Τα jumbo στεγαστικά δάνεια είναι οι πρώτοι «σπόροι» της κατάρρευσης της First Republic Bank, καθώς μια μοναδική στρατηγική δανεισμού μεγάλων χρηματικών ποσών σε πλούσιους ιδιώτες «ανατινάχθηκε» με θεαματικό τρόπο.
Οπως μεταδίδει το Bloomberg, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο πρόεδρος της First Republic, Jim Herbert, ο οποίος τότε διοικούσε τη San Francisco Bancorp, ήθελε να μπει σε μια νέα επιχειρηματική γραμμή. Οι πελάτες της περιοχής του κόλπου του Σαν Φρανσίσκο ζητούσαν ασυνήθιστα μεγάλα δάνεια για να αγοράσουν ακριβά ακίνητα στην περιοχή.
«Γιατί δεν προχωράμε δύο από αυτά και να δούμε πώς θα πάνε; Δεν μπορεί να χρεοκοπήσει ολόκληρη η τράπεζα», είπε ο Herbert στον πρόεδρο της εταιρείας, σύμφωνα με πρακτικά της συνομιλίας που είναι δημοσιευμένα στον ιστότοπο της First Republic.
Χρόνια αργότερα αφότου ο Herbert άφησε τη San Francisco Bancorp και ίδρυσε την First Republic, η νέα του τράπεζα έγινε γνωστή για ενυπόθηκα δάνεια αποπληρωμής μόνο τόκων για ένα χρονικό διάστημα, με χαμηλά επιτόκια, σε δανειολήπτες με υψηλά εισοδήματα. Τυπικά, δεν χρειαζόταν να αρχίσουν να αποπληρώνουν το κεφάλαιο για μια δεκαετία.
Η ζήτηση για τα δάνεια αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας καθώς οι πλούσιοι πελάτες έψαχναν στεγαστικά δάνεια που θα τους επέτρεπαν να διατηρήσουν το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων τους σε επενδύσεις υψηλότερης απόδοσης. Η τάση βοήθησε τη First Republic να διπλασιάσει τα περιουσιακά της στοιχεία σε τέσσερα χρόνια. Συνέβαλε επίσης στην κατάρρευσή της.
Τα ξημερώματα της Δευτέρας, η JP Morgan Chase & Co. συμφώνησε να εξαγοράσει τη First Republic από τη Federal Deposit Insurance Corp., η οποία πήρε στα χέρια της την τράπεζα μετά από μια ταραχώδη περίοδο κατά την οποία η μετοχή της είχε κατρακυλήσει και οι καταθέτες είχαν τραβήξει σχεδόν τα μισά χρήματά τους. Μόλις λίγες εβδομάδες νωρίτερα, οι μεγαλύτερες τράπεζες της Wall Street είχαν παρέμβει για να την ενισχύσουν με τα δικά τους μετρητά.
Η συμφωνία σηματοδοτεί τη δεύτερη μεγαλύτερη τραπεζική χρεοκοπία που έχει γίνει ποτέ στις ΗΠΑ και την τρίτη μόλις φέτος, φέρνοντας ξανά στο επίκεντρο την τραπεζική κρίση του Μαρτίου, μετά από ένα διάλειμμα τις εβδομάδες που ακολούθησαν μετά την κατάρρευση της Silicon Valley Bank και Signature Bank.
Τα παραπάνω στοιχεία βασίζονται σε συνομιλίες με πολλά άτομα που έχουν γνώση του θέματος, τα οποία ζήτησαν να μην ταυτοποιηθούν συζητώντας προσωπικές πληροφορίες.
Σχέδιο διάσωσης
Δεν αναμενόταν ωστόσο να εξελιχθεί έτσι η κατάσταση. Στις 16 Μαρτίου, καθώς ο πανικός εξαπλώθηκε σε περιφερειακές τράπεζες στις ΗΠΑ, 11 από τις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας ενώθηκαν για να εισφέρουν καταθέσεις 30 δισεκατομμυρίων δολαρίων στη First Republic για τουλάχιστον τέσσερις μήνες. Η τιμή της μετοχής της τράπεζας είχε καταρρεύσει από τότε που η SVB και η Signature είχαν καταρρεύσει, με τους επενδυτές να ανησυχούν ότι το μεγάλο ποσοστό των ανασφάλιστων καταθέσεων της First Republic θα μπορούσε να την αφήσει ευάλωτη στην ίδια μοίρα. Επρεπε να σταθεροποιηθεί η τράπεζα, δίνοντάς της αρκετό χρόνο για να βρει έναν αγοραστή και να αποφύγει την κατάσχεσή της από τις ρυθμιστικές αρχές.
Οι σύμβουλοι συγχωνεύσεων και εξαγορών της First Republic άρχισαν γρήγορα να εργάζονται προσπαθώντας να πείσουν τις ίδιες τράπεζες να προχωρήσουν στην πλήρη εξαγορά της. Επικεφαλής της προσπάθειας ήταν ο Peter Orszag, επικεφαλής οικονομικών συμβούλων της Lazard Ltd. και κάποτε κορυφαίος οικονομολόγος του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα. Προστέθηκε στους μακροχρόνιους συμβούλους της JP Morgan σε περίπτωση που προέκυπταν συγκρουόμενα συμφέροντα, εάν η τελευταία αποφάσιζε να υποβάλει προσφορά. Ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας, Τζέιμι Ντάιμον, είχε βοηθήσει τελικά στην ενορχήστρωση της συμφωνίας κατάθεσης.
Ο Ντάιμον υποβάθμισε τον ρόλο του στην αρχική συμφωνία διάσωσης σε μια τηλεδιάσκεψη τη Δευτέρα, λέγοντας ότι ήταν «μόνο το πρώτο τηλεφώνημα». Πρόσθεσε ότι το σύστημα για τη διατήρηση της συμβουλευτικής ομάδας χωριστά από αυτές που σκέφτονται να αγοράσουν, ήταν «πολύ, πολύ υγιές».
Ωστόσο, στο επίκεντρο του ισολογισμού της First Republic βρισκόταν ένα πρόβλημα 137 δισεκατομμυρίων δολαρίων που τον έκανε ιδιαίτερα δύσκολο να πουληθεί: Ενα γιγαντιαίο βιβλίο από αυτά τα χαμηλότοκα στεγαστικά δάνεια, αναμεμειγμένα με κάποια άλλα, των οποίων η αξία είχε μειωθεί σοβαρά από τότε που η Federal Reserve άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια.
Στην αρχή της χρονιάς, η First Republic είπε ότι τα στεγαστικά δάνειά της θα ήταν περίπου 19 δισεκατομμύρια δολάρια λιγότερο από την ονομαστική τους αξία, εάν πουληθούν. Είχε επίσης άλλα 8 δισεκατομμύρια δολάρια περίπου σε απομειώσεις άλλων δανείων καθώς και μη πραγματοποιηθείσες απώλειες σε ομόλογα.