Η ελληνική οικονομία είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες στην ευρωζώνη, αναφέρει δημοσίευμα της Wall Street Journal.
Κανείς δεν ανησυχεί πια για το Grexit. Στους δρόμους που προηγουμένως υπήρχε παρακμή από τις κλειστές βιτρίνες, οι ντόπιοι διαμαρτύρονται για την αύξηση των ενοικίων και την εξάπλωση των διαμερισμάτων της Airbnb.
Η Ελλάδα έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει για να επουλωθούν οι πληγές από τη βαθύτερη ύφεση που έχει υποστεί οποιαδήποτε ανεπτυγμένη οικονομία από τη δεκαετία του 1930. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν παραμένει 24% χαμηλότερο από το 2008. Είναι η δεύτερη φτωχότερη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μπροστά μόνο από τη Βουλγαρία σε κατά κεφαλήν ΑΕΠ προσαρμοσμένο στην αγοραστική δύναμη, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.
Ωστόσο, η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε σχεδόν κατά 6% πέρυσι. Οι ελληνικές βιομηχανίες μαθαίνουν πώς να εξάγουν περισσότερο και οι ξένοι επενδυτές βρίσκουν την Ελλάδα ένα πιο φιλόξενο μέρος. Λιγότεροι νέοι μεταναστεύουν αναζητώντας καλύτερες ευκαιρίες.
«Υπήρξε σημαντική πρόοδος, αλλά δεν είναι ούτε πλήρης ούτε μη αναστρέψιμη», δήλωσε ο Πρόεδρος της ΤΙΤΑΝ, Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ).
Χρόνια επώδυνων μεταρρυθμίσεων κατά τη διάρκεια των διεθνών προγραμμάτων διάσωσης της Ελλάδας το 2010-18 και περαιτέρω μέτρα υπό την τρέχουσα κυβέρνηση έχουν κάνει τη χώρα ευκολότερο μέρος για επενδύσεις και επιχειρηματικές δραστηριότητες, είπε ο κ. Παπαλεξόπουλος. Ωστόσο, τμήματα του δημόσιου τομέα δεν έχουν αλλάξει, πρόσθεσε, ιδίως το εξαιρετικά αργό δικαστικό σύστημα, ενώ οι φόροι στην εργασία εξακολουθούν να είναι μεγάλοι, ενθαρρύνοντας τη φοροδιαφυγή.
Μια δομικά πιο υγιής ελληνική οικονομία θα ήταν η μεγαλύτερη απόδειξη ότι η ευρωζώνη έχει ξεπεράσει πλήρως την καταστροφική κρίση χρέους στις αρχές της δεκαετίας του 2010.
Το χρέος της Ελλάδας, περίπου στο 170% του ΑΕΠ, παραμένει το υψηλότερο στην ΕΕ. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος του χρέους της Ελλάδας οφείλεται στις Αρχές της ευρωζώνης, οι οποίες έχουν δώσει στην Αθήνα δεκαετίες για να αποπληρώσει τα δάνεια διάσωσης με ελάχιστους τόκους.
Η ανάπτυξη και ο πληθωρισμός «τρώνε» τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ. Η κεντροδεξιά κυβέρνηση της Ελλάδας το τονίζει αυτό προεκλογικά, όπως και άλλα θετικά οικονομικά δεδομένα, ενόψει των γενικών εκλογών της 21ης Μαΐου. Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και το κόμμα του η Νέα Δημοκρατία αναμένεται να έρθουν πρώτοι, αλλά δεν θα έχουν πλειοψηφία στη Βουλή, πιθανότατα θα χρειαστεί άλλη μια ψηφοφορία τον Ιούλιο.
Η κυβέρνηση αποδίδει μεγάλο μέρος της οικονομικής βελτίωσης σε μεταρρυθμίσεις που έχει κάνει από τότε που εκλέχθηκε πριν από τέσσερα χρόνια. «Το 2019, οι ψηφοφόροι είπαν ότι οι φόροι είναι πολύ υψηλοί, ότι υπήρχε πάρα πολλή γραφειοκρατία και όχι αρκετές θέσεις εργασίας», δήλωσε ο Άλεξ Πατέλης, επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού. «Τέσσερα χρόνια μετά, η εικόνα είναι διαφορετική».
Οι πολιτικοί αντίπαλοι επαινούν την πρόοδο της κυβέρνησης στην ψηφιοποίηση των καθημερινών αλληλεπιδράσεων με τον δημόσιο τομέα, από την πληρωμή φόρων έως την υποβολή αιτήσεων για άδειες άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας. Ωστόσο, οι επικριτές λένε ότι πολλά άλλα μέτρα έχουν ανεπαρκώς εφαρμοστεί και υπερδιαφημιστεί από μια κυβέρνηση ισχυρή σε δεξιότητες παρουσίασης, αλλά που συχνά αποφεύγει τις μάχες με κεκτημένα συμφέροντα.
«Οι περισσότερες μεταρρυθμίσεις δεν ήταν συγκρουσιακές», είπε η Μιράντα Ξάφα, οικονομολόγος και πρώην κυβερνητική σύμβουλος. Η ψηφιοποίηση των κρατικών υπηρεσιών έχει κάνει πολλούς δημόσιους υπαλλήλους υπεράριθμους, αλλά η κυβέρνηση υποσχέθηκε ότι δεν θα περικόψει θέσεις εργασίας, πρόσθεσε.
Οι επιχειρηματίες λένε ότι οι ατελείωτες δικαστικές αγκυλώσεις παραμένουν μία τυπική ελληνική εμπειρία.
Ένα μεγάλο έργο αιολικού πάρκου στη βόρεια Ελλάδα, εν μέρει χρηματοδοτούμενο από αμερικανικό επενδυτικό ταμείο, πήρε περιβαλλοντική άδεια το 2014. Τοπικοί αγρότες και κυνηγοί κατέθεσαν μήνυση κατά της επένδυσης και έφτασε στο ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της Ελλάδας, το οποίο απέρριψε την προσφυγή το 2019. Το ενεργειακό έργο επανεξετάστηκε και έλαβε νέα περιβαλλοντική άδεια δύο χρόνια αργότερα. Η άδεια προσβλήθηκε ξανά, αυτή τη φορά από τον τοπικό δήμο. Η ημερομηνία του δικαστηρίου έχει οριστεί για τον φετινό Νοέμβριο, αλλά είναι πιθανή η αναβολή, δήλωσε άτομο που εμπλέκεται στην υπόθεση.
Ο ΣΕΒ είναι επίσης δυσαρεστημένος που η κυβέρνηση εφαρμόζει την ψηφιακή τεχνολογία στους ελληνικούς εργασιακούς κανόνες, όπως η διαδικασία ειδοποίησης για υπερωριακή εργασία, χωρίς να αναθεωρήσει αυτούς τους κανόνες. «Ψηφιοποιούν μια κακή διαδικασία», είπε ο κ. Παπαλεξόπουλος. «Ας αναθεωρήσουμε τις διαδικασίες πριν τις κάνουμε ψηφιακές. Αυτός είναι ο τύπος βαθύτερης μεταρρύθμισης που δεν έχει γίνει αρκετά ακόμη».
Η κυβέρνηση λέει ότι θέλει να διαχειρισεί τις δικαστικές μεταρρυθμίσεις σε μια δεύτερη θητεία. Ο κ. Μητσοτάκης δεσμεύτηκε να αναμορφώσει τις κρατικές επιχειρήσεις μετά από τη σύγκρουση τρένου τον Φεβρουάριο στη βόρεια Ελλάδα, η οποία στοίχισε τη ζωή σε 57 άτομα.
Η συντριβή αποκάλυψε πώς η ανικανότητα, ο καθυστερημένος εκσυγχρονισμός και οι πελατειακές σχέσεις συνεχίζουν να καταστρέφουν τμήματα του δημόσιου τομέα της Ελλάδας. Το ξέσπασμα οργής για την τραγωδία έριξε την υποστήριξη της κυβέρνησης και ώθησε τον κ. Μητσοτάκη να καθυστερήσει τις εκλογές.
Η Ελλάδα απολαμβάνει μια ώθηση από τα Ταμεία Ανάκαμψης της ΕΕ μετά την πανδημία, τα οποία δημιουργήθηκαν ειδικά για να βοηθήσουν τον οικονομικά εύθραυστο Νότο της Ευρώπης να ανακάμψει. Η τρέχουσα ανάπτυξη και η κυβερνητική «γενναιοδωρία» μπορεί να είναι δύσκολο να διατηρηθούν όταν τελειώσουν τα κονδύλια της ΕΕ.
Μερικά από τα καλύτερα οικονομικά νέα προήλθαν από το εμπόριο, το οποίο έχει αυξηθεί σημαντικά ως ποσοστό του ελληνικού ΑΕΠ, αντανακλώντας μια οικονομία που έχει ανοίξει περισσότερο στον διεθνή ανταγωνισμό.
Ο τουρισμός ανακάμπτει δυναμικά από την πανδημία, ενώ άλλοι τομείς όπως η ναυτιλία και τα διυλιστήρια πετρελαίου ευδοκιμούν. Οι Έλληνες μεγιστάνες της ναυτιλίας επωφελήθηκαν εν μέρει από τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου, το οποίο πολλά άλλα δεξαμενόπλοια δεν θα αγγίξουν.
Οι κάποτε μικρές εξαγωγές μεταποίησης αυξάνονται επίσης. Ωστόσο, η ανάκαμψη της Ελλάδας αυξάνει τις εισαγωγές ακόμη πιο γρήγορα, οδηγώντας σε έλλειμμα στο εμπορικό έλλειμμα. Εάν διατηρηθεί, αυτό το έλλειμμα θα μπορούσε να αναζωογονήσει την εξάρτηση από τον εξωτερικό δανεισμό, ένα πρόβλημα που ταλαιπωρούσε την Ελλάδα πριν από την κρίση της.
Η κυβέρνηση κατηγορεί την περσινή άνοδο των τιμών της ενέργειας για το εμπορικό έλλειμμα, αλλά ορισμένοι οικονομολόγοι λένε ότι υπάρχει κάτι περισσότερο. «Υπάρχει πολύ μεγάλη εξάρτηση από εισαγόμενα αγαθά», είπε η κ. Ξαφά. «Η παραγωγική βάση στην Ελλάδα δεν είναι αρκετά ευρεία ώστε οι αυξήσεις της ζήτησης να μπορούν να ικανοποιηθούν από εγχώριες πηγές».
Ο μικρός αλλά αναπτυσσόμενος τεχνολογικός τομέας της Ελλάδας είναι ένα άλλο φωτεινό σημείο. Τα funds και η χρηματοδότηση από την ΕΕ τροφοδοτούν μια σκηνή startup που μόλις υπήρχε πριν από μια δεκαετία - τώρα έχει κεφαλαιοποίηση κοντά στα 10 δισεκατομμύρια δολάρια, δήλωσε ο Μάρκο Βερέμης, επενδυτής στον τομέα της τεχνολογίας με έδρα την Αθήνα.
Οι ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα ενισχύονται έντονα, αν και από χαμηλό επίπεδο, φτάνοντας το αντίστοιχο ποσό των 7,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων πέρυσι.
Η Google, η Amazon.com και η Microsoft έχουν ανοίξει cloud centers ή data centers στην Ελλάδα. Η φαρμακευτική εταιρεία Pfizer άνοιξε ένα ερευνητικό κέντρο στη Θεσσαλονίκη, με βάση τη γεωγραφική θέση της Ελλάδας μεταξύ Ανατολής και Δύσης, την αφθονία των καλά μορφωμένων ανθρώπων, το σχετικά χαμηλό μισθολογικό κόστος και τα φορολογικά κίνητρα.
Οι πολυεθνικές επενδύουν όχι επειδή η Ελλάδα είναι φθηνή, αλλά επειδή είναι σταθερή, σύμφωνα με τον σύμβουλο του πρωθυπουργού κ. Πατέλη. «Γι’ αυτό ήταν τόσο σημαντικό για την Ελλάδα να παραμείνει στο ευρώ», είπε.