Σε συμφωνία της τελευταίας στιγμής οδηγήθηκαν οι συνομιλίες για το κλίμα στη διάσκεψη COP27 στην Αίγυπτο, που βρέθηκαν ένα βήμα πριν την κατάρρευση το πρωί του Σαββάτου. Κι αυτό γιατί σημειώθηκε πρόοδος για μια συμφωνία ορόσημο αναφορικά με την πληρωμή φτωχότερων χωρών για τη ζημιά που έχει προκληθεί από την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Σύμφωνα με την πρόταση, θα δημιουργηθεί ένα νέο ταμείο το 2023 για το κόστος των κλιματικών καταστροφών. Οι διαπραγματεύσεις επικεντρώθηκαν στη γλώσσα που θα ικανοποιούσε τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις για σκληρότερη δράση με στόχο τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, μια ομάδα χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, της Βραζιλίας και της Κίνας, δεν επιθυμούσαν τέτοιες διατυπώσεις, υποστηρίζουν πηγές που επικαλείται το Bloomberg.
Η πρόοδος ήρθε με την προσθήκη μιας πρότασης που διασφαλίζει ότι θα διατεθούν κεφάλαια στις πιο ευάλωτες χώρες στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, όπως σε μικρά νησιωτικά και λιγότερο ανεπτυγμένα κράτη, ενώ σημειώνεται ότι θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν και άλλες - όπως ίσως ακόμη και η Κίνα - εφόσον συμβάλουν στην επίλυση του προβλήματος.
Εκατοντάδες αξιωματούχοι βρίσκονται κλεισμένοι σε διαπραγματεύσεις κεκλεισμένων των θυρών προσπαθώντας να συντάξουν ένα κείμενο που θα ικανοποιεί σχεδόν 200 χώρες.
Νωρίτερα ο επικεφαλής της ΕΕ για το κλίμα Φρανς Τίμερμανς απείλησε ότι οι 27 θα αποχωρήσουν από τις διαπραγματεύσεις στο θέρετρο Σαρμ Ελ Σέιχ της Ερυθράς Θάλασσας, διακινδυνεύοντας την προοπτική το COP27 να γίνει η πρώτη ετήσια συνάντηση χωρίς συμφωνία, εδώ και πάνω από μια δεκαετία. Ο ίδιος πρωτοστάτησε στις προσπάθειες να ξεκλειδώσει η διαδικασία, προωθώντας μια μεγάλη συμφωνία που ανταλλάσσει την υπόσχεση για παροχή μετρητών με μια πιο σκληρή γραμμή για τις εκπομπές.
«Η ΕΕ είναι ενωμένη στη φιλοδοξία να χτίσει πάνω σε όσα συμφωνήσαμε στη Γλασκόβη πέρυσι», δήλωσε, πλαισιωμένος από ομάδα Ευρωπαίων υπουργών Ενέργειας. «Δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι ο στόχος για αύξηση 1,5 βαθμού Κελσίου πεθαίνει σήμερα».
Το ευρωπαϊκό αίτημα να κορυφωθούν έως το 2025 οι παγκόσμιες εκπομπές και να υπάρξει δέσμευση για σταδιακή κατάργηση όλων των ορυκτών καυσίμων δεν περιλαμβανόταν στην τελευταία εκδοχή του κειμένου, αλλά οι προσπάθειες συνεχίζονται για την εξεύρεση διατύπωσης που θα μπορούσε να κατευνάσει τις ευρωπαϊκές ανησυχίες.
Η συμφωνία για αποζημίωση ικανοποίησε τις αφρικανικές αντιπροσωπείες, οι οποίες είχαν θέσει ξεκάθαρα τον εν λόγω στόχο πριν από την έναρξη της συνόδου.
«Είναι μια νίκη όχι μόνο για την Αφρική, αλλά και για τις αναπτυσσόμενες χώρες», δήλωσε ο Εφραίμ Μουέπια Σιτίμα, πρόεδρος της Αφρικανικής Ομάδας Διαπραγματευτών. «Θα επιστρέψουμε χαμογελαστοί».
Η υπουργός Περιβάλλοντος της Νότιας Αφρικής Barbara Creecy είπε ότι οι πληρωμές θα μπορούσαν να αυξηθούν με τον καιρό. «Μπορεί να χρειαστούν τεράστια ποσά. Στόχος είναι να δοθεί ακόμη ένας χρόνος, ώστε να μπορούν να αναζητηθούν περαιτέρω πηγές χρηματοδότησης».
ΗΠΑ-Κίνα: Ξανά στο πράσινο τραπέζι οι δύο μεγαλύτεροι ρυπαντές του κόσμου
Κατά τη διάρκεια του Σαββάτου ξεκλείδωσε επίσης και η επανέναρξη της κλιματικής συνεργασίας μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ, ένα επιπλέον σημάδι ότι η συνάντηση των προέδρων Σι Τζινπίνγκ και Τζο Μπάιντεν στη σύνοδο κορυφής της G20 στο Μπαλί ξεπάγωσε τις σχέσεις ανάμεσα στους δύο μεγαλύτερους ρυπαντές του κόσμου. Την ανακοίνωση έκανε ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Κίνας Σιέ Τζενχουά, καθώς ο Αμερικανός ομόλογός του Τζον Κέρι βρίσκεται σε καραντίνα λόγω Covid.
«Σήμερα, συμφωνήσαμε ότι μετά απ' αυτή τη σύνοδο θα συνεχίσουμε τις επίσημες διαβουλεύσεις μας», είπε ο Xie.
Οι συνομιλίες για το κλίμα είχαν ανασταλεί μετά την επίσκεψη της προέδρου της αμερικανικής Βουλής Νάνσι Πελόζι στην Ταϊβάν προ μηνών.
Ο απεσταλμένος της Κίνας για το κλίμα χαρακτήρισε «πολύ εποικοδομητική» την επανάληψη των επίσημων συνομιλιών με τον Αμερικανό ομόλογό του Τζον Κέρι.
Η συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες είναι αναγκαία και κατά το παρελθόν είχε αποτελέσματα, όπως στην κρίσιμη διάσκεψη του Παρισιού του 2015.
Οι συνομιλίες υπήρξαν «ειλικρινείς, φιλικές, θετικές και στο σύνολο πολύ εποικοδομητικές», δήλωσε ο Σιέ.
Ωστόσο, επισήμανε τις διαφορές που παραμένουν με τις δυτικές χώρες, απορρίπτοντας την ιδέα ότι η Κίνα -η οποία έχει γίνει η δεύτερη παγκόσμια οικονομική δύναμη - δεν θεωρείται πλέον αναπτυσσόμενη χώρα.
Σύμφωνα με την συνθήκη του ΟΗΕ του 1992, οι ανεπτυγμένες χώρες οφείλουν να βοηθήσουν οικονομικά τις αναπτυσσόμενες χώρες στην ενεργειακή μετάβαση και την προσαρμογή τους στην κλιματική αλλαγή.
Η συνθήκη του Παρισιού, είπε ο Σιέ, προβλέπει «σαφέστατα ότι η ευθύνη για την οικονομική βοήθεια ανήκει στις ανεπτυγμένες χώρες».
Η Ευρωπαϊκή Ενωση, μεταδίδει το ΑΠΕ, υποστήριξε ότι η Κίνα και η Σαουδική Αραβία κυρίως, που έχουν πλουτίσει σημαντικά τα τελευταία 30 χρόνια, οφείλουν πλέον να βάλουν το χέρι στην τσέπη.