Σε ψήφισμα που ενέκρινε την Πέμπτη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο περιέγραψε τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν για να περιοριστούν τα φαινόμενα κατάχρησης λογισμικών κατασκοπείας και προχωρά σε 12 συστάσεις προς την Ελλάδα.
Έπειτα από την ολοκλήρωση του έργου της Εξεταστικής Επιτροπής σχετικά με τη χρήση του Pegasus και άλλων λογισμικών παρακολούθησης, το οποίο διήρκησε έναν ολόκληρο χρόνο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι η παράνομη χρήση τέτοιων προγραμμάτων έχει θέσει σε κίνδυνο την ίδια τη δημοκρατία και ζητούν να διεξαχθούν αξιόπιστες έρευνες, να υπάρξουν αλλαγές στη νομοθεσία και να εξασφαλιστεί καλύτερη εφαρμογή των υφιστάμενων κανόνων για να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα κατάχρησης.
- Το ψήφισμα εγκρίθηκε με 411 ψήφους υπέρ, 97 κατά και 37 αποχές.
Οι συστάσεις για την Ελλάδα
Το ευρωκοινοβούλιο καλεί την ελληνική κυβέρνηση να «αποκαταστήσει επειγόντως και να ενισχύσει τις θεσμικές και νομικές διασφαλίσεις», να καταργήσει τις άδειες εξαγωγής που δεν συμμορφώνονται με το δίκαιο της ΕΕ για τον έλεγχο των εξαγωγών, καθώς και να σεβαστεί την ανεξαρτησία της ελληνικής Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ).
Συγκεκριμένα η ευρωβουλή καλεί την Ελλάδα να:
- να αποκαταστήσει επειγόντως και να ενισχύσει τις θεσμικές και νομικές διασφαλίσεις, συμπεριλαμβανομένου του αποτελεσματικού εκ των προτέρων και εκ των υστέρων ελέγχου, καθώς και των ανεξάρτητων εποπτικών μηχανισμών
- να καταργήσει επειγόντως όλες τις άδειες εξαγωγής που δεν είναι πλήρως σύμφωνες με τον κανονισμό διπλής χρήσης και να διερευνήσει τους ισχυρισμούς για παράνομες εξαγωγές, μεταξύ άλλων προς το Σουδάν
- να διασφαλίσει ότι οι αρχές μπορούν, ελεύθερα και χωρίς εμπόδια, να διερευνήσουν όλους τους ισχυρισμούς για χρήση λογισμικού κατασκοπείας
- να αποσύρει επειγόντως την τροπολογία 826/145 του Ν. 2472/1997, η οποία καταργούσε τη δυνατότητα της Ελληνικής Αρχής για την Ασφάλεια και το Απόρρητο των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) να ειδοποιεί τους πολίτες για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών. Τροποποίηση του Ν. 5002/2022 προκειμένου να αποκατασταθεί το δικαίωμα των προσώπων που στοχεύουν στην άμεση ενημέρωση, κατόπιν αιτήματος, μόλις ολοκληρωθεί η παρακολούθηση και να διορθωθούν άλλες διατάξεις που αποδυναμώνουν τις διασφαλίσεις, τον έλεγχο και τη λογοδοσία.
- να αποκαταστήσει την πλήρη ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος και όλων των σχετικών εποπτικών οργάνων, όπως ο Διαμεσολαβητής και οι Αρχές Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, και να σέβεται πλήρως την ανεξαρτησία της ΑΔΑΕ, για να διασφαλίσει ότι όλα τα όργανα ελέγχου και εποπτείας λαμβάνουν πλήρη συνεργασία και πρόσβαση σε πληροφορίες και να παρέχει πλήρεις πληροφορίες σε όλα τα στοχευόμενα άτομα
- να διασφαλίσει ότι η ΑΔΑΕ μπορεί να συστήσει ηλεκτρονικό αρχείο για να μπορεί να εκτελεί το έργο της
- να αποσαφηνιστεί επειγόντως η κατάσταση σχετικά με την κατάχρηση λογισμικού υποκλοπής spyware στην Ελλάδα, ώστε να μην τεθεί καμία αμφιβολία για την ακεραιότητα των επερχόμενων εκλογών
- να ανατρέψει τη νομοθετική τροποποίηση του 2019 που έθεσε την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) υπό τον άμεσο έλεγχο του Πρωθυπουργού. Να θεσπίσει συνταγματικές εγγυήσεις και να επιτρέψει τον κοινοβουλευτικό έλεγχο των λειτουργιών της, χωρίς το πρόσχημα του απορρήτου των πληροφοριών
- να διασφαλίζει την ανεξαρτησία της ηγεσίας της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ)
- να διασφαλίζει ότι το δικαστικό σώμα διαθέτει όλα τα απαραίτητα μέσα και υποστήριξη για την έρευνα μετά την εικαζόμενη κατάχρηση λογισμικού υποκλοπής spyware και να κατάσχει τα φυσικά στοιχεία πληρεξούσιων, εταιρειών μεσιτών και πωλητών spyware που συνδέονται με τις μολύνσεις από λογισμικό υποκλοπής spyware.
- καλεί την Europol να συμμετάσχει αμέσως στις έρευνες
- να απέχει από πολιτική παρέμβαση στο έργο του Γενικού Εισαγγελέα
*Δείτε στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό" το κείμενο του ψηφίσματος στα αγγλικά