H δεύτερη Πέμπτη του Σεπτεμβρίου είναι ημέρα τεστ της ετοιμότητας, αλλά και των τυχόν προβλημάτων του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης του πληθυσμού ανά τη Γερμανία. Έτσι και φέτος. Στις 11 το πρωί της Πέμπτης με εντολή της κυβέρνησης, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας και Αρωγής για Καταστροφές (ΒΒΚ) ενεργοποίησε το σύστημα αποστολής ειδοποιήσεων στα κινητά τηλέφωνα, μέσω των ειδικών εφαρμογών ΝΙΝΑ και KATWARN για περιπτώσεις ακραίων φυσικών φαινόμενων ή σοβαρού κινδύνου για την ασφάλεια των πολιτών.
Ταυτόχρονα εστάλησαν σε όλα τα κινητά που ήταν ενεργοποιημένα και όχι κλειστά ή σε λειτουργία πτήσης σχετικά μηνύματα, ακόμη κι αν δεν διέθεταν τις συγκεκριμένες εφαρμογές προειδοποίησης. Ταυτόχρονα σε πολλές πόλεις ήχησαν και οι σειρήνες από δημοτικά κέντρα ελέγχου, ενώ σχετικές προειδοποιητικές ενημερώσεις εστάλησαν και μέσω των ΜΜΕ, τηλεοπτικών δικτύων και ραδιοφώνων, από τις 11 έως τις 11.45 ώρα Γερμανίας.
Ως προς τις σειρήνες των πόλεων, αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι δεν υπάρχουν παντού στη Γερμανία, διότι μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, καταργήθηκαν σε πολλές περιοχές καθώς κρίθηκε ότι πλέον δεν ήταν αναγκαίες. Πλέον όμως σε πολλές περιπτώσεις, όπως παρατηρεί το δίκτυο n-tv γερμανικοί δήμοι, έχουν επισκευάσει παλιές σειρήνες που βρίσκονταν σε αρχηστία ή έχουν επενδύσει σε νέα συστήματα.
«Μεικτό σύστημα προειδοποίησης»
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση της DW ως προς τον τρόπο λειτουργίας του γερμανικού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης των πολιτών σε περιπτώσεις ακραίων καιρικών φαινομένων και καταστροφών ή άλλου σοβαρού κινδύνου για την ασφάλεια, εκπρόσωπος της ΒΒΚ εξηγεί ότι πρόκειται για ένα σύστημα «πολλών και διαφορετικών τεχνικών μέσων» που επιτρέπει σε διάφορους φορείς «να προσεγγίσουν όσο περισσότερους ανθρώπους είναι δυνατόν, από ό,τι θα γινόταν εάν χρησιμοποιούσαν μόνο ένα μέσο».
Έτσι είναι σημαντικό για την Πολιτική Προστασία «εάν ένα προειδοποιητικό μήνυμα δεν γίνει αντιληπτό μέσω μιας συσκευής πχ. τηλεόρασης, ραδιοφώνου ή smartphone από ένα άτομο που βρίσκεται σε περιοχή κινδύνου ή αν ένα μέσο προειδοποίησης δεν λειτουργήσει, τότε θα πρέπει να μπορεί να ληφθεί η προειδοποίηση από άλλο μέσο πχ. με πληροφόρηση από τις δημοτικές αρχές, με άλλες εφαρμογές προειδοποίησης στα κινητά, από μεγάφωνα ή από το διαδίκτυο».
Όπως επισημαίνει εκπρόσωπος της Πολιτικής Προστασίας «όσο περισσότερα μέσα προειδοποίησης περιλαμβάνονται στο πλαίσιο του μεικτού συστήματος, τόσο περισσότερο πιθανό είναι να φτάσει ένα προειδοποιητικό μήνυμα στους πολίτες ανά τη Γερμανία».
Ποιος είναι αρμόδιος
Αλλά ποια αρχή είναι κάθε φορά αρμόδια για τον συντονισμό των ενεργειών έγκαιρης προειδοποίησης; Σύμφωνα με την Πολιτική Προστασία «σε περίπτωση άμυνας, η ευθύνη προειδοποίησης των πολιτών στη Γερμανία για ενδεχόμενους κινδύνους ανήκει στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση, χρησιμοποιώντας μέσα των κρατιδίων και όταν αυτά δεν επαρκούν, ίδια ομοσπονδιακά μέσα».
Από την άλλη πλευρά «σε περίπτωση καταστροφών η υποχρέωση έκδοσης προειδοποιήσεων εμπίπτει κατά κανόνα στις σχετικές υπηρεσίες των κρατιδιακών κυβερνήσεων, ενώ άλλοι τομείς πχ. ο τομέας της πυροπροστασίας εμπίπτει στις αρμόδιες αρχές δήμων». Πέραν των αρμόδιων αρχών Πολιτικής Προστασίας σε ομοσπονδιακό επίπεδο και επίπεδο κρατιδίων, υπάρχουν και άλλοι εξειδικευμένοι φορείς επιφορτισμένοι με την προειδοποίηση έναντι κινδύνων «που συνδέονται στενά με το αντικείμενο της ειδίκευσής τους».
Τι συνέβη το 2020 και το 2021
Γεγονός είναι πάντως, ότι τόσο τα κενά όσο και η ανάγκη ενός αξιόπιστου συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης αναδείχθηκαν με τον χειρότερο δυστυχώς τρόπο το καλοκαίρι του 2021, με τις καταστροφικές πλημμύρες στην κοιλάδα του Αρ, όταν πάνω από 180 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Τότε, πολλοί κάτοικοι της περιοχής δεν είχαν ενημερωθεί εγκαίρως για τους επικείμενους κινδύνους.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί, όπως υπενθυμίζουν σήμερα πολλά γερμανικά ΜΜΕ, ότι το 2020, στο αντίστοιχο τεστ της ΒΒΚ, καταγράφηκε καθυστέρηση σχεδόν μισής ώρας, με αποτέλεσμα ο τότε επικεφαλής του αρμόδιου τμήματος να εγκαταλείψει το πόστο του.
ΠΗΓΗ: Deutsche Welle