Η Ρωσία προωθεί το σχέδιο για την προμήθεια σιτηρών στην Αφρική και τον αποκλεισμό της Ουκρανίας
Η πρόταση του Κρεμλίνου θα περιλαμβάνει τόσο το Κατάρ όσο και την Τουρκία, αλλά κανένας από τους δύο δεν έχει συμφωνήσει με την ιδέα
Σχέδιο για την προμήθεια σιτηρών στην Αφρική προωθεί η Ρωσία, αποκλείοντας την Ουκρανία από την παγκόσμια αγορά, σε μια κίνηση που ακολουθεί την αποχώρηση της Μόσχας αυτή την εβδομάδα από την αντίστοιχη συμφωνία που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ, σύμφωνα με πηγές που επικαλούνται οι Financial Times.
Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν πρότεινε μια πρωτοβουλία αντικατάστασης της συμφωνίας που εξέπνευσε, σύμφωνα με την οποία το Κατάρ θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει τη Μόσχα ώστε να στείλει ρωσικά σιτηρά στην Τουρκία, η οποία στη συνέχεια θα διανείμει τη σοδειά σε «χώρες που έχουν ανάγκη», σύμφωνα με τις πηγές. Ούτε το Κατάρ ούτε η Τουρκία έχουν συμφωνήσει με την ιδέα, την οποία η Μόσχα δεν έχει ακόμη θέσει σε επίσημο επίπεδο, προστίθεται.
Αλλη πηγή εκτιμά ότι το Κατάρ είναι απίθανο να υποστηρίξει την ιδέα. Το Κίεβο και οι δυτικοί σύμμαχοί του, επίσης, θα εκδηλώσουν βαθιά καχυποψία απέναντι στη ρωσική πρόταση, η οποία ουσιαστικά θα συνιστούσε ναυτικό αποκλεισμό στα ουκρανικά λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, τα οποία αποτελούν οικονομικό σωσίβιο για το Κίεβο.
Η Ρωσία συνεχίζει να βομβαρδίζει τις πόλεις-λιμάνια της Ουκρανίας από τότε που αποχώρησε από τη συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας, για την οποία είχαν διαμεσολαβήσει ο ΟΗΕ και η Τουρκία και η οποία επέτρεψε την εξαγωγή 33 εκατομμυρίων τόνων σιτηρών. Η Ουκρανία περιέγραψε αυτές τις ενέργειες ως «προσπάθεια να καταστραφεί η ικανότητα παροχής τροφίμων στις χώρες του παγκόσμιου νότου».
Το ρωσικό plan b
Η Ρωσία παρουσίασε για πρώτη φορά την ιδέα να προμηθεύσει σιτηρά στην Αφρική πέρυσι, όταν είχε αποχωρήσει για λίγο από τη συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας, προτού επανενταχθεί λίγες μέρες αργότερα. Σύμφωνα με προσχέδιο εκείνης της πρότασης που είχαν δει οι οι Financial Times, η Ρωσία θα έστελνε έως και 1 εκατομμύριο τόνους σιτηρών στην Τουρκία «σε προνομιακή βάση». Το Κατάρ θα πλήρωνε εξ ολοκλήρου τον λογαριασμό και οι προμήθειες σιτηρών από την Τουρκία θα στέλνονταν στην Αφρική.
Ουκρανός διπλωμάτης που συμμετείχε στις συνομιλίες για τα σιτηρά είπε ότι είχε δει ένα «τριμερές μνημόνιο συνεννόησης μεταξύ Τουρκίας, Ρωσίας και Κατάρ», προσθέτοντας ότι «έγιναν προσπάθειες ώστε να παγώσει».
Άλλοι συμμετέχοντες στη συζήτηση για τη συμφωνία σιτηρών εκτιμούν ότι η Ρωσία θα προωθήσει την πρότασή της σε σύνοδο κορυφής με Αφρικανούς ηγέτες στην Αγία Πετρούπολη την επόμενη εβδομάδα, αλλά και τον Αύγουστο, στο πλαίσιο επίσκεψης του Πούτιν στην Τουρκία.
Ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του Πούτιν, αρνήθηκε να σχολιάσει. Η Τουρκία και η Ουκρανία δεν απάντησαν στα αιτήματα για σχολιασμό. Το Κατάρ αρνήθηκε να σχολιάσει.
Ο Πούτιν είπε ότι η Ρωσία αποχώρησε από τη συμφωνία για τα σιτηρά λόγω απροθυμίας της Δύσης να ανακαλέσει τις κυρώσεις σε πληρωμές, ναυτιλία και ασφάλιση για τις αγροτικές εξαγωγές της Μόσχας, δηλώνοντας έτοιμος να επανενταχθεί μόλις εκπληρωθούν αυτές οι προϋποθέσεις. Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι η Ρωσία εξακολουθεί να είναι «υπέρ» της συμφωνίας και κάλεσε τη Δύση να προσφέρει παραχωρήσεις στον Πούτιν για το θέμα.
Οι υποστηρικτές της Ουκρανίας, ωστόσο, πιστεύουν ότι η πρόταση της Μόσχας είναι στην πραγματικότητα τρόπος να ασκηθεί πρόσθετη πίεση στο Κίεβο, καθώς οι εξαγωγές της προέρχονται από περιοχές που κατέχονται από τον ρωσικό στρατό.
Σε ομηρία η Αφρική
Η Μόσχα έχει πλαισιώσει την ιδέα ως προσφορά δωρεάν σιτηρών για τις φτωχότερες χώρες ενόψει της συνόδου κορυφής Ρωσίας-Αφρικής. Χρησιμοποιεί το ζήτημα για να συγκεντρώσει τη συμπάθεια του παγκόσμιου νότου και να δημιουργήσει ένα διεθνές κύμα κατά των δυτικών κυρώσεων.
Ο Πούτιν παραπονέθηκε αυτή την εβδομάδα ότι οι δυτικές χώρες εμπόδιζαν τις προσπάθειες της Μόσχας να στείλει δωρεάν λιπάσματα στην Αφρική. Για τα σιτηρά, είπε: «Η χώρα μας είναι σε θέση να αντικαταστήσει τα ουκρανικά σιτηρά δωρεάν», προσθέτοντας ότι «η συνέχιση της συμφωνίας για τα σιτηρά στην τρέχουσα μορφή της είχε χάσει κάθε νόημα».
Ωστόσο, η έξοδος από τη συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας έχει εξοργίσει ορισμένες κυβερνήσεις στην Αφρική, ειδικά εκείνες που αντιμετωπίζουν πιέσεις στο εσωτερικό λόγω της αύξησης των τιμών των τροφίμων. Η Κένυα δήλωσε ότι η ρωσική αποχώρηση από τη συμφωνία ήταν μια «μαχαιριά» στις χώρες της περιοχής. Άλλοι Αφρικανοί ηγέτες δέχονται πιέσεις από τις ΗΠΑ ώστε να καταδικάσουν τη Ρωσία για το ζήτημα των σιτηρών και να μην ταξιδέψουν στην Αγία Πετρούπολη. Αυτό τις βάζει σε μια ιδιότυπη ομηρία, καθώς χρειάζονται συχνά τόσο τη ρωσική όσο και την αμερικανική βοήθεια σε οικονομικά ζητήματα και θέματα ασφάλειας.