«Είμαι η εξαίρεση», λέει η 52χρονη Σάρα ντελ Μαρ, σαν να απολογείται που είναι απόλυτα υγιής. Εδώ και 19 χρόνια καθαρίζει δωμάτια και στρώνει κρεβάτια στο ίδιο ξενοδοχείο στο θέρετρο Μαγκαλούφ στη Μαγιόρκα, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στους Βρετανούς τουρίστες. Παρά τις καθημερινές επαναλαμβανόμενες κινήσεις τόσα χρόνια, σκύβοντας και σηκώνοντας βάρη, μέχρι στιγμής έχει γλιτώσει από τις τυπικές επαγγελματικές ασθένειες: δισκοκήλη, σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, επικονδυλίτιδα αγκώνα. Πολλές από τις 30.000 συναδέλφους της στις Βαλεαρίδες Νήσους, όμως, δεν μπορούν να το πουν το ίδιο για τον εαυτό τους.
24 δωμάτια σε έξι ώρες: Δεν πίνουμε ούτε νερό
Εδώ και έξι χρόνια η Ντελ Μαρ είναι πρόεδρος της επαγγελματικής ένωσης των καθαριστριών στη Μαγιόρκα. Ο κλάδος απασχολεί σχεδόν 100% γυναίκες, ενώ οι μισές είναι μετανάστριες. Οι γυναίκες αυτοαποκαλούνται επίσης «Κέλλυς», που είναι συντομογραφία του «Las que limpian» - «αυτές που καθαρίζουν». Η Ντελ Μαρ πρέπει να καθαρίσει 24 δωμάτια κάθε μέρα. Δύσκολο στις έξι ώρες που έχει στη διάθεσή της. Υπάρχουν όμως και γυναίκες συνάδελφοί της που επιβαρύνονται με πολύ περισσότερη δουλειά, λέει. «Η πίεση είναι τεράστια. Πολλές από μας δεν κάνουμε ούτε διάλειμμα για μεσημεριανό ή δεν πίνουμε νερό για να μη χρειαστεί να πάμε στην τουαλέτα και χάσουμε χρόνο».
Σχεδόν κανένας άλλος επαγγελματικός τομέας δεν έχει προσελκύσει τόση προσοχή στην Ισπανία τα τελευταία χρόνια όσο οι «Κέλλυς». Ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ δέχτηκε αντιπροσωπεία των «Κέλλυς» της Μαγιόρκας στις αρχές Οκτωβρίου, όταν βρισκόταν σε επίσημη επίσκεψη στο νησί. Σύμφωνα με το δελτίο τύπου που διανεμήθηκε μετά τη συνάντηση, διαβεβαίωσε τις γυναίκες για την αποφασιστικότητα της κυβέρνησής του να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας τους: «Χωρίς αυτές δεν θα λειτουργούσε ένας τόσο σημαντικός κλάδος για την οικονομία μας, ο τουρισμός».
Με την πρώτη ματιά, οι «Κέλλυς» έχουν διανύσει πολύ δρόμο από την ίδρυσή τους, το 2016. Αρκετά από τα σωματικά προβλήματα με τα οποία παλεύουν έχουν πλέον αναγνωριστεί ως επαγγελματικές ασθένειες. Η συλλογική σύμβαση για την τουριστική βιομηχανία των Βαλεαρίδων Νήσων, η οποία καλύπτει και τη δραστηριότητά τους, θεωρείται από τις πιο φιλικές προς τους εργαζόμενους σε όλη την Ισπανία. Στα 1.400 ευρώ καθαρά, ο μισθός είναι υψηλότερος απ' αυτόν που παίρνουν πολλοί άλλοι εργαζόμενοι στη Μαγιόρκα.
Κρεβάτια με ρυθμιζόμενο ύψος: Δυσαρέσκεια των ξενοδόχων
Πρόσφατα η κυβέρνηση των Βαλεαρίδων υποχρέωσε όλους τους ξενοδόχους να αγοράσουν κρεβάτια ρυθμιζόμενου ύψους για να διευκολύνουν τη δουλειά των γυναικών - απόφαση που προκάλεσε μεγάλη δυσαρέσκεια στον κλάδο λόγω των υψηλών επενδύσεων που συνεπάγεται.
Οι «Κέλλυς» πέτυχαν πολλά γιατί έμειναν ενωμένες. «Βγήκαμε στους δρόμους», λέει η Ντελ Μαρ, «οργανώσαμε διαδηλώσεις στις πλατείες όλων των μεγάλων πόλεων της χώρας». Κατάφεραν να τραβήξουν την προσοχή του κόσμου καθώς αντιπροσωπεύουν μια κοινωνική ομάδα που είχε παραμεληθεί εδώ και πολύ καιρό στην Ισπανία: γυναίκες που διακινδυνεύουν την υγεία τους υπό σκληρές συνθήκες εργασίας για να στηρίξουν την οικογένειά τους - και, παρεμπιπτόντως, διαδραματίζουν βασικό ρόλο σ' έναν από τους σημαντικότερους οικονομικούς κλάδους της χώρας.
Η βασική απαίτηση δεν έχει εκπληρωθεί
Αυτό εξηγεί και γιατί, παρ' όλες τις επιτυχίες, η σημαντικότερη απαίτηση των «Κέλλυς» δεν έχει ακόμη εκπληρωθεί. Θέλουν να μην καθορίζεται αυθαίρετα από τους ξενοδόχους ο καθημερινός φόρτος εργασίας, οι οποίοι κάνουν τα πάντα για να κρατήσουν όσο το δυνατόν χαμηλότερο το κόστος του προσωπικού, λέει η Ντελ Μαρ. Αντίθετα, πρέπει να υπάρχουν αντικειμενικά και λογικά κριτήρια για το πόσα δωμάτια την ημέρα θα καθαρίζονται. Στη συνέχεια, η συμμόρφωση θα παρακολουθείται από ανεξάρτητη αρχή. Όπως και να 'χει, όμως, οι «Κέλλυς» κατάφεραν τουλάχιστον να ξεκινήσει μια μελέτη στη Μαγιόρκα, που διερευνά ακριβώς αυτό το ερώτημα: Πότε η εργασιακή επιβάρυνση γίνεται πρόβλημα για τη σωματική υγεία.
ΠΗΓΗ: DEUTSCHE WELLE