Το κόστος τραπεζικών δανείων στην Τουρκία έπεσε κάτω από τα επιτόκια καταθέσεων σε λίρες για πρώτη φορά από το 2019, καθώς η πιο «επιθετική χαλάρωση» στον κόσμο σε συνδυασμό με νέους κανονισμούς καθιστούν φθηνότερα τα δάνεια για τις επιχειρήσεις.
Το μέσο επιτόκιο δανεισμού μειώθηκε στο 14%, μία ποσοστιαία μονάδα χαμηλότερα από τα επιτόκια καταθέσεων, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία για την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου.
Η εν λόγω «ανωμαλία» προέκυψε καθώς η τουρκική κεντρική τράπεζα μείωσε το κόστος δανεισμού κατά 500 μονάδες βάσης φέτος, παρά τον πληθωρισμό που ξεπέρασε το 85%. Πρόσθετοι κανονισμοί ανάγκασαν τις τράπεζες να προσφέρουν στις επιχειρήσεις φθηνότερη πίστωση προκειμένου να ενισχύσουν τις ευνοούμενες βιομηχανίες, ενόψει των κρίσιμων εκλογών για τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όπως γράφει το Bloomberg.
Στην τελευταία συνεδρίαση της χρονιάς, την Πέμπτη, η κεντρική τράπεζα πιθανότατα θα διατηρήσει το βασικό της επιτόκιο στο 9%, με βάση την καθοδήγηση του περασμένου μήνα, που ανέφερε ρητά ότι τερματίζεται ο κύκλος της χαλάρωσης μετά από τέσσερις συνεχείς μειώσεις. Μόνο η Standard Charter Bank, σε έρευνα του Bloomberg, αναμένει μείωση 100 μονάδων βάσης.
Ως αποτέλεσμα της εξαιρετικά χαλαρής νομισματικής πολιτικής και των συμπληρωματικών ρυθμίσεων, το κόστος των δανείων έχει πλέον μειωθεί για 13 συνεχόμενες εβδομάδες, πέφτοντας κάτω ακόμη και από τα επιτόκια καταθέσεων για ένα μήνα. Είναι μια περίεργη κατάσταση για τις τράπεζες: τα χρήματα που συγκεντρώνουν από τα κεφάλαια που δανείζουν, δεν καλύπτουν το κόστος των αποταμιεύσεων που προσελκύουν.
Ο Τσαγντάς Ντογάν, διευθυντής ερευνών της Tera Yatirim με έδρα την Κωνσταντινούπολη, βλέπει το μέσο κόστος των δανείων να πέφτει στο 13,5%. Αυτό μεταφράζεται σε αρνητικό ποσοστό άνω του 70%, εφόσον προσαρμοστεί στον ετήσιο πληθωρισμό 84,4%.
Αντίθετα με τα δάνεια, τα επιτόκια καταθέσεων αυξήθηκαν ελαφρώς τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς οι τράπεζες προσπαθούν να προσελκύσουν περισσότερες αποταμιεύσεις σε λίρες, για να ανταποκριθούν στις ρυθμιστικές απαιτήσεις.
Το μέσο επιτόκιο για καταθέσεις με διάρκεια έως τρεις μήνες ήταν 22,5% τη δεύτερη εβδομάδα του Δεκεμβρίου, στο υψηλότερο σημείο από τον Ιούλιο του 2019, σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία.
Οι ρυθμιστικές αρχές προειδοποίησαν τις τράπεζες να μην αυξήσουν τα επιτόκια καταθέσεων τον Οκτώβριο και, σύμφωνα με έκθεση της Morgan Stanley στις 16 Δεκεμβρίου, δεν αποκλείεται να τεθούν «μαλακά όρια».
Το μείγμα πολιτικής που ακολουθείται από πέρυσι, που ονομάστηκε «οικονομικό μοντέλο της Τουρκίας», στοχεύει εν μέρει στη μετατόπιση των αποταμιεύσεων από δολάρια σε λίρες.
Οι καταθέσεις σε λίρες αποτελούσαν το ήμισυ των αποταμιεύσεων στο τραπεζικό σύστημα στις 9 Δεκεμβρίου, έναντι μόλις 35% στην αρχή του έτους, σύμφωνα με στοιχεία της ρυθμιστικής αρχής τραπεζών.