Τα επόμενα χρόνια θα είναι κρίσιμα για την εφαρμογή του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), το εμβληματικό χρηματοδοτικό μέσο που ανέπτυξε η ΕΕ ως απόκριση στην πανδημία. Τα ενδιαφερόμενα μέρη έχουν ήδη επιδείξει το έντονο ενδιαφέρον τους για αυτόν τον καινοτόμο χρηματοδοτικό μηχανισμό.
Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο προετοιμάζεται για τη δημοσίευση μιας σειράς εκθέσεων σχετικών με το θέμα αυτό.
Οπως αναφέρει ανακοίνωση:
Σήμερα δημοσιεύσαμε μια συγκριτική ανάλυση του ΜΑΑ και της χρηματοδότησης που παρέχεται στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής της ΕΕ, στην οποία επιχειρούμε να αντλήσουμε προκαταρκτικά συμπεράσματα που θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη κατά την κατάρτιση του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ για τη μετά το 2027 περίοδο.
Στην επισκόπηση εξετάζονται οι ομοιότητες και οι διαφορές μεταξύ των δύο μέσων, από την άποψη της διακυβέρνησης και της διαχείρισής τους, του προγραμματισμού των δαπανών, των προϋποθέσεων για την πραγματοποίηση πληρωμών, της παρακολούθησης και του κόστους εφαρμογής τους, των δικλίδων και του ελέγχου.
Με λίγα λόγια, η χρηματοδότηση των 724 δισεκατομμυρίων ευρώ που διέθεσε η ΕΕ μέσω του ΜΑΑ σημαίνει ότι, μεταξύ 2021 και 2027, οι χώρες της ΕΕ μπορούν να δαπανήσουν πολύ μεγαλύτερα ποσά από ό,τι στο παρελθόν για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή.
Με αυτό τον τρόπο θα αυξηθεί επίσης περαιτέρω το ποσοστό των χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ δημόσιων επενδύσεων σε ολόκληρη την ΕΕ. Καθώς ο ΜΑΑ εφαρμόζεται συγχρόνως με τα ταμεία συνοχής, οι χώρες της ΕΕ μπορούν να επιλέξουν να χρηματοδοτήσουν επενδύσεις είτε με το ένα είτε με το άλλο μέσο.
Συνεπώς, ο συντονισμός της εφαρμογής τους είναι άκρως σημαντικός, καθώς οι διάφορες χώρες οφείλουν να εξασφαλίσουν ότι τα δύο μέσα αλληλοσυμπληρώνονται και δεν αλληλοεπικαλύπτονται.
Τα δύο μέσα εφαρμόζονται εντός διαφορετικών γενικών ρυθμίσεων περί πλαισίου, διακυβέρνησης και διαχείρισης, λόγω των διαφορετικών στόχων που επιδιώκουν. Αυτό σημαίνει ότι τα όργανα της ΕΕ και οι εθνικές αρχές έχουν διαφορετικές αρμοδιότητες για κάθε μέσο. Και στα δύο μέσα, η χρηματοδότηση παρέχεται μέσω επιχορηγήσεων, για τον ΜΑΑ, ωστόσο, η εκταμίευση πόρων μπορεί να γίνει και με τη μορφή επιστρεπτέων δανείων.
Για τις ενισχύσεις της συνοχής που διατίθενται στις διάφορες χώρες λαμβάνονται υπόψη οι περιφερειακές ανισότητες, κάτι που δεν συμβαίνει με την κατανομή της χρηματοδότησης από τον ΜΑΑ. Τα δύο μέσα διαφέρουν επίσης σημαντικά και από την άποψη των διαδικασιών έγκρισης και αξιολόγησής τους: ενώ οι ενισχύσεις της συνοχής καταβάλλονται βάσει πραγματικών εξόδων, προϋπόθεση για την καταβολή των ενισχύσεων από τον ΜΑΑ είναι, μεταξύ άλλων, η επίτευξη οροσήμων και τιμών-στόχου, στοιχεία που αποτελούν επίσης τη βάση των εφαρμοζόμενων δικλίδων και των διενεργούμενων ελέγχων. Κατά συνέπεια, για τον ΜΑΑ, η Επιτροπή επαφίεται περισσότερο στα εθνικά συστήματα για την αποτελεσματική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ.