsk στην Κίνα μέσω της Διώρυγας του Σουέζ διαρκεί 45 ημέρες. χρησιμοποιώντας τη βόρεια θαλάσσια διαδρομή το περιορίζει κατά 10 ημέρες. Η Ρωσία θα μπορούσε να εξοικονομήσει περίπου μισό εκατομμύριο δολάρια ανά ταξίδι μόνο για καύσιμα, δήλωσε ο Βίκτορ Κατόνα, επικεφαλής αναλυτής αργού στην Kpler.
Το 2022, μόνο ένα δεξαμενόπλοιο, το βαριά ενισχυμένο Vasily Dinkov, μετέφερε ρωσικό αργό πετρέλαιο μέσω αυτής της διαδρομής στην Κίνα. Το 2023, ωστόσο, 10 δεξαμενόπλοια κατηγορίας πάγου κατευθύνθηκαν προς την Κίνα, σύμφωνα με στοιχεία παρακολούθησης πλοίων από την Kpler. Ένα ενισχυμένο δεξαμενόπλοιο LNG ολοκλήρωσε επίσης το ταξίδι αυτή την εβδομάδα.
Η χρήση μη ενισχυμένων σκαφών είναι δυνητικά δυνατή στη διαδρομή από το 2020. Η Rosatom, η ρωσική υπηρεσία που ρυθμίζει τη διαδρομή της Βόρειας Θάλασσας, επέτρεψε σε πλοία που δεν ανήκουν στην κατηγορία πάγου να πλεύσουν τη διαδρομή σε ένα παράθυρο καλοκαιριού-φθινοπώρου από τον Ιούλιο έως τα μέσα Νοεμβρίου ανεξάρτητα ή, σε συνθήκες ελαφρύτερου πάγου, με συνοδεία παγοθραυστικού.
Η Rosatom είπε στους FT ότι «οι βελτιωμένες συνθήκες ναυσιπλοΐας τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες επιτρέπουν στα πλοία που δεν ανήκουν στην κατηγορία πάγου να λειτουργούν με ασφάλεια», προσθέτοντας ότι όλα τα πλοία υπόκεινται σε αυστηρούς ελέγχους. Ανέφερε ότι τα περιβαλλοντικά ζητήματα «ήταν και παραμένουν πάντα η κορυφαία προτεραιότητα της Rosatom».
Οι εμπειρογνώμονες της ναυτιλίας είπαν ότι τα μη ενισχυμένα δεξαμενόπλοια θα μπορούσαν θεωρητικά να πλέουν στη Βόρεια Θάλασσα κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου και του Οκτωβρίου, όταν το στρώμα πάγου είναι στο λεπτότερο επίπεδο μετά τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλοι κίνδυνοι, καθώς οι πάγοι μπορούν να παγιδεύσουν τα πλοία και ενδεχομένως να συνθλίψουν καράβια με μη ενισχυμένο κύτος.
Ο Sigurd Enge, ανώτερος σύμβουλος για τη ναυτιλία και τα θέματα της Αρκτικής στην περιβαλλοντική ομάδα Bellona, είπε ότι ο κίνδυνος ήταν «αρκετά ακραίος . . . Μια καλοκαιρινή μέρα στη βόρεια διαδρομή δεν είναι απαραίτητα εύκολη βόλτα».
Η κίνηση του πάγου εκεί, που οδηγείται τόσο από τα θαλάσσια ρεύματα όσο και από τον άνεμο, είναι εξαιρετικά απρόβλεπτη. Όταν υπάρχει λιγότερος πάγος, τα κύματα μπορεί επίσης να είναι υψηλότερα, θέτοντας άλλους κινδύνους.
Στα τέλη Ιουλίου του τρέχοντος έτους, πολλά πλοία κατηγορίας πάγου αντιμετώπισαν τον θαλάσσιο πάγο πιο δύσκολα από ό,τι επέτρεπε η κατάταξή τους στον πάγο και έπρεπε να περιμένουν συνοδεία παγοθραυστικών στην Ανατολική Σιβηρική Θάλασσα.
Ο Μάλτε Χάμπερτ, δημοσιογράφος του περιοδικού High North News που ειδικεύεται στην κάλυψη της Αρκτικής, είπε ότι οι αποστολές έδειξαν την «απελπισία» της Ρωσίας να πουλήσει το πετρέλαιο της.
«Νομίζω ότι είναι ένα σαφές σημάδι ότι για τη Ρωσία η πώληση της ενέργειάς της με οποιοδήποτε κόστος υπερισχύει του περιβάλλοντος», είπε ο Humpert, ο οποίος ανέφερε για πρώτη φορά τη χρήση ενός δεξαμενόπλοιου, του Leonid Loza.
«Ο δεσμός της κλιματικής αλλαγής και της γεωπολιτικής έχει δημιουργήσει αυτήν την κατάσταση. Η Ρωσία είναι απελπισμένη να βγάλει το πετρέλαιο της στην αγορά».
Ένα από τα δύο μη ενισχυμένα τάνκερ, το NS Bravo, μεταφέρει ένα φορτίο περίπου 1 εκατομμυρίου βαρελιών πετρελαίου στη διαδρομή του προς το λιμάνι Rizhao στην ανατολική Κίνα.
Το Leonid Loza, μεταφέρει την ίδια ποσότητα πετρελαίου στην ανατολική Κίνα, και έφυγε από το λιμάνι του Μούρμανσκ στις 9 Σεπτεμβρίου, έξι ημέρες μετά το NS Bravo, σύμφωνα με δεδομένα παρακολούθησης δορυφορικών πλοίων.
Οι Leonid Loza και NS Bravo είναι 12 και 13 ετών, αντίστοιχα. Οι εκθέσεις επιθεώρησης δείχνουν ότι Ρώσοι αξιωματούχοι στο Πορτ Ταμάν εξέφρασαν ανησυχίες για το NS Bravo τον Δεκέμβριο του 2020, επισημαίνοντας φόβους σχετικά με τα μέτρα ασφαλείας και τη διάβρωση του καταστρώματος.
Όλα τα πετρελαιοφόρα που κατασκευάστηκαν από το 1995 έχουν διπλό κύτος για μείωση του κινδύνου διαρροής. Ωστόσο, οι διαρροές παραμένουν πιθανές σε περίπτωση ρηγμάτων.