Πρόταση κανονισμού σχετικά με τη διαβίβαση ποινικών δικογραφιών μεταξύ των κρατών μελών ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η αύξηση του διασυνοριακού εγκλήματος έχει οδηγήσει σε όλο και περισσότερες υποθέσεις στις οποίες περισσότερα κράτη μέλη έχουν δικαιοδοσία να ασκήσουν δίωξη για την ίδια υπόθεση. Οι παράλληλες ή πολλαπλές διώξεις μπορεί να είναι μη αποδοτικές, αναποτελεσματικές ή και επιζήμιες για τα δικαιώματα των ενδιαφερομένων, καθώς κανένα πρόσωπο δεν επιτρέπεται να διώκεται ή να τιμωρείται δύο φορές για την ίδια αξιόποινη πράξη.
Ως εκ τούτου, αναφέρει η Κομισιόν, η εν λόγω πρόταση θα συμβάλει στην πρόληψη της επανάληψης των διαδικασιών και στην αποφυγή περιπτώσεων ατιμωρησίας σε περίπτωση άρνησης παράδοσης βάσει ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης. Επιπλέον, θα συμβάλει στη διασφάλιση της διεξαγωγής των ποινικών διαδικασιών στο πλέον κατάλληλο κράτος μέλος, για παράδειγμα όπου τελέστηκε το μεγαλύτερο μέρος του εγκλήματος. Οι εν λόγω κοινοί κανόνες θα περιλαμβάνουν:
- κατάλογο κοινών κριτηρίων για τη διαβίβαση δικογραφιών, καθώς και τους λόγους άρνησης διαβίβασης δικογραφιών·
- προθεσμία για τη λήψη απόφασης σχετικά με τη διαβίβαση της δικογραφίας·
- κανόνες σχετικά με τα έξοδα μετάφρασης και τα αποτελέσματα της διαβίβασης δικογραφιών·
- υποχρεώσεις όσον αφορά τα δικαιώματα των υπόπτων και των κατηγορουμένων, καθώς και των θυμάτων·
- κανόνες σχετικά με τη χρήση του διασυνοριακού ψηφιακού διαύλου επικοινωνίας μεταξύ των αρμόδιων αρχών.
Προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας διαβίβασης, ο προτεινόμενος κανονισμός περιέχει επίσης διατάξεις για τη δικαιοδοσία σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Αναμένεται να μειώσει το επίπεδο κατακερματισμού, να παράσχει μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου και, τελικά, να αυξήσει τον αριθμό των ποινικών δικογραφιών που διαβιβάζονται επιτυχώς.
Ο προτεινόμενος κανονισμός θα πρέπει τώρα να συζητηθεί και να συμφωνηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πριν τεθεί σε ισχύ.
Μέχρι σήμερα, τα κράτη μέλη της ΕΕ διαβιβάζουν μεταξύ τους ποινικές δικογραφίες με βάση διάφορες νομικές πράξεις και όχι ένα ενιαίο νομικό πλαίσιο σε ολόκληρη την ΕΕ. Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τη διαβίβαση των ποινικών δικογραφιών, της 15ης Μαΐου 1972, κυρώθηκε και εφαρμόστηκε μόνο από 13 κράτη μέλη. Τα περισσότερα κράτη μέλη βασίζονται στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση αμοιβαίας δικαστικής συνδρομής επί ποινικών υποθέσεων, του 1959 (άρθρο 21), σύμφωνα με την οποία οι διαβιβάσεις δεν ρυθμίζονται σε μεγάλο βαθμό και βασίζονται στο εθνικό δίκαιο. Τα κράτη μέλη υπέγραψαν συμφωνία για τη διαβίβαση ποινικών δικογραφιών ήδη από το 1990, αλλά δεν έχει τεθεί σε ισχύ.
«Οι εγκληματικές δραστηριότητες αλλάζουν και προσαρμόζονται στις νέες συνθήκες, όπως και τα εργαλεία μας για την αντιμετώπισή τους», δήλωσε ο Ευρωπαίος επίτροπος Δικαιοσύνης Ντιντιέ Ρεντέρς. «Είναι ζωτικής σημασίας να συνεχίσουμε να εκσυγχρονίζουμε το δικαστικό μας σύστημα, ώστε να διασφαλίσουμε ότι είναι έτοιμο να ανταποκριθεί στις τρέχουσες προκλήσεις, ιδίως σε μια Ευρώπη χωρίς σύνορα. Ο εν λόγω κανονισμός θα εξοικονομήσει χρόνο, θα αποτρέψει την επανάληψη των διώξεων και θα αποφύγει την ατιμωρησία σε διασυνοριακές υποθέσεις».