Η αποστολή Artemis 1 είναι μία μη επανδρωμένη διαστημική αποστολή ελέγχου, η οποία αποσκοπεί αφενός στην πραγματοποίηση της παρθενικής πτήσης του Συστήματος Διαστημικής Εκτόξευσης SLS (Sρace Launch System) και αφετέρου στη δοκιμαστική τοποθέτηση της διαστημικής κάψουλας Orion σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη και, στη συνέχεια, την επιστροφή της πίσω στη Γη. Πέρα από την καταλληλότητα της κάψουλας Orion στο να μεταφέρει αστροναύτες στη Σελήνη, θα αποδείξει τη δέσμευση της κοινοπραξίας διαστημικών οργανισμών και εμπορικών εταιρειών που βρίσκονται πίσω από το σχεδιασμό του προγράμματος Artemis να επεκτείνουν την παρουσία του ανθρώπου στο φυσικό δορυφόρο της Γης και πέρα από αυτόν.
Η εκτόξευση πραγματοποιήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2022 από το Διαστημικό Κέντρο Kennedy στην Florida των Ηνωμένων Πολιτειών, με την προσυδάτωση της κάψουλας Orion στον Ειρηνικό Ωκεανό να αναμένεται στις 9 Δεκεμβρίου 2022, δηλαδή μετά από 24 ημέρες. Η εκτόξευση είχε ήδη αναβληθεί δύο φορές, στις 29 Αύγουστου 2022 και στις 3 Σεπτεμβρίου 2022, λόγω προβλημάτων στην παροχή υγρού υδρογόνου για την ψύξη των δεξαμενών καυσίμων που έχουν πληρωθεί με υγρό οξυγόνο, υδραζίνη, μονομεθυλο-υδραζίνη και τετροξείδιο του αζώτου σε έναν από τους κινητήρες του. Τα προβλήματα εντοπίστηκαν κατά τη διάρκεια των διαδικασιών που είναι απαραίτητες να ολοκληρωθούν πριν από την τελική εκτόξευση του πυραυλικού συστήματος SLS και είχαν σαν αποτέλεσμα την αναβολή της.
Κατά την πρώτη απόπειρα εκτόξευσης του πυραυλικού συστήματος SLS, αρχικά δυσμενείς καιρικές συνθήκες καθυστέρησαν τον ανεφοδιασμό του με καύσιμα, ενώ στη συνέχεια, εντοπίστηκε διαρροή υγρού υδρογόνου σε δύο διαφορετικά σημεία. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης απόπειρας εκτόξευσης, η διαρροή υγρού υδρογόνου που ανιχνεύτηκε εκ νέου σε ένα από τα δύο σημεία ήταν μεγαλύτερη, εγείροντας ανησυχίες καθώς είναι πιθανόν να προκληθεί έκρηξη όταν το υγρό υδρογόνο αναμειχθεί με το υγρό οξυγόνο ή τον ατμοσφαιρικό αέρα. Οι μηχανικοί της NASA εργάστηκαν πυρετωδώς προκειμένου να διορθωθεί η διαρροή στις δεξαμενές καυσίμων πριν το ισχυρότερο πυραυλικό σύστημα που έχει κατασκευαστεί μέχρι σήμερα επανατοποθετηθεί στην εξέδρα εκτόξευσης πυραύλων στις 4 Νοεμβρίου 2022, έπειτα από την επιστροφή του στο κτίριο συναρμολόγησης του Διαστημικού Κέντρου Kennedy για λόγους προστασίας από τον τυφώνα Ίαν.
Η διαστημική κάψουλα Orion βρίσκεται ήδη στο δρόμο για τη Σελήνη, σημαίνοντας την απαρχή του διαστημικού προγράμματος Artemis. H αποστολή Artemis 1 είναι η πρώτη μιας σειράς από αποστολές με αυξανόμενη πολυπλοκότητα που αποσκοπούν στην μακροπρόθεσμη παραμονή του ανθρώπου στη Σελήνη μέσα στις επόμενες δεκαετίες. Θα μεταφέρει τη μη επανδρωμένη διαστημική κάψουλα Orion (Εικόνα 1) που θα ταξιδέψει μέχρι απόσταση ~450.000 χιλιομέτρων από τη Γη, απόσταση μεγαλύτερη από κάθε προηγούμενη επανδρωμένη αποστολή. Η δοκιμαστική αυτή πτήση είναι ζωτικής σημασίας για την αποστολή αστροναυτών στη Σελήνη 50 χρόνια μετά την τελευταία αποστολή Αpollo 17, η οποία πραγματοποιήθηκε το Δεκέμβριο του 1972, αλλά και την κατασκευή της Σεληνιακής Πύλης (Lunar Orbital Platform Gateway), ενός σταθμού για επανδρωμένες αποστολές στον Άρη.
Αφού το πυραυλικό σύστημα SLS αποκολλήθηκε περίπου 51 λεπτά μετά την εκτόξευση, η διαστημική κάψουλα Orion συνεχίζει το ταξίδι της προς τη Σελήνη με τη βοήθεια ενός μικρότερου προωθητικού συστήματος που έχει κατασκευαστεί από την European Sρace Agency (ESA) στην Ευρώπη. Στη συνέχεια, αφού έχει διατρέξει τις ζώνες ακτινοβολίας Van Allen που περιβάλλουν τη Γη, θα ελευθερώσει μία σειρά από μικρούς δορυφόρους (cubesats) που αποσκοπούν στο να προσφέρουν στοιχεία τόσο για την ύπαρξη πάγου στην επιφάνεια του δορυφόρου της Γης όσο και για τη σύσταση ενός αστεροειδούς. Με την αποστολή Artemis 1 αναμένεται να δοκιμαστούν και τα επίγεια συστήματα που θα υποστηρίξουν το ταξίδι της διαστημικής κάψουλας Orion.
Το παραπάνω άρθρο στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών υπογράφουν οι:
*Δρ. Μαρίνα Γεωργίου, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στην Ομάδα Διαστημικής Φυσικής, Τμήμα Φυσικής ΕΚΠΑ
*Γεωργία Μουτσιανά, υποψήφια διδάκτορας, Ομάδα Διαστημικής Φυσικής, Τμήμα Φυσικής ΕΚΠΑ