Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν αντιμετώπισε έντονη κριτική από το Κίεβο και τις χώρες της Βαλτικής αφότου πρότεινε ότι η Ρωσία θα πρέπει να λάβει εγγυήσεις ασφαλείας ως μέρος των μελλοντικών διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
Τα σχόλια σε συνέντευξη στο γαλλικό τηλεοπτικό κανάλι TF1, έγιναν αφότου ο Μακρόν είχε συνομιλίες με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Ουάσιγκτον, όπου συζήτησαν την επιθετικότητα της Ρωσίας και πώς μπορούν να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την Ουκρανία.
Ο Μακρόν είπε ότι οι δύο ηγέτες μίλησαν για την ανάγκη οι ΗΠΑ και η Ευρώπη να προετοιμάσουν μια «αρχιτεκτονική ασφαλείας για το αύριο» στην περιοχή. «Αυτό σημαίνει ότι ένα από τα βασικά σημεία που πρέπει να αντιμετωπίσουμε -όπως έλεγε πάντα ο [Ρώσος] πρόεδρος [Βλαντιμίρ] Πούτιν- είναι ο φόβος ότι το ΝΑΤΟ θα φτάσει μέχρι τις πόρτες του και η ανάπτυξη όπλων που θα μπορούσαν να απειλήσουν τη Ρωσία», είπε ο Μακρόν.
«Αυτό το θέμα θα είναι μέρος των θεμάτων για την ειρήνευση, επομένως πρέπει να προετοιμάσουμε τι είμαστε έτοιμοι να κάνουμε, πώς προστατεύουμε τους συμμάχους και τα κράτη μέλη μας και πώς να δώσουμε εγγυήσεις στη Ρωσία την ημέρα που θα επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Τα σχόλια προκάλεσαν έντονη κριτική στο Κίεβο την Κυριακή. «Κάποιος θέλει να παράσχει εγγυήσεις ασφαλείας σε ένα κράτος τρομοκρατικό και δολοφόνο;» έγραψε ο Oleksiy Danilov, ο επικεφαλής εθνικής ασφάλειας του Ουκρανού προέδρου Volodymyr Zelenskyy, σε tweet. Αναφερόμενος στα δικαστήρια μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, πρόσθεσε: «Αντί για τη Νυρεμβέργη — να υπογράψουμε συμφωνία με τη Ρωσία και να σφίξουμε τα χέρια;»
Ένας σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου Volodymyr Zelenskyy είπε ότι ο κόσμος χρειάζεται αντ' αυτού εγγυήσεις ασφαλείας από τη Ρωσία, η οποία θα πρέπει να λογοδοτήσει. «Ο πολιτισμένος κόσμος χρειάζεται «εγγυήσεις ασφαλείας» από τις βάρβαρες προθέσεις της Ρωσίας μετά τον Πούτιν», έγραψε στο Twitter ο Mykhailo Podolyak.
Το Κίεβο, το οποίο το ίδιο αναζητά μεταπολεμικές εγγυήσεις ασφαλείας από τα δυτικά κράτη, έχει απορρίψει κάθε πρόταση ότι ο Πούτιν θα έπρεπε να ανταμειφθεί με παραχωρήσεις μετά τη σύγκρουση, δεδομένου ότι η Ρωσία ήταν ο επιτιθέμενος.
Οι επικριτές είχαν προηγουμένως κατηγορήσει τον Μακρόν ότι ήταν ήπιος απέναντι στη Μόσχα, αφού υποστήριξε ότι η Δύση «δεν θα έπρεπε να ταπεινώνει τη Ρωσία» για τον πόλεμο, επειδή θα είναι ακόμα γείτονας μόλις τελειώσει η σύγκρουση.
Ο Αλεξάντερ Στουμπ, ο πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας, η οποία υπέβαλε αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ ως συνέπεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, δήλωσε ότι διαφωνεί ουσιαστικά με τον Μακρόν.
«Οι μόνες εγγυήσεις ασφαλείας στις οποίες πρέπει να εστιάσουμε είναι ουσιαστικά μη ρωσικές», έγραψε στο Twitter. «Η Ρωσία πρέπει πρώτα να εγγυηθεί ότι δεν επιτίθεται σε άλλους. Μόνο τότε μπορούμε να ξεκινήσουμε συζητήσεις για [την ευρωπαϊκή ασφάλεια]».
Ο Artis Pabriks, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Λετονίας, δήλωσε στους FT: «Η ιδέα ότι η ρωσική εισβολή [στην] Ουκρανία μπορεί να τερματιστεί από τη Δύση δίνοντας εγγυήσεις ασφαλείας στη Ρωσία πέφτει στην παγίδα της αφήγησης του Πούτιν ότι η Δύση και η Ουκρανία είναι υπεύθυνες για αυτό τον πόλεμο και η Ρωσία είναι [ένα] αθώο θύμα».
Ο Linas Linkevicius, πρώην υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας, έγραψε στο Twitter: «Η Ρωσία έχει όλες τις εγγυήσεις ασφαλείας εάν δεν επιτεθεί, δεν προσαρτήσει ή δεν καταλάβει τους γείτονές της. Αν κάποιος θέλει να δημιουργήσει μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας που επιτρέπει σε ένα τρομοκρατικό κράτος να συνεχίσει τις μεθόδους εκφοβισμού του, θα πρέπει να το ξανασκεφτεί».
Τα σχόλια του Μακρόν φάνηκε επίσης να δίνουν αξιοπιστία στον ισχυρισμό του Πούτιν ότι το ΝΑΤΟ είχε «επεκταθεί» προς τα σύνορα της Ρωσίας με την αποδοχή πρώην σοβιετικών κρατών και ότι αυτός ήταν ένας νόμιμος λόγος για την εισβολή.
Η συμμαχία αρνήθηκε κατηγορηματικά αυτόν τον ισχυρισμό, ενώ επαναλαμβάνει τακτικά την πολιτική της «ανοιχτής θύρας» ότι κάθε έθνος μπορεί να κάνει μια κυρίαρχη επιλογή να υποβάλει αίτηση για ένταξη, ανεξάρτητα από τη γεωγραφική του θέση, και ότι η Μόσχα δεν έχει δικαίωμα να ασκήσει βέτο στους αιτούντες.
Γάλλος αξιωματούχος δήλωσε την Κυριακή ότι η προτεραιότητα της Γαλλίας παραμένει να βοηθήσει την Ουκρανία να αντισταθεί στις ρωσικές επιθέσεις, για να διασφαλίσει ότι η κυριαρχία της θα μπορούσε να αποκατασταθεί μετά την αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων.
Ο αξιωματούχος απέρριψε την ιδέα ότι ο Μακρόν ήταν ήπιος με τη Ρωσία, επισημαίνοντας ότι ο Γάλλος πρόεδρος είχε καταδικάσει τις φρικαλεότητες που φέρεται να διαπράχθηκαν από τον ρωσικό στρατό και έστειλε Γάλλους ερευνητές να βοηθήσουν στις έρευνες για εγκλήματα πολέμου. Ωστόσο, θα χρειαζόταν μια «νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας» για την Ευρώπη για να αποφευχθούν μελλοντικοί πόλεμοι, πρόσθεσε ο αξιωματούχος: «Η Ρωσία δεν πάει πουθενά και θα χρειαστεί να συμμετάσχει σε αυτές τις συζητήσεις».
Καθώς ο πόλεμος μπαίνει στον 10ο μήνα του, δυτικοί αξιωματούχοι είπαν ότι δεν γίνονται επίσημες συνομιλίες σχετικά με το τέλος της σύγκρουσης. Οι ΗΠΑ και άλλοι σύμμαχοι της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, έχουν πει επανειλημμένα ότι θα εναπόκειται στον Ζελένσκι να αποφασίσει για τους όρους που θα δεχόταν η χώρα του.
Ο Μπάιντεν δήλωσε την Πέμπτη ότι θα ήταν πρόθυμος να μιλήσει με τον Πούτιν εάν ο Ρώσος ηγέτης ήταν σοβαρός στο να επιδιώξει τον τερματισμό του πολέμου, κάτι που όπως είπε δεν ισχύει προς το παρόν.
Ρώσοι αξιωματούχοι δήλωσαν αργότερα ότι ήταν επίσης «ανοιχτοί σε διαπραγματεύσεις προκειμένου να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους», αλλά μόνο εάν οι δυτικές χώρες αναγνωρίσουν ορισμένες απαιτήσεις.