Ο Ρίσι Σούνακ έκανε ένα τεράστιο βήμα για να γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου καθώς ο πρώην πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον αποχώρησε από την κούρσα και καθώς κέρδισε την υποστήριξη του υπουργού Οικονομικών Τζέρεμι Χαντ.
Σε μια σύντομη δήλωση στο Twitter αργά την Κυριακή -λίγο αφότου ο Τζόνσον ανακοίνωσε ότι φεύγει από την κούρσα- ο Σούνακ υποσχέθηκε να ηγηθεί με «ακεραιότητα, επαγγελματισμό και υπευθυνότητα», εάν κερδίσει τον αγώνα για την πρωθυπουργία.
Η απόφαση του Τζόνσον, μέρες αφότου διέκοψε τις διακοπές του στην Καραϊβική για να ξεκινήσει την πολιτική του εκστρατεία, αφήνει τον Σούνακ να αντιμετωπίσει την αρχηγό της Βουλής των Κοινοτήτων Πένι Μόρντοντ σε μια κούρσα για δύο. Ο Σούνακ, πρώην ΥΠΟΙΚ του οποίου η παραίτηση τον Ιούλιο οδήγησε στην τελική πτώση του Τζόνσον, κέρδισε τη δημόσια υποστήριξη αρκετών βασικών υπουργών την Κυριακή, συμπεριλαμβανομένου του Γκραντ Σαπς και -στα δεξιά των Τόρις- της Σουέλα Μπράβερμαν.
Ο Σούνακ έχει στήριξη τουλάχιστον των μισών από τους 357 βουλευτές, -σε 182 τους ανάγει ο Guardian-, ενώ ο Τζόνσον συγκέντρωνε μόλις 51 υποστηρικτές, σύμφωνα με τον απολογισμό του Bloomberg, ο οποίος δίνει μόλις 23 για τη Μόρντοντ. Στη δήλωσή του, όμως, ο Τζόνσον είπε ότι είχε την υποστήριξη τουλάχιστον 102 βουλευτών -αρκετή για να μπει στη μάχη- ενώ η Μόρντοντ δήλωσε ότι έχει συγκεντρώσει ήδη πάνω από 90 υπογραφές, άρα θέλει λίγο ακόμα για να μπορέσει να είναι υποψήφια βάσει κανονισμού.
Το θέμα είναι λοιπόν πόσοι από το στρατόπεδο του Τζόνσον, συμπεριλαμβανομένων των σκληροπυρηνικών του Brexit, όπως ο Τζέικομπ Ρις-Μογκ, θα στραφούν στη Μόρντοντ για να διασφαλίσουν ότι η κούρσα θα συνεχιστεί και μετά από σήμερα. Σύμφωνα με τις πιθανότητες στην ιστοσελίδα πολιτικών στοιχημάτων Smarkets, ο Σούνακ είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα γίνει ο τέταρτος πρωθυπουργός της Βρετανίας σε τρία χρόνια.
Αλλά όποιος νικήσει, αντιμετωπίζει το καθήκον να προσπαθήσει να φέρει ενότητα σε ένα κόμμα που έχει περάσει μήνες αναταραχής με δημόσιες εσωτερικές διαμάχες. Εχει υποχωρήσει αρκετά πίσω από την αντιπολίτευση του Εργατικού Κόμματος στις δημοσκοπήσεις, καθώς η βάναυση συμπίεση του κόστους ζωής και ο αυξανόμενος πληθωρισμός σκοτεινιάζουν τις οικονομικές προοπτικές της χώρας.
Η λίρα επέκτεινε τα κέρδη αφού ο Τζόνσον αποχώρησε, σημειώνοντας άνοδο έως και 1% στο 1,1401 δολ. στην Ασία, λόγω των προσδοκιών ότι μια πιθανή πρωθυπουργία Σούνακ θα ήταν καλύτερη στην προσπάθεια να διορθώσει τα οικονομικά της χώρας.
Ο Σούνακ θα «γυρίσει σελίδα σε ό,τι πήγε στραβά, θα λάβει αποφάσεις για το εθνικό συμφέρον και θα ανοικοδομήσει τις εξαιρετικές δυνατότητες της οικονομίας μας», δήλωσε ο Χαντ στην Telegraph αργά την Κυριακή.
Η πιθανότητα ο Τζόνσον να επιστρέψει στο αξίωμα αφού αποχώρησε πριν από λιγότερο από δύο μήνες ήταν η τελευταία ανατροπή στη βρετανική πολιτική, που ακολούθησε την ψηφοφορία του 2016 υπέρ της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Τζόνσον, που βοήθησε τους Συντηρητικούς να κερδίσουν συντριπτικά τις γενικές εκλογές του 2019, παραιτήθηκε μετά από μια σειρά σκανδάλων που συγκλόνισαν την πρωθυπουργία του.
Αφού η Μόρντοντ δήλωσε την υποψηφιότητά της την Παρασκευή και ο Σούνακ έκανε το ίδιο την Κυριακή, η πίεση αυξανόταν στο στρατόπεδο του Τζόνσον. Αλλά αφού προσπάθησε να συνάψει συμφωνίες χωριστά με τον Σούνακ και τη Μόρντοντ, ο Τζόνσον συνειδητοποίησε ότι ακόμα κι αν κερδίσει την υποστήριξη των μελών του κόμματος, θα δυσκολευόταν να κυβερνήσει από την Ντάουνινγκ Στριτ με ένα διασπασμένο κόμμα που θα αμφισβητεί τις αποφάσεις του.
«Δεν μπορείς να κυβερνήσεις αποτελεσματικά, αν δεν έχεις ένα ενωμένο κόμμα στο Κοινοβούλιο», έγραψε ο Τζόνσον στη δήλωσή του. «Υπάρχει πολύ καλή πιθανότητα να έχω επιτυχία στις εκλογές με τα μέλη του Συντηρητικού κόμματος. Αλλά κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών, δυστυχώς κατέληξα στο συμπέρασμα ότι αυτό απλά δεν θα ήταν το σωστό».
Το κόμμα όρισε προθεσμία έως σήμερα στις 4 το μεσημέρι, ώστε οι υποψήφιοι να πιστοποιήσουν την υποστήριξη τουλάχιστον 100 βουλευτών ο καθένας για να προχωρήσουν σε ψηφοφορία. Εάν υπάρχουν περισσότεροι από ένας υποψήφιοι, τα μέλη του κόμματος θα έχουν τον τελευταίο λόγο σε μια διαδικτυακή ψηφοφορία, με το αποτέλεσμα να αναμένεται την Παρασκευή.
Ο Τζόνσον δεν υποστήριξε κανέναν, λέγοντας ότι θα στηρίξει όποιον κερδίσει. Ενώ ο Σούνακ έχει μεγάλο προβάδισμα, η εκλογή του δεν είναι απαραίτητα ξεκάθαρη και υπάρχουν ορισμένα σενάρια όπου η Μόρντοντ θα μπορούσε να αναδειχθεί νικήτρια.
Νωρίτερα το καλοκαίρι, έχασε από την Τρας στη μάχη ηγεσίας για την αντικατάσταση του Τζόνσον, με τα μέλη των Τόρις να ανησυχούν για τον ρόλο του στην πτώση του Τζόνσον και την απόφασή του να αυξήσει τους φόρους στο υψηλότερο επίπεδο από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το αστέρι της Μόρντοντ ανεβαίνει και έχει έναν πιο ανεπίσημο τόνο, που ταιριάζει καλύτερα με το εκλογικό σώμα από την πιο εκλεπτυσμένη εικόνα του Σούνακ. Υπηρέτησε ως γραμματέας εμπορίου πριν προαχθεί στην ηγεσία της Βουλής των Κοινοτήτων, ενώ οι σίγουρες επιδόσεις της στην Κάτω Βουλή και οι αισιόδοξες προοπτικές της προκάλεσαν συζήτηση ότι θα μπορούσε να βοηθήσει τους Συντηρητικούς να προχωρήσουν πέρα από τις διαμάχες Τζόνσον-Σούνακ.