Οι ευρωπαίοι παραγωγοί αλουμινίου προειδοποιούν ότι ένα «κενό» στον φόρο άνθρακα στα σύνορα της ΕΕ (CBAM) θα οδηγήσει εξαγωγείς που ρυπαίνουν σε μεγάλο βαθμό, όπως η Κίνα, να παρακάμψουν τους κανόνες και να πλημμυρίσουν το μπλοκ με χαμηλού κόστους αλουμίνιο που παρήχθη με υψηλή περιβαλλοντική επιβάρυνση.
Σύμφωνα με τον προτεινόμενο φόρο άνθρακα στα σύνορα της ΕΕ, μια εισφορά επί της ποσότητας των εκπομπών CO₂ που παράγονται κατά την κατασκευή αγαθών που εισάγονται στο μπλοκ, δεν επιβάλλεται για μετάλλευμα που προέρχεται από σκραπ ακόμα και αν το αρχικό υλικό παρήχθη με την καύση άνθρακα.
Εταιρείες αλουμινίου, συμπεριλαμβανομένων των Norsk Hydro και Speira, είπαν στους Financial Times ότι ο μηχανισμός παροτρύνει τους παραγωγούς εκτός ΕΕ να παράγουν όσο το δυνατόν περισσότερο σκραπ, το οποίο στη συνέχεια θα γίνεται μετάλλευμα που θα εξάγεται στην Ευρώπη.
«Αυτό το κενό επιτρέπει ευρύ «greenwashing» εισαγόμενων προϊόντων αλουμινίου και υπονομεύει την αποτελεσματικότητα του CBAM στην πρόληψη της διαρροής άνθρακα», δήλωσε η Hilde Merete Aasheim, διευθύνουσα σύμβουλος της Norsk Hydro της Νορβηγίας.
Ελαφρύ και ανθεκτικό, το αλουμίνιο είναι ζωτικής σημασίας για την κατασκευή αεροσκαφών και αυτοκινήτων και χρησιμοποιείται σε εξαρτήματα ηλιακής ενέργειας. Ωστόσο, είναι το πιο ενεργοβόρο μέταλλο που είναι γνωστό στη βιομηχανία και μερικές φορές αναφέρεται ως «στερεός ηλεκτρισμός».
Η παραγωγή αλουμινίου αντιπροσωπεύει περίπου το 3% των βιομηχανικών εκπομπών παγκοσμίως, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας.
Ο CBAM θα εισαχθεί αρχικά χωρίς χρεώσεις κατά τη διάρκεια μιας δοκιμαστικής φάσης που ξεκινά τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους. Οι παραγωγοί θα πρέπει να πληρώσουν την εισφορά από το 2026. Στην αρχική φάση, θα καλύψει επτά διαφορετικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων του αλουμινίου, του σιδήρου, του χάλυβα, των λιπασμάτων και του υδρογόνου.
Ο στόχος είναι να αποτραπεί τα προϊόντα που κατασκευάζονται με χαμηλότερο κόστος αλλά πιο βρώμικες διαδικασίες παραγωγής να υπονομεύσουν τις εταιρείες εντός της ΕΕ που πρέπει να συμμορφώνονται με τους αυστηρότερους νόμους του μπλοκ για το κλίμα και να πληρώνουν για τη ρύπανση στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ. Οι αξιωματούχοι της ΕΕ ελπίζουν ότι θα προωθήσει την ταχύτερη απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα σε βιομηχανικούς τομείς σε όλο τον κόσμο.
Στην ΕΕ, τα μεταλλουργεία εκπέμπουν περίπου 6,8 κιλά CO₂ για κάθε κιλό αλουμινίου, σε σύγκριση με τον παγκόσμιο μέσο όρο 16,1 κιλών CO2 ανά κιλό, σύμφωνα με τον εμπορικό οργανισμό European Aluminium.
Αλλά το κενό κινδυνεύει να υπονομεύσει τον σκοπό του, λένε οι επικριτές του.
Για ορισμένους, η αντίθεση στο CBAM είναι πιο θεμελιώδης. Ο Νίκος Κεραμίδας, εκτελεστικός διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στην ελληνική εταιρεία παραγωγής αλουμινίου Mytilineos Energy & Metals, δήλωσε ότι οι εγχώριοι παραγωγοί που αντιμετωπίζουν το αυξανόμενο κόστος χρειάζονται ίσους όρους ανταγωνισμού.
«Η CBAM απειλεί να ακρωτηριάσει την ευρωπαϊκή παραγωγή από την εξυπηρέτηση της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας αγοράς. Στην πραγματικότητα θα προκαλούσε το πρόβλημα που προσπαθεί να αντιμετωπίσει προκαλώντας περισσότερη διαρροή άνθρακα», είπε.
Το CBAM έχει αμφισβητηθεί έντονα από χώρες εκτός ΕΕ, οι οποίες υποστηρίζουν ότι τιμωρεί τους παραγωγούς σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες που εξαρτώνται οικονομικά από τις εξαγωγές προς το μπλοκ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία διαβουλεύεται για τις τελικές λεπτομέρειες του CBAM μέχρι τις 11 Ιουλίου, αρνήθηκε να σχολιάσει.