H Ισπανία βρίσκεται σχεδόν στο τέλος της λίστας για την κοινωνική στέγαση στην ΕΕ με ποσοστό περίπου 2,5%. Την ίδια ώρα που ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι 9,3%, πρώτες χώρες στην κοινωνική κατοικία είναι η Ολλανδία με 30%, η Αυστρία με 24% και η Δανία με 20,9%, σύμφωνα με στοιχεία του Παρατηρητηρίου Στέγασης και Γης.
Στη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο το ποσοστό κυμαίνεται μεταξύ 10 και 20%, ενώ στο Βέλγιο είναι 5 με 10%. Η Γερμανία, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία, αφιερώνουν λιγότερο από το 5% του αποθέματος κατοικιών στην κοινωνική μίσθωση.
Το πρόβλημα αυτό έρχεται να λύσει, εν μέρει, η ισπανική κυβέρνηση η οποία ανακοίνωσε την διάθεση 50.000 κατοικιών για κοινωνική ενοικίαση και που ανήκουν στην Sareb – γνωστή ως «η τράπεζα των τοξικών δανείων».
Η Sareb ιδρύθηκε το 2012, από την κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος προκειμένου να λύσει το πρόβλημα των τραπεζών και των «τοξικών» δανείων. Σήμερα, η πλειοψηφία των μετοχών της βρίσκεται στα χέρια του δημοσίου (50,12%) και οι υπόλοιπες σε διάφορες τράπεζες. Από τότε που το κράτος ανέλαβε τον έλεγχο της λεγόμενης «κακής τράπεζας» το 2022, η νέα ομάδα διαχείρισης της έκανε εξαντλητική ανάλυση των κατοικιών που διέθετε, προσδιορίζοντας όχι μόνο τη γεωγραφική τους θέση αλλά και αν ήταν ελεύθερες ή κατοικημένες.
Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν «ολοκληρωμένες, κενές και έτοιμες» 21.000 κατοικίες για να μπορούν να μεταβιβαστούν ή να πουληθούν στις αυτόνομες κοινότητες και δήμους και που θα χρησιμοποιούνται για κοινωνική ενοικίαση.
Ο στόχος είναι διπλός: Aφενός κέρδη για την Sareb για ακίνητα που παρέμεναν ακατοίκητα την ίδια ώρα που το πρόβλημα στέγασης στην Ισπανία είναι τεράστιο και από την άλλη ένα προεκλογικό αβαντάζ για τους Σοσιαλιστές (ενόψει των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών της 28ης Μαΐου).
Από αυτά τα 50.000 ακίνητα, περίπου 35.000 μπορούν να διατεθούν άμεσα ενώ επιπλέον 15.000 νεόδμητα θα είναι έτοιμα για κοινωνική ενοικίαση σύντομα. Πρόκειται για 112 οικόπεδα τα οποία βρίσκονται στην Καταλονία, Βαλένθια, Καστίγια και Λεόν και Εξτρεμαδούρα στα οποία θα κατασκευαστούν 15.000 ακίνητα που θα παραδίδονται σε φάσεις.
Επιπλέον ως αυτή την ώρα υπάρχουν τουλάχιστον 14.000 κατοικημένα από ευάλωτες , οικονομικά, οικογένειες στις οποίες προτείνεται ένα πολύ προσιτό κοινωνικό ενοίκιο.
Το πρόβλημα που δημιουργείται είναι ότι τα περισσότερα ακίνητα της Sareb (το 85%) βρίσκονται εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων , όπου υπάρχει και η μεγαλύτερη ζήτηση. Η Sareb έχει μόλις 2.230 ακίνητα (15%) σε πόλεις όπως η Μαδρίτη, η Βαλένθια ή η Βαρκελώνη, όπου σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, οι τιμές ενοικίασης έχουν εκτοξευτεί τα τελευταία χρόνια.
Η θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης (Λαϊκό Κόμμα), είναι ότι αναγνωρίζει μεν το τεράστιο πρόβλημα της κοινωνικής στέγασης στην Ισπανία, τοποθετείται όμως διαφορετικά ως προς την αντιμετώπισή του: Προτείνει το χτίσιμο περισσότερων κατοικιών, στην ουσία ενεργοποίηση του κλάδου των οικοδομικών κατασκευών, μία φόρμουλα που εφαρμόστηκε στην Ισπανία από το 2003 μέχρι και την κρίση του 2008 που οδήγησε σε ένα φρενήρη ρυθμό κατασκευών (π.χ. το 2006 χτίστηκαν 760.000 ακίνητα ενώ το 2021 μόλις 100.000).
Το Λαϊκό Κόμμα υποστηρίζει ότι με αυτόν τον τρόπο η προσφορά θα αυξηθεί και οι τιμές θα πέσουν. Όμως η φόρμουλα αυτή που ήταν γνωστή ως η «έκρηξη των ακινήτων» οδήγησε και στην έκρηξη των πιστώσεων και την υπερχρέωση των πολιτών και όταν η οικοδομική φούσκα έσκασε βρήκε την Ισπανία στα πρόθυρα πτώχευσης και το κράτος χρειάστηκε να παρέμβει για την διάσωση των τραπεζών.
ΠΗΓΗ: ΕΡΤ