Τα σημάδια είχαν ξεκινήσει εδώ και μήνες, όταν ο ηγέτης του μισθοφορικού στρατού Wagner Ευγκένι Πριγκόζιν και έμπιστος του Πούτιν, άρχισε τις λεκτικές επιθέσεις εναντίον του ρωσικού υπουργείου Άμυνας και ανώτατων στρατιωτικών διοικητών, ενώ μαίνονταν οι μάχες στο Μπαχμούτ.
Οι κατηγορίες ήταν βαριές, ότι πρακτικά σαμποτάρουν την προσπάθεια της Wagner και υποσκάπτουν τον πόλεμο στην Ουκρανία, στερώντας από τους μισθοφόρους πυρομαχικά, κι ότι γενικώς το μεγαλύτερο μέρος του στρατού, υπολειτουργεί στις επιχειρήσεις με ανεκπαίδευτο προσωπικό επίστρατων.
Η απάντηση του καθεστώτος ήρθε μετά την κατάληψη του Μπαχμούτ και ήταν εις βάρος του Πριγκόζιν, καθώς αποφασίστηκε οι άνδρες της Wagner να υπογράφουν πλέον συμβόλαια, όχι με την μισθοφορική εταιρεία, αλλά με τον στρατό. Ο Πούτιν στήριξε το υπουργείο Αμυνας στην κίνησή του αυτή.
Η κορύφωση της «βεντέτας» όμως, ήρθε χθες όταν ο Πριγκόζιν υποστήριξε ότι άνδρες της Wagner που έχουν αποσυρθεί για ανάπαυση από το μέτωπο, δέχθηκαν αεροπορική επίθεση από ρωσικά μέσα. Παρουσίασε και ένα βίντεο το οποίο προς το παρόν θεωρείται fake τόσο από τους Ρώσους, όσο και από τους Δυτικούς. Και σχεδόν αμέσως μετά ξεκίνησε την ανταρσία, κάτι που εξέπληξε σε τέτοιο βαθμό τους πάντες, που να υπάρχουν ζωηρές αμφιβολίες, έως αργά το βράδι αν πρόκειται για «ψυχολογική επιχείρηση των Ρώσων».
Ο ίδιος ο Πριγκόζιν υποστηρίζει ότι ξεκίνησε την «ειρηνική» προσπάθειά του εναντίον της ηγεσίας του υπουργείου Άμυνας, προκειμένου να προστατεύσει τα συμφέροντα της Ρωσίας, ενώ ο Πούτιν μίλησε για «εξωπραγματικές πολιτικές φιλοδοξίες και προσωπικά συμφέροντα» που ισοδυναμούν με προδοσία, εν μέσω των επιχειρήσεων στην Ουκρανία.
Αυτά που γνωρίζουμε (καθώς η παραπληροφόρηση είναι τεράστια μέσα και έξω από τη Ρωσία) είναι ότι έως στιγμής δεν έχουν καταγραφεί εκτεταμένες ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ μισθοφόρων και κανονικών στρατευμάτων (αναφορές υπάρχουν για κάποιες συγκρούσεις στο Βολονέζ), ότι έχουν ληφθεί έντονα μέτρα ασφαλείας στη Μόσχα και άλλες περιοχές, κι ότι κάποιες ομάδες της Wagner έχουν μπει στο αρχηγείο στρατού στο Ροστόφ, κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία, ενώ άλλες φέρονται να κατευθύνονται προς τη Μόσχα.
Γνωρίζουμε επίσης ότι έως τώρα καμία πολιτική ή στρατιωτική προσωπικότητα πρώτου μεγέθους από το χώρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας δεν έχει εκδηλωθεί υπέρ του Πριγκόζιν. Σχεδόν όλοι έχουν στραφεί ανοιχτά εναντίον του, ενώ πολλοί κάλεσαν τους μισθοφόρους της Wagner να γυρίσουν στα στρατόπεδά τους.
Μέχρι τώρα τόσο οι κυβερνήσεις της Δύσης, όσο και η Ουκρανία, έχουν αποφύγει να προχωρήσουν σε αξιολόγηση των συμβάντων, παρότι ουδείς αμφισβητεί ότι τα όσα συμβαίνουν είναι βαρύ πλήγμα στο καθεστώς Πούτιν, με πιθανώς σοβαρές συνέπειες και στις πολεμικές επιχειρήσεις της Ρωσίας.
Επίσης, προς το παρόν, η Ουκρανία δεν φαίνεται να έχει εκμεταλλευτεί το «παράθυρο ευκαιρίας» που ανοίγει η σοβαρή αυτή αναταραχή για να εξαπολύσει αντεπιθέσεις στο μέτωπο, κάτι που μπορεί όμως να αλλάξει, ανά πάσα στιγμή, ανάλογα και με τις εξελίξεις.
Τα βασικά ερωτήματα είναι:
- Εάν στηρίζεται κάπου ο εκκεντρικός αλλά έμπειρος Πριγκόζιν και κάνει αυτές τις κινήσεις για τις οποίες θα βρεθεί αντιμέτωπος είτε με βαριές ποινές φυλάκισης, είτε με τον θάνατο. Εάν δηλαδή έχει υποστηρικτές μέσα στη Ρωσία που θα εμφανιστούν στη συνέχεια.
- Εάν η ανταρσία που μέχρι τώρα δείχνει να εξελίσσεται αναίμακτα, θα εξελιχθεί σε ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας και των στρατιωτικών δυνάμεων του καθεστώτος και των εξεγερμένων, κάτι που θα έχει συνέπειες και στο μέτωπο με την Ουκρανία. Η Wagner είναι μια έμπειρη στρατιωτική δύναμη περίπου 25.000 ανδρών, αλλά δεν έχουν δικό τους πυροβολικό, βαρέα μέσα ή αεροπορία, ούτε αυτόνομες δυνατότητες εφοδιασμού, σε μεγάλη κλίμακα. Το μεγάλο θέμα είναι αν θα βρει υποστηρικτές μέσα στις ένοπλες δυνάμεις και τα σώματα ασφαλείας.
- Οι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειες που θα έχει η ανταρσία στην κοινή γνώμη της Ρωσίας, που μαθαίνει επισήμως και ανεπισήμως τα όσα συμβαίνουν, αλλά και στο ηθικό των ρωσικών στρατευμάτων.
Πρόκειται για την πρώτη ανοικτή αμφισβήτηση της παντοδυναμίας του Πούτιν στη Ρωσία, κάτι που θα έχει ασφαλώς συνέπειες και στο εξωτερικό, αναπτερώνοντας τις ελπίδες για ανατροπή του, αν όχι από τον εκκεντρικό Πριγκόζιν που σε πολλά σημεία θα ήταν χειρότερος για τη Δύση, τότε από κάποιον άλλο.
Μαζί βεβαίως φαίνεται να φουντώνει και ο κίνδυνος ενός εμφυλίου, μέσα σε μια χώρα με χιλιάδες πυρηνικές κεφαλές στη διάθεσή της, κάτι που αποτελεί εξαιρετικά επικίνδυνο σενάριο και για τη Δύση.
Αυτός άλλωστε είναι και ο κύριος λόγος που η αντίδραση της Δύσης εμφανίζεται να είναι συγκρατημένη.
Με τέτοια θέματα ουδείς «παίζει».