Για πρώτη φορά από το 2008, ο παγκόσμιος πλούτος των νοικοκυριών σε όρους αμερικανικού δολαρίου μειώθηκε τόσο σε σύνολο, όσο και σε επίπεδο ατόμων και μάλιστα τόσο σε ονομαστικούς όσο και σε πραγματικούς όρους. Ο πλούτος ανά άτομο κατέγραψε επίσης τη δεύτερη μεγαλύτερη μείωση από το 2000.
Σύμφωνα με ετήσια έρευνα της UBS η αύξηση του πλούτου των νοικοκυριών κατά 3,4% το 2022 ήταν ο χαμηλότερος ετήσιος ρυθμός που καταγράφηκε αυτόν τον αιώνα με εξαίρεση το 2008. Ήταν επίσης η μοναδική χρονιά αυτόν τον αιώνα, εκτός από το 2008, κατά την οποία η συνολική αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών μειώθηκε. Οι βασικοί παράγοντες που συνέβαλαν σε αυτήν την κατάσταση ήταν η μειωμένη αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων, το ισχυρότερο δολάριο ΗΠΑ και ο αυξημένος πληθωρισμός.
Κατά τη διάρκεια της Covid-19, ο πλούτος των νοικοκυριών αποδείχθηκε ανθεκτικός και αυξήθηκε με ρυθμό ρεκόρ το 2021 με βασικό όπλο τα χαμηλά επιτόκια. Αυτό δημιούργησε ευνοϊκές συνθήκες για την αύξηση του πλούτου, με αποτέλεσμα την ταχύτερη άνοδο που έχει καταγραφεί. Η οικονομική στήριξη από τις κυβερνήσεις σε πολλές προηγμένες χώρες, σε συνδυασμό με τα χαμηλότερα επιτόκια και περιορισμούς στα περιθώρια κατανάλωσης αύξησαν τις αποταμιεύσεις των νοικοκυριών και οδήγησαν σε εκτεταμένες αυξήσεις στις τιμές των μετοχών και των κατοικιών. Αλλά ο πληθωρισμός, η αύξηση των επιτοκίων και η υποτίμηση του νομίσματος προκάλεσαν αντιστροφή της εικόνας το 2022.
Οι δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές που αναλήφθηκαν ως απάντηση στην πανδημία της Covid-19, σε συνδυασμό με τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας και άλλους παράγοντες, είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση του παγκόσμιου πληθωρισμού. Αυτός ο επίμονος πληθωρισμός έχει συνέπειες τόσο για το παγκόσμιο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) όσο και για τον παγκόσμιο πλούτο. Στην πραγματικότητα, το 2022 ο πληθωρισμός μείωσε την αύξηση του πλούτου κατά 6%, μετατρέποντας την ονομαστική άνοδο 3,4% σε πραγματική απώλεια 2,6%.
Εάν οι συναλλαγματικές ισοτιμίες διατηρηθούν σταθερές με τις ισοτιμίες του 2021, τότε ο συνολικός πλούτος αυξήθηκε κατά 3,4% και ο πλούτος ανά ενήλικα κατά 2,2% κατά τη διάρκεια του 2022. Ωστόσο, η αύξηση 3,4% το 2022 είναι ο χαμηλότερος ρυθμός που έχει καταγραφεί κάθε χρόνο αυτόν τον αιώνα εκτός από το 2008.
Η παγκόσμια πυραμίδα πλούτου
Ο αριθμός των εκατομμυριούχων σε δολάρια ΗΠΑ παγκοσμίως μειώθηκε κατά 3,5 εκατομμύρια κατά τη διάρκεια του 2022 σε συνολικά 59,4 εκατομμύρια στο τέλος του έτους. Αυτός ο αριθμός περιλαμβάνει 4,4 εκατομμύρια "εκατομμυριούχους του πληθωρισμού" που δεν θα πληρούν τις προϋποθέσεις εάν το όριο προσαρμοστεί με βάση τον πληθωρισμό της περασμένης χρονιάς.
Αυτοί που έχουν πλούτο πάνω από 50 εκατομμύρια δολάρια μειώθηκαν κατά 22.490 άτομα σύμφωνα με την εκτίμηση της UBS.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της UBS, ο παγκόσμιος πλούτος θα αυξηθεί κατά 38% τα επόμενα πέντε χρόνια, φθάνοντας τα 629 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ έως το 2027. Η ανάπτυξη από χώρες μεσαίου εισοδήματος θα είναι ο κύριος μοχλός των παγκόσμιων τάσεων. Υπολογίζεται ότι ο πλούτος ανά ενήλικα θα φτάσει τα 110.270 δολάρια το 2027 και ο αριθμός των εκατομμυριούχων τα 86 εκατομμύρια, ενώ ο αριθμός των ατόμων με εξαιρετικά υψηλή καθαρή αξία είναι πιθανό να ανέλθει σε 372.000.
Η Ελλάδα
Η UBS συγκρίνει την εικόνα σε Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία. Σημειώνει ότι στο τέλος του 2022 ο πλούτος ανά ενήλικα στη χώρα μας ήταν στα 105.724 δολάρια ΗΠΑ, 221.370 στην Ιταλία και 224.209 δολάρια στην Ισπανία.
Μεταξύ 2000 και 2022, ο πλούτος ανά ενήλικα αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 1,8% στην Ελλάδα, 2,8% στην Ιταλία και 5% στην Ισπανία, αυξάνοντας το χάσμα πλούτου μεταξύ της Ελλάδας και των άλλων.
Σε δολάρια ΗΠΑ, ο πλούτος ανά ενήλικα μειώθηκε σε κάθε χώρα το 2022 κατά 2,3% στην Ελλάδα, 6,1% στην Ιταλία και 2,4% στην Ισπανία. Ωστόσο, σε ευρώ, ο πλούτος ανά ενήλικα αυξήθηκε κατά 3,7% τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ισπανία και μειώθηκε ελαφρά μόνο στην Ιταλία κατά 0,3%.