Tη νομική δυνατότητα να αξιοποιήσει προσωρινά τουλάχιστον 33,8 δισεκατομμύρια ευρώ κατασχεθέντων περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας έχει η ΕΕ, προκειμένου να συμβάλει στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, σύμφωνα με πηγές του Bloomberg.
Η Νομική Υπηρεσία του Συμβουλίου της Ενωσης είπε στους διπλωμάτες των κρατών-μελών ότι ένα τέτοιο σχέδιο είναι νομικά εφικτό, εφόσον δεν απαλλοτριωθούν τα περιουσιακά στοιχεία και πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, όπως χρόνος λήξης, εστίαση σε ρευστά περιουσιακά στοιχεία και οπωσδήποτε επιστροφή του κεφαλαίου και των τόκων κάποια στιγμή στη Ρωσία.
Η ΕΕ διερευνά επιλογές για τη χρήση παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων μετά την εισβολή στην Ουκρανία, αλλά η ιδέα είναι αμφιλεγόμενη και οι συζητήσεις βρίσκονται σε πολύ προκαταρκτικό στάδιο. Αξιωματούχοι της ΕΕ και ορισμένα κράτη-μέλη ανησυχούν για τη δυνατότητα νομικής τεκμηρίωσης μιας τέτοιας κίνησης και για το προηγούμενο που θα μπορούσε να δημιουργήσει, ιδιαίτερα όσον αφορά τη χρήση περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι «με τα παγωμένα κεφάλαια των ολιγαρχών και τα περιουσιακά στοιχεία της κεντρικής της τράπεζας», θέλει να κάνει τη Ρωσία να πληρώσει για την καταστροφή που προκάλεσε η εισβολή στην Ουκρανία.
Αξιωματούχοι της G7 και της ΕΕ δήλωσαν ότι δεν υπάρχουν σαφή νομικά ερείσματα που να δικαιολογούν απλή κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων ρωσικών τραπεζών και ανακατεύθυνσή τους στην Ουκρανία.
Αντίθετα, ως πρώτο βήμα, η ΕΕ εξετάζει να συγκεντρώσει τα περιουσιακά στοιχεία σε ευρωπαϊκό ή διεθνές επίπεδο, προκειμένου να δημιουργήσει αποδόσεις που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας -έργο που η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι θα μπορούσε να κοστίσει τουλάχιστον 350 δισ. δολάρια.
Ενώ ορισμένοι νομικοί της ΕΕ βλέπουν δυνατότητα προόδου για το σχέδιο, η Κομισιόν είναι πιο επιφυλακτική σχετικά με τη νομική τεκμηρίωση της χρήσης δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων, καθώς και για την όλη πολυπλοκότητα του εγχειρήματος, σύμφωνα με τις πηγές. Αξιωματούχοι πιστεύουν ότι οποιοδήποτε σχέδιο πρέπει να πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με την G7.
Η Επιτροπή προειδοποίησε επίσης ότι θα ήταν δύσκολο να ληφθεί απόφαση έως ότου ξεκαθαριστεί ο όγκος των περιουσιακών στοιχείων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, με πρώτο βήμα τον εντοπισμό τους. Ορισμένες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για παγωμένα περιουσιακά στοιχεία της ρωσικής κεντρικής τράπεζας στο εξωτερικό που ανέρχονται σε 300 δισ. δολάρια. Αξιωματούχοι της ΕΕ εκτιμούν ότι περίπου 33,8 δισ. ευρώ απ' αυτά βρίσκονται σε καταθέσεις στην ΕΕ, αν και το ποσό είναι ακόμη υπό αξιολόγηση.
Η διαχείριση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων θα συνεπαγόταν, πράγματι, ορισμένους κινδύνους. Κατά τη διάρκεια συζήτησης με τους πρεσβευτές της ΕΕ την Τετάρτη, νομικοί εξήγησαν ότι εάν υπήρχε απώλεια στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής διαχείρισης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, θα έπρεπε να δοθεί αποζημίωση μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ ή από τα κράτη-μέλη.
Ορισμένα κράτη-μέλη θα συνεχίσουν να πιέζουν για κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων από τους συμμάχους, σε συνδυασμό με μια ξεχωριστή προσπάθεια να λογοδοτήσει η Μόσχα για εγκλήματα πολέμου στο ειδικό δικαστήριο.