Πριν από εννέα μήνες, στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ο Όλαφ Σολτς διακήρυξε ότι η στιγμή αποτέλεσε σημείο καμπής για τον στρατό της Γερμανίας και τη θέση του στον κόσμο. Αλλά από τότε, στις ένοπλες δυνάμεις έχουν φτάσει μόνο ψιλοποσά, σε σχέση με τα 100 δισ. ευρώ επιπλέον χρηματοδότησης που υποσχέθηκε ο καγκελάριος.
Η ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή που συστάθηκε την άνοιξη συνεδρίασε μόνο μία φορά, ενώ το υπουργείο Άμυνας δεν υπέβαλε προτάσεις για προμήθειες. Και η επόμενη συνεδρίασή του δεν προβλέπεται πριν από τον Φεβρουάριο, γράφουν οι Financial Times.
Βουλευτές της αντιπολίτευσης, αλλά και κορυφαίοι ειδικοί της χώρας σε θέματα ασφαλείας αρχίζουν να αναρωτιούνται εάν η δέσμευση της Γερμανίας να πρωταγωνιστήσει στην ευρωπαϊκή άμυνα είχε απλώς ρητορικό χαρακτήρα.
Ο αρχηγός των Χριστιανοδημοκρατών Φρίντριχ Μερτς εγκάλεσε τον καγκελάριο ότι αθετεί τις δεσμεύσεις του, σημειώνοντας ότι ο αμυντικός προϋπολογισμός του 2023 όχι μόνο δεν θα αυξηθεί, αλλά συρρικνώνεται κατά 300 εκατ. ευρώ με βάση τα κυβερνητικά σχέδια, και τονίζοντας ότι προκαλείται δυσπιστία στις συμμαχικές πρωτεύουσες. Η Γερμανία από καιρό υπολείπεται της υποχρέωσης που ορίζει το ΝΑΤΟ για δαπάνες ύψους 2% του ΑΕΠ ετησίως προς την άμυνα.
«Το σχέδιο είναι μακροπρόθεσμο», αντέτεινε ο Σολτς, «προκειμένου να διασφαλίσουμε την καταλληλότητα των παραγγελιών» και ότι ο ομοσπονδιακός στρατός θα εξοπλιστεί ώστε να είναι αξιόμαχος για τις επόμενες δεκαετίες.
Λίγοι στο Βερολίνο αμφιβάλλουν για την ειλικρίνεια του καγκελαρίου, ωστόσο αρκετοί εκτιμούν ότι μόλις τώρα αντιλαμβάνεται την κλίμακα της πρόκλησης που έχει θέσει για τη χώρα — έχοντας υποτιμήσει το πολιτικό κεφάλαιο που απαιτείται για να την αντιμετωπίσει.
Το 2021, ο στρατός της Γερμανίας με προσωπικό 183.000 ανθρώπων έλαβαν χρηματοδότηση 46,9 δισ. ευρώ, σύμφωνα με το Διεθνές Ερευνητικό Ινστιτούτο της Στοκχόλμης για την Ειρήνη. Για να επιτευχθεί ο στόχος του ΝΑΤΟ , οι δαπάνες θα έπρεπε να έχουν σκαρφαλώσει στα 75,5 δισ. ευρώ φέτος - εκτοξεύοντας τη Γερμανία στην τρίτη θέση, πίσω από τις ΗΠΑ και την Κίνα σε απόλυτους αριθμούς δαπανών για την άμυνα - και στα 85,6 δισ. ευρώ έως το 2026.
Το ειδικό επενδυτικό ταμείο των 100 δισ. ευρώ, εάν χρησιμοποιηθεί αμέσως, θα εξαντληθεί στη μέση της δεκαετίας. Άρα η κυβέρνηση θα πρέπει να επενδύσει επιπλέον ποσά, σε μια χώρα που έχει κάνει σημαία τής μεταψυχροπολεμικής εξωτερικής πολιτικής της τον πασιφισμό.
Το ταμείο των 100 δισ. ευρώ είναι «μια καλή αρχή, το σωστό μήνυμα», δηλώνει η Μαρί-Αγκνες Στρακ-Ζίμερμαν, πρόεδρος της επιτροπής του γερμανικού κοινοβουλίου για την άμυνα. «Πρέπει να δημιουργήσουμε αυτή τη νοοτροπία — να καταστήσουμε σαφές στους ανθρώπους ότι κάτι αλλάζει στη Γερμανία». Αυτό δεν θα συμβεί από τη μια μέρα στην άλλη, πρόσθεσε.
Στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες συμφωνούν ότι πρέπει να προηγηθεί αρκετά καλός σχεδιασμός.
«Αν δούμε τη μεγάλη εικόνα, συνειδητοποιούμε ότι όλο αυτό έγινε ξαφνικά», είπε η Ουλρίκε Φράνκε, μελετήτρια της γερμανικής αμυντικής πολιτικής στη δεξαμενή σκέψης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις Διεθνείς Σχέσεις. «Στις 24 Φεβρουαρίου η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία και στις 27 ο Σολτς είπε ξαφνικά ότι δίνει 100 δισεκατομμύρια επιπλέον στον στρατό. Ήταν σοκ για το σύστημα».
«Η Γερμανία προέρχεται από ελλιπείς επενδύσεις δεκαετιών και πολιτική παραμέληση των ενόπλων δυνάμεων». Οι ελλείψεις στις ικανότητες είναι «παντού», είπε — σε ξηρά, θάλασσα, αέρα και στον κυβερνοχώρο.
Μεταξύ άλλων, θα παραγγελθούν αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη F-35 και ένας νέος στόλος υποβρυχίων, ενώ δεν θα λείψει και η ενίσχυση του πεζικού.
Πρόσφατα η δημοφιλής γερμανική εφημερίδα Bild δημοσίευσε πρωτοσέλιδη είδηση ότι τελειώνουν τα πυρομαχικά, ακόμη και ο ιματισμός. Το Ομοσπονδιακό Γραφείο Εξοπλισμού, Τεχνολογίας και Υποστήριξης του στρατού διαχειρίζεται περίπου 9 δισ. ευρώ ετησίως, σύμφωνα με ανάλυση του Κρίστιαν Μόλινγκ και του Γερμανικού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων.
Καθώς οι αμυντικές συμβάσεις είναι επιρρεπείς σε τεράστιες υπερβάσεις προϋπολογισμού, οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι λένε ότι προσπαθούν να διορθώσουν τα πράγματα. «Δεν είναι ασήμαντες προμήθειες που γίνονται στα γρήγορα. Πρέπει όλα να μελετηθούν και να τα διαπραγματευτούμε με μεγάλη λεπτομέρεια», δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας Κρίστιαν Τιλς. Πιθανώς θα κατατεθούν για έγκριση από το κοινοβούλιο αρκετές προτάσεις μεγάλων συμβάσεων μέχρι το τέλος του έτους, πρόσθεσε.