Το 40% των ρωσόφωνων της Γερμανίας πιστεύει ότι για τον πόλεμο στην Ουκρανία ευθύνεται η Ρωσία. Το συμπέρασμα προκύπτει από έρευνα του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων dimap για λογαριασμό της DW. Οι ερωτηθέντες είναι πολίτες με μητρική γλώσσα τη ρωσική, που έχουν ρωσικό μεταναστευτικό υπόβαθρο ή προέρχονται από κάποια πρώην δημοκρατία της Σοβιετικής Ένωσης.
Οι απόψεις ως προς τον αριθμό των ρωσόφωνων στη Γερμανία διίστανται. Σε έρευνα της πλατφόρμας για προσφυγικά ή μεταναστευτικά ζητήματα Mediendienst Integration το 2020 γίνεται λόγος για 3,5 εκατομμύρια. Οι περισσότεροι απ' αυτούς είχαν μεταναστευτικό υπόβαθρο στη Ρωσία, το Καζακστάν και την Ουκρανία. Είτε οι ίδιοι είτε τουλάχιστον ένας από τους γονείς τους γεννήθηκε επομένως στις χώρες αυτές. Μόνο όμως το 61% εξ αυτών είχαν τη ρωσική ως μητρική γλώσσα.
Σε ακριβώς αυτή την ομάδα επικεντρώθηκε η δημοσκόπηση για λογαριασμό της Deutsche Welle. Σχεδόν τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων, τον Απρίλιο του 2023, δήλωσαν ότι έχουν πλέον χειρότερη γνώμη για τον Βλαντιμίρ Πούτιν απ' ό,τι πριν την εισβολή στην Ουκρανία. Για το 22% η εικόνα του προέδρου της Ρωσίας έχει αλλάξει «μάλλον αρνητικά», 14 μήνες μετά την έναρξη του πολέμου, ενώ το 43% απάντησε «πολύ αρνητικά». Συνολικά, πρόκειται για το 65%.
Η έρευνα της DW δείχνει ότι οι ερωτηθέντες ανησυχούν πολύ για τον πόλεμο. Αν αθροίσουμε τα ποσοστά, καταλήγουμε στο ότι σχεδόν το 80% είναι «πολύ ανήσυχο» ή «μάλλον ανήσυχο». Το γεγονός αυτό οφείλεται πιθανώς στο ότι το 20% των συμμετασχόντων στη σφυγμομέτρηση έχει μέλη της οικογένειάς του ή γνωστούς που πολεμούν στο μέτωπο ως στρατιώτες. Η έρευνα δεν αποκαλύπτει αν μάχονται υπέρ της Ρωσίας ή της Ουκρανίας.
Η πλειοψηφία θέλει βελτίωση των σχέσεων Βερολίνου-Μόσχας
Ειδικά οι άνω των 40 ετών αισθάνονται περισσότερο επηρεασμένοι από τα τεκταινόμενα στην Ουκρανία. «Νομίζω ότι πρόκειται για ένα γενικό φαινόμενο που αφορά τη συγκεκριμένη γενιά», εξηγεί ο Έντβιν Βάρκεντιν, ο οποίος εργάζεται στο Μουσείο Πολιτιστικής Ιστορίας των Ρωσογερμανών στην πόλη Ντέτμολντ και ήρθε στη Γερμανία από το Καζακστάν τη δεκαετία του 1990. Ο ερευνητής εκτιμά ότι, όταν είσαι πάνω από 40 ετών, έχεις οικογένεια, ένα επάγγελμα και μια συγκεκριμένη ζωή, ανησυχείς περισσότερο για το μέλλον απ' ό,τι οι νεότεροι.
Σχεδόν οι μισοί ερωτηθέντες (45%) θεωρούν ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει αρνητικό αντίκτυπο στις σχέσεις Γερμανών και Ρώσων. Η άποψη είναι πολύ πιο διαδεδομένη στις ηλικίες 18-39 ετών (56%), απ' ό,τι μεταξύ ατόμων ηλικίας 60 ετών και άνω (31%).
Όσον αφορά τις σχέσεις της Γερμανίας με τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές, η πλειοψηφία επιθυμεί αποκατάσταση των σχέσεων Βερολίνου και Μόσχας. Στην έρευνα της DW, το 44% τάσσεται υπέρ, ενώ μόλις το ένα τρίτο επιθυμεί μια ισχυρότερη υποστήριξη της Ουκρανίας.
Ο ερευνητής Έντβιν Βάρκεντιν εκτιμά ότι και οι περισσότεροι Γερμανοί επιθυμούν αποκατάσταση των σχέσεων με τη Ρωσία: «Νομίζω ότι ο κόσμος θα ήθελε να δει τις διμερείς σχέσεις να βελτιώνονται και να εντατικοποιούνται. Όμως υπό διαφορετικές συνθήκες, όπως π.χ. με διαφορετική κυβέρνηση ή ένα διαφορετικό πολιτικό σύστημα», τονίζει.
Άδηλη η έκβαση του πολέμου
Ο ίδιος ο Βάρκεντιν χαιρετίζει τη θέση του 33% των ερωτηθέντων υπέρ μιας ισχυρότερης στήριξης της Ουκρανίας: «Δεν θα μπορούσα να φανταστώ ένα τέτοιο αποτέλεσμα πριν από τις 24 Φεβρουαρίου 2022». Ο ερευνητής τονίζει ότι έλειψε από τις δημόσιες συζητήσεις πέρυσι «το ζήτημα της στήριξης Ουκρανών προσφύγων ή της αποστολής βοήθειας στην Ουκρανία από ρωσόφωνους της Γερμανίας».
Οι μισοί ρωσόφωνοι στη Γερμανία θα μπορούσαν να διαδηλώσουν για τον άμεσο τερματισμό του πολέμου. Για την υποστήριξη της Ουκρανίας θα κατέβαινε στο δρόμο το 17%, ενώ υπέρ της Ρωσίας θα διαδήλωνε το 9%. Μόλις ένα 4% θα έπαιρνε μέρος σε διαδήλωση υπέρ του Βλαντιμίρ Πούτιν, ενώ ένα 20% των ερωτηθέντων εμφανίζεται πρόθυμο να διαδηλώσει εναντίον του Ρώσου προέδρου.
Οι περισσότεροι, πάντως, είναι επιφυλακτικοί για το μέλλον. Σχεδόν οι μισοί αναμένουν ότι μακροπρόθεσμα δεν θα υπάρξει ειρήνη. Από τη δημοσκόπηση προκύπτει ένα 50-50 για το ποιος θα κερδίσει τον πόλεμο. Το 11% αναμένει ότι θα κερδίσει η Ρωσία και το 9% η Ουκρανία. Μόλις το 20% πιστεύει σε διπλωματική λύση.
Ο Βάρκεντιν προτρέπει τους Γερμανούς πολιτικούς «να εξετάσουν προσεκτικότερα τις έρευνες και τα στατιστικά στοιχεία που προκύπτουν από έρευνες, όπως αυτή της DW», προκειμένου να κατανοήσουν ότι η μετα-σοβιετική κοινότητα στη Γερμανία είναι εξαιρετικά ετερογενής ομάδα που έχει κοινωνικοποιηθεί στη Γερμανία. «Αυτό θα ήταν εξαιρετικά σημαντικό», τονίζει ο ερευνητής, «ώστε να μη δημιουργηθεί η εντύπωση ότι έχουμε να κάνουμε με μια κοινότητα με, ενδεχομένως, διαφορετικές απόψεις για τον πόλεμο απ' ό,τι η υπόλοιπη γερμανική κοινωνία».
Από τη δημοσκόπηση ο ερευνητής εξάγει το «σημαντικό συμπέρασμα» ότι η στάση των ερωτηθέντων απέναντι στον ρωσικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας, αν και συχνά συναισθηματικά φορτισμένη, αντιστοιχεί εν πολλοίς με τη στάση του συνόλου της γερμανικής κοινωνίας. «Θεωρώ, λοιπόν, ότι τέτοια αποτελέσματα είναι σε θέση να επιδράσουν θετικά και να βελτιώσουν τη συνύπαρξη σε μια χώρα μεταναστών, όπως η Γερμανία».
ΠΗΓΗ: DEUTSCHE WELLE